Zo wil Oekraïne de inval in Koersk gebruiken bij vredesonderhandelingen met Rusland
De aanval op Russisch grondgebied is onderdeel van het vredesproces dat Oekraïne voor ogen heeft. Dat zegt de Oekraïense president Volodymyr Zelensky. Oekraïne heeft sinds drie weken een stukje Rusland in handen. De Russische regio Koersk ligt aan de noordgrens van Oekraïne, en Rusland heeft moeite om het gebied te verdedigen.
Rusland heeft veel moeite om de Oekraïense aanval op de regio Koersk tegen te houden. De hoogste Oekraïense generaal, Oleksandr Syrsky, zegt dat zijn leger al meer dan 100 Russische dorpen heeft ingenomen. Volgens de Oekraïense leiding dient de aanval op Koersk een hoger doel.
"De regio Koersk maakt deel uit van ons plan voor de overwinning van Oekraïne", zei Zelensky gisteren tijdens een persconferentie in de hoofdstad Kyiv. Zelensky lijkt daarmee te bedoelen dat Oekraïne de aanval op Koersk gebruikt om de Russen zwakker te maken.
De aanval op Koersk is vooral in militair opzicht interessant voor de Oekraïners. Rusland moet nu namelijk wat terugdoen, en daarvoor moet het manschappen en materieel optrommelen.
"Als de Russen echt heel veel druk gaan uitoefenen op dat stukje grond, dan zou ik mijn troepen daar niet laten doodvechten", zegt voormalig commandant der Landstrijdkrachten Mart de Kruif. "Tegelijkertijd: als je verdedigt, heb je minder verliezen dan de aanvaller. Dus Oekraïne kan de Russische troepen slijten bij Koersk." De komende tijd gaat Oekraïne zich mogelijk ingraven in Koersk, zodat Rusland veel troepen verliest om het stukje grond terug te krijgen.
Ook in psychologisch opzicht is de aanval op Koersk belangrijk, zegt De Kruif. "Oorlogsvoering heeft voor een groot deel met moreel te maken. De Russen zijn volkomen verrast door deze aanval. Als je minder troepen hebt, dan kan je dat deels compenseren met je moreel. Deze aanval is voor het Oekraïense moreel ontzettend belangrijk."
"Als blijkt dat Oekraïne de Russen kan blijven verrassen en het initiatief kan houden, en de Russen gaan door hun reserves heen, dan worden de Russen ook wel gedwongen langzamerhand aan de onderhandelingstafel te komen zitten", zegt De Kruif. De aanval op Koersk kan Oekraïne helpen om vanuit een sterkere positie te onderhandelen met de Russen.
Vredesplan
Zelensky lichtte gisteren een tipje van de sluier. Zijn hoofddoel is om Oekraïne vanuit een zo sterk mogelijke positie aan de onderhandelingstafel met Rusland te krijgen. "Voor sommige mensen klinkt het misschien te ambitieus, maar voor ons is het een belangrijk plan", zei Zelensky.
In het Oekraïense plan zouden niet alleen militaire, maar ook economische en diplomatieke doelen staan. "Het belangrijkste punt van dit plan is om Rusland te dwingen de oorlog te beëindigen", vertelde Zelensky. Meer details maakte de president niet bekend.
Zelensky wil zijn plan in september voorleggen aan de Amerikaanse president Joe Biden, en ook aan de presidentskandidaten Donald Trump en Kamala Harris. Volgende maand reist hij naar waarschijnlijk naar de Verenigde Staten.
Oekraïne is sterk afhankelijk van de militaire, economische en diplomatieke steun die het uit de Verenigde Staten krijgt. In totaal hebben de Amerikanen sinds 2022 nu 175 miljard dollar aan militaire, economische en humanitaire steun gegeven. Het is daarom te verwachten dat Amerika ook een belangrijke rol spelen bij eventuele vredesonderhandelingen, ongeacht wie er op dat moment president is.
"Ik denk dat het rechtvaardig is als ik dit vredesplan eerst voorleg aan de Amerikaanse president", zei Zelensky. "Het succes van dit plan hangt van hem af - of ze ons datgene geven wat in het plan staat, of niet."
Vredesconferentie in Zwitserland
Het is niet de eerste keer dat Zelensky over een vredesplan spreekt. Zo hield Oekraïne afgelopen juni bijvoorbeeld een vredesconferentie in Zwitserland, waar ruim negentig landen aan deelnamen. Rusland en China waren afwezig.
De deelnemers van die vredesconferentie waren het er onder andere over eens dat er geen kernwapens gebruikt mogen worden, dat Oekraïne voedsel moet kunnen exporteren over de Zwarte Zee, en dat krijgsgevangenen terug naar huis moeten kunnen. De deelnemers bereikten geen overeenstemming over hoe de vrede er verder uit zou moeten zien.
Oekraïne hoopt in de komende maanden een tweede vredesconferentie te organiseren, waar ook Russische diplomaten voor uitgenodigd zouden worden. Wanneer en waar die tweede conferentie zou plaatsvinden is nog niet duidelijk.
De Russische minister van Buitenlandse Zaken, Sergei Lavrov, suggereerde eerder deze maand dat Rusland niet deel zou nemen aan een tweede conferentie. "Elke suggestie dat Rusland zou kunnen worden uitgenodigd om deel te nemen is klinkklare onzin."
Waarom Rusland niet geneigd is om deel te nemen aan onderhandelingen, legde een Russische onderzoekster onlangs uit in het Amerikaanse blad New Yorker. "Poetins standpunt over de beëindiging van het conflict is verre van flexibel. In zijn logica kan het Kremlin alleen 'genereuzer' worden met haar eisen als en wanneer Oekraïne haar nederlaag toegeeft."
Voorlopig houdt Rusland vast aan dezelfde doelen die het in 2022 had, toen het Oekraïne binnenviel. "Oekraïne politiek veranderen en ervoor zorgen dat het land neutraal en "bevriend" wordt."
Met succesjes zoals de aanval op Koersk hoopt Oekraïne de Russische eisen langzaam af te zwakken. Bekijk hieronder de video die we met defensiespecialist Patrick Bolder maakten over de aanval op Koersk.