Geen drinkwater of onderdak: dit is 'veilige zone' al-Mawasi in Gaza
In het zuiden van Gaza heeft Israël een paar vierkante kilometer aangewezen als 'veilige zone' voor gevluchte Palestijnen. Maar er is bijna geen drinkwater, geen elektriciteit en er staan nauwelijks gebouwen voor onderdak. "Nergens in Gaza is het écht veilig."
Al-Mawasi is een smalle strook land in Zuid-Gaza aan de Middellandse Zee. Het is een bedoeïenennederzetting en bestaat grotendeels uit zandduinen en landbouwgrond. Het zou een veilig 'humanitair' gebied moeten zijn in de Gazastrook, waar Israël beloofd heeft niet te bombarderen. Maar online gaan beelden rond van de opvangplek: een uitgestrekte zandvlakte met geïmproviseerde tenten, en bezaaid met afval.
Zo groot als Eindhoven Airport
Israël heeft een gebied van zo'n 6,5 vierkante kilometer aangewezen, ongeveer zo groot als de luchthaven in Eindhoven. Het Israëlische leger roept alle gevluchte Palestijnen – dat zijn er inmiddels ruim twee miljoen – op om naar al-Mawasi te vluchten. Dat zou dus betekenen dat twee miljoen mensen op Eindhoven Airport verblijven. Ter vergelijking: dagelijks passeren zo'n 20.000 reizigers de luchthaven, en dat is nog verdeeld over een hele dag.
Op dit moment zouden er naar schatting al tienduizenden mensen in al-Mawasi verblijven. Basisvoorzieningen zijn er nauwelijks en er is geen ziekenhuis. "Er is amper eten en bijna geen drinkwater", zegt verslaggever Pepijn Nagtzaam. "De mensen daar slapen in zelfgemaakte tenten, terwijl het ook daar 's nachts erg koud wordt."
Palestijnse evacués zijn sinds het begin van het Israëlische grondoffensief in de Gazastrook naar het zuiden gestuurd voor hun veiligheid. Maar ook in het zuiden blijkt niemand echt veilig. In de stad Khan Younis wordt al dagen zwaar gevochten.
Vorige maand wees Israël al-Mawasi aan als specifiek gebied waar het leger burgers niet zal bombarderen. "Maar er ís daar ook helemaal niks om te bombarderen", benadrukt correspondent Nagtzaam. "Het gebied is niet ontwikkeld, er is geen elektriciteit en er zijn nauwelijks gebouwen. Het is een kale strook akkergrond."
'Tien dagen geen water'
De Palestijnse Reem Abd Rabu sliep de afgelopen weken met vier andere gezinnen in een tent in al-Mawasi, vertelde ze in een interview aan de BBC. Reem vluchtte uit de belegerde stad Khan Younis, iets meer dan een kilometer van de 'veilige zone' verwijderd. Eenmaal aangekomen in al-Mawasi zag ze dat het een verlaten plek was, zonder voorzieningen. "De ene dag is er water en de volgende tien dagen niet."
"Wij geloofden dat al-Mawasi een veilige plaats was, zoals het Israëlische leger ons vertelde", zei een andere Palestijnse evacué tegen de Britse krant The Guardian. Volgens hem slapen mannen buiten in de kou en is er nauwelijks eten en drinken. Er zou wel wekelijks hulp worden geleverd, maar dat is niet genoeg. "Dit voedsel zou niet eens genoeg zijn voor een gezin van zeven tot acht personen", zei de man over het eten dat hij moet delen met 60 tot 70 mensen. "Ik moet een deel van mijn eten weggeven aan mijn zoon en vrouw."
Hulporganisaties reageren geschokt op hoe Israël alle Palestijnen vluchtelingen adviseert naar al-Mawasi te gaan. "Israëls veilige zone binnen Gaza is een waanbeeld", zei een Oxfam-directeur. "Nergens in Gaza is het veilig", benadrukte het VN-agentschap voor Palestijnse vluchtelingen UNRWA. "Het zal de humanitaire catastrofe alleen maar verergeren", aldus Save the Children International. Volgens die laatste organisatie verhongeren kinderen in al-Mawasi.
Eén wc per 150 mensen
De Wereldgezondheidsorganisatie waarschuwt voor de uitbraak van ziektes. Voor elke zevenhonderd mensen zou er één douche aanwezig zijn, en voor elke honderdvijftig mensen één wc. Ook Unicef, de VN-kinderrechtenorganisatie, sprak zich eerder deze week hard uit. "Deze zogenoemde veilige zones dreigen ziektezones te worden."
"Je kunt je inderdaad afvragen waar in Gaza het op dit moment écht veilig is", zegt correspondent Nagtzaam. "Inwoners worden van plek naar plek gestuurd, maar nergens is er zekerheid voor veiligheid."