Zoveel letsel door fatbikes dat artsen zelf ongelukken willen registreren

"We zien letsel dat levensbepalend kan zijn", zegt traumachirurg Stijn Nelen namens de Vereniging voor Traumachirurgen. Soms gaat het om een botbreuk, maar niet zelden is het letsel zwaarder van aard, zoals een gescheurde milt, alvleesklier of nieren of schade aan de hersenen.

Concentratiestoornis

Onder de slachtoffers zijn ook jonge mensen die met hun fatbike betrokken zijn geraakt bij een ongeluk. Kinderen zijn topzwaar, legt Nelen uit. Dat betekent dat hun hoofd nog relatief groot is voor hun lichaam waardoor ze sneller op hun hoofd vallen. 

Hersenletsel komt veelal met blijvende gevolgen: "We zien kinderen die hierdoor kampen met concentratiestoornissen, die last hebben van licht en geluid of zelfs nauwelijks nog reactie kunnen geven."

"Soms kunnen de kinderen die onder een fatbike terechtkomen die e-bike niet eens optillen. Dan vraag je je als behandelaar af: kun je de fiets wel besturen?", vervolgt de chirurg.

De Vereniging voor Traumachirurgen slaat de handen ineen met de Vereniging voor Spoedeisende Hulpartsen en Artsen voor Veilig Fietsen en VeiligheidNL om te gaan registreren. Het gaat om een zogeheten snapshotstudie: een korte meetperiode om inzicht te krijgen in het aantal ongelukken met elektrische fietsen.

Cijfers

Traumachirurg Nelen: "We zien schrijnende gevallen voorbijkomen en hebben het idee dat het om heel veel ongelukken gaat, maar de aantallen die we nu hebben, zijn incompleet of onbetrouwbaar. We willen heel graag weten hoe vaak ongevallen met een fatbike of andere e-bike voorkomen, hoe erg de letsels zijn en op welke leeftijd dit voorkomt." 

De cijfers zijn niet compleet omdat niet elke SEH (Spoedeisende Hulp) is aangesloten bij het Letsel Informatie Systeem (LIS). Volgens het LIS werden er in 2022 zeven ongelukken met een fatbike geregistreerd. In 2023 was het aantal toegenomen tot 59. In de eerste vier maanden van dit jaar waren er al 33 ongevallen geregistreerd. Maar het exacte aantal ligt dus hoger.

Het aantal ongelukken met fatbikes lijkt volgens de wel geregistreerde ongelukken dus toe te nemen, maar voor het gebruik van e-bikes geldt hetzelfde. Nelen: "We voelen allemaal aan dat het niet goed gaat, maar kunnen er geen betrouwbaar getal aan hangen. Door het probleem goed in kaart te brengen kunnen we met het aantal naar beleidsmakers gaan, zodat er hopelijk iets gaat veranderen."

Dat een ongeluk met een fatbike flink mis kan gaan, weet Ramona. Zij werd aangereden door tieners en vertelt in de video hieronder wat ze zich er nog van kan herinneren:

Neuroloog-intensivist bij het MUMC en lid van Artsen voor Veilig Fietsen Marcel Aries kijkt naar de politiek. "Wij artsen kunnen beter gaan registreren, maar de vraag is wat het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat ermee gaat doen."

"En de commissie verkeersveiligheid van de Tweede Kamer", vraagt hij zich af. "Wanneer komen er drastische maatregelen in combinatie met een duidelijke publiekscampagne waaruit blijkt dat de politiek de slachtoffers serieus neemt?"