Zo groot is de verwoesting in Gaza na 10 weken oorlog
Ruim 10 weken lang vallen er Israëlische bommen en raketten op de Gazastrook. De beelden liegen er niet om: veel van het gebied is verwoest. Huizen, wegen, scholen, telefoonmasten, landbouwgrond en moskeeën zijn er in die weken vernietigd. Inwoners zijn hun thuis kwijt en er blijven weinig plekken over om te schuilen.
Gaza-Stad was eens een plek vol met mensen en bedrijvigheid, maar het is nu veranderd in een gebied met skeletten van gebouwen en heuvels van puin. In de rest van de Gazastrook is het niet anders. Speciale VN-rapporteur Balakrishnan Rajagopal spreekt over 'domicide': het opzettelijk verwoesten van huizen om een gebied onbewoonbaar te maken. De rapporteur benadrukt dat dit volgens het internationaal recht streng verboden is.
Satellietgegevens
Twee Amerikaanse onderzoekers van de University of Oregon brengen, sinds het uitbreken van de oorlog, elke week de schade in kaart. Dat doen zij aan de hand van satellietradargegevens, afkomstig van het Europese Ruimte Agentschap. "Die radar belicht een gebied, net zoals een cameraflits doet, maar dan met radiogolven", legt onderzoeker Corey Scher aan RTL Nieuws uit. "Die golven ketsen terug en laten ons de structuren op aarde zien. Wij analyseren de verandering die daarin te zien is."
Uit de analyse, gebaseerd op de meest recente data van 16 december, blijkt dat naar verwachting 36 tot 45 procent van alle gebouwen in Gaza beschadigd is. In het noorden, waar sinds het begin hevig gevochten is, zelfs twee derde. "We zien vooral veel wijdverspreide schade in het noorden van Gaza, maar het verplaatst zich steeds meer naar het zuiden, vooral in Khan Younis", zegt onderzoeker Jamon van den Hoek.
Snelheid
Niet alleen veel gebouwen zijn verwoest. Met name de snelheid waarin de vernietiging plaatsvindt is uitzonderlijk. "Het is te vergelijken met enkele van de ernstige luchtbombardementen in de geschiedenis", volgens Corey Scher. "Het verschil is dat die schade werd aangericht in een aantal jaren. Dit vindt nu plaats in een aantal weken of maanden."
Hoe groot de schade exact is, is lastig te verifiëren, omdat er op dit moment geen onafhankelijk onderzoek ín de Gazastrook gedaan kan worden, legt Midden-Oosten-verslaggever Pepijn Nagtzaam uit. "Maar wat de getallen ook zijn, we weten dat de schade heel groot is." Volgens Nagtzaam zal de verwoesting alleen nog maar toenemen aangezien er nog elke dag gevochten wordt.
Verwoesting op deze schaal betekent in ieder geval dat de humanitaire ramp voor de Palestijnen in Gaza alleen maar groter zal worden, zegt Nagtzaam. "Er wonen 2,2 miljoen mensen in Gaza. Huizen zijn vernietigd of beschadigd geraakt, belangrijke infrastructuur is verwoest, ziekenhuizen en fabrieken zijn niet langer operationeel. Een groot deel van Gaza is simpelweg onleefbaar geworden. En de voormalige bewoners van die plekken schuilen nu in provisorische tentjes, met lang niet genoeg faciliteiten voor de lange termijn."
Apocalyptische situatie
Volgens Josep Borrel, de hoge vertegenwoordiger voor buitenlands beleid en veiligheid en vicevoorzitter van de Europese Commissie, is er sprake van een catastrofale en apocalyptische situatie in het gebied. "De schade in Gaza is proportioneel nog groter dan die in Duitsland tijdens de Tweede Wereldoorlog", zei hij vorige week tijdens een persconferentie.
Die beelden kennen we, vertelt Nagtzaam. "We weten hoe groot de schade was in Hamburg, Dresden en natuurlijk Rotterdam." Die wederopbouw duurde zo'n 20 jaar. Het herstellen van de schade in Gaza zal een stuk ingewikkelder zijn. "Na het puinruimen is er behoefte aan bouwmaterialen, maar hoe ga je die daar krijgen. Gaat Israël die binnenlaten?", vraagt Nagtzaam zich af.
In onderstaande afbeeldingen is te zien hoe groot de verwoesting is in ruim een maand tijd:
Schadelijke stoffen
De verwoesting zorgt er niet alleen voor dat mensen hun huis kwijt zijn, de vernietigde gebouwen vormen ook een risico voor de gezondheid van de mensen in Gaza. Bij het instorten van gebouwen komen namelijk schadelijke stoffen vrij zoals zware metalen en asbest. Door die stoffen raakt ook de grond verontreinigd.
Israël zegt zelf al tienduizend bommen en raketten afgevuurd te hebben op doelen in Gaza sinds het begin van de oorlog. Naast de hoeveelheid bommen, is het ook het soort munitie dat wordt gebruikt. Nagtzaam: "Dat zijn bommen die als doel hebben om ondergrondse structuren te vernietigen, zoals tunnels. Als je dat boven een straat afwerpt vernietig je alles. Onder én boven de grond."