Scholier David heeft elke dag te maken met antisemitisme: 'Ze kerfden hakenkruis op mijn bureau'

Het Centrum Informatie en Documentatie Israël (CIDI) kreeg afgelopen jaar een stuk meer meldingen van antisemitisme. Het aantal steeg van 155 meldingen in 2022 naar 379 in 2023. De cijfers zijn in lijn met de overheidscijfers afkomstig van discriminatie.nl, waar het aantal meldingen van antisemitisme steeg van 69 in 2022 naar 154 vorig jaar. 

'Ze doen de hitlergroet'

De 16-jarige David (*) is sinds het begin van de oorlog veel vaker slachtoffer van antisemitisme op school. Hij wil, met toestemming van zijn ouders, vertellen over zijn ervaring. De jongen zit nu in de vierde klas van de middelbare school. "Ik wil dat veel meer mensen gaan horen over Jodenhaat. Ik wil dat ze zien wat er met ons gebeurt."

Hij vertelt dat de hele school weet dat hij een Joodse achtergrond heeft, en dat kinderen hem uitschelden als ze boos zijn. "Ze zeggen dan kankerjood of Free Palestine. Als ik een discussie krijg met iemand, gebruiken ze meteen mijn Joods-zijn. Dan doen ze met hun armen de hitlergroet."

Het ergste wat hij meemaakte, was het hakenkruis dat in zijn bureau werd gekrast. "Ik was heel erg boos. Ik moest bijna huilen, maar ik heb het ingehouden. Toen het gebeurde, deden anderen niets. Niemand was boos, sommigen hebben erom gelachen. De lerares zei dat ze het zou aanpakken, maar dat gebeurde pas aan het einde van de dag. De halve dag werkte ik op mijn bureau met plakband dat het hakenkruis afplakte."

De middelbare school van David bevestigt het incident tegen RTL Nieuws. De daders, in totaal drie leerlingen, werden streng toegesproken. Een woordvoerder zegt: "We vinden schorsen niet de beste oplossing, wel een time-out als dat nodig is. Waar we vooral op focussen is dat iedereen veilig is, en dat de kinderen die het betreft een opdracht krijgen waardoor ze leren wat hier fout aan was en hoe je tot goed gedrag komt."

De leerlingen moeten wel een excuusbrief schrijven en een presentatie geven over antisemitisme. Ook moeten ze naar musea om meer te leren over antisemitisme en de cultuur van het jodendom.

Nog elke dag last

Toch vindt David, net als zijn ouders, dat de school niet voldoende heeft gedaan. "De daders zijn niet van school gestuurd, omdat de school zegt dat ze ervan moeten leren. Ondertussen heb ik elke dag last van antisemitisme. Kinderen schelden me nog steeds uit en de school doet daar niks aan. Soms zijn er mensen die grappen maken. 'Je hebt 75 jaar geleden voor het laatst gedoucht', zeggen ze dan. Ze doelen daarmee op de gaskamers."

Volgens het Centraal Joods Overleg neemt het aantal antisemitische incidenten sinds 7 oktober vorig jaar hand over hand toe, met als een van de dieptepunten de verstoring van het optreden van Lenny Kuhr eind maart. Kuhr is een Joodse zangeres en heeft kinderen en kleinkinderen die in Israël wonen. Ze werd op het podium uitgemaakt voor moordenaar en terrorist.

Ook David wordt geconfronteerd met de oorlog: "Er komen kinderen naar mij toe die zeggen: Free Palestina, Free Palestina. Maar ik heb er niks mee te maken."

Waarom ben je joods? Kankerjood'

David en zijn broer zijn ook meerdere keren gediscrimineerd door kinderen die belden met een anoniem nummer. "Ik nam op en dan zeiden ze: 'waarom ben je joods? Kankerjood'. Ze wisten allemaal dingen over mij; waar ik woonde, wie m'n moeder was, wat er in mijn jeugd was gebeurd."

Zijn broer heeft een melding van discriminatie gedaan bij de politie. Een melding is bedoeld om de politie op de hoogte te stellen van mogelijk strafbare feiten. De politie adviseerde de school te informeren over het discriminerende gedrag. Een woordvoerder van de politie Amsterdam zegt dat er altijd aangifte kan worden gedaan, maar dat de persoon in kwestie zich hier wel goed bij moet voelen.

* Davids volledige naam en de naam van de middelbare school zijn bekend bij de redactie. Vanwege Davids veiligheid vermelden we die niet in het artikel.

Israël-kritiek en antisemitisme

Er is kritiek op de rol van Israël in de oorlog tegen Hamas. Maar het verschil tussen kritiek op Israël en antisemitisme is niet altijd duidelijk. Israël-critici zeggen dat ze de mond wordt gesnoerd door alle kritiek te bestempelen als antisemitisch, anderen vinden dat er wel degelijk sprake is van antisemitisme.

Hoogleraar Joodse studies, Bart Wallet, legt uit dat kritiek op Israël gaat over kritiek op het beleid van de regering. "Dat is volkomen legitiem in Nederland. Het is hetzelfde als kritiek uiten op elke andere staat." Daartegenover staat antisemitisme, kortweg Jodenhaat. Deze haat uit zich vooral door negatieve stereotypen, zoals dat ze de macht in de wereld proberen te krijgen. Het idee daarachter is steeds hetzelfde: de Joden zijn het kwaad en veroorzaken het kwaad."

Hoe weet je het verschil tussen Israël-kritiek en antisemitisme? "Het gaat mis op het moment dat kritiek op Israël wordt geuit met behulp van antisemitisme. Bijvoorbeeld als je dat wat er in Gaza gebeurt alle Joden wereldwijd aanrekent, in plaats van alleen de staat Israël. Daar zie je de negatieve stereotypering in terugkomen dat alles de schuld van de Joden is; een eeuwenoud Joods stereotype."

Nationaal Coördinator Antisemitismebestrijding (NCAB) Eddo Verdoner zegt dat de impact van haat en antisemitisme op scholen enorm traumatisch is voor kinderen. "Voor een leerling is de klas een blik op de wereld. We zien dat veel haat en antisemitisme terechtkomt bij kinderen die daar geen weerstand tegen kunnen bieden."