Zorgen en irritatie over mestplannen BBB-minister: 'Ze komt met niets nieuws'
Het oplossen van de mestproblematiek is een van de grootste opgaven waar BBB-minister Femke Wiersma voor staat. Morgen komt ze met haar langverwachte mestplan, maar dat is vooral een uitwerking van de plannen van haar voorganger, iets waar haar eigen partij BBB flinke kritiek op had. In de coalitie zorgt het voor spanning: "Als dit het is, gaan we het niet redden. Dit kost veel boeren de kop."
Het is een enorme druk die op de schouder van Femke Marije Wiersma ligt en de tijd begint te dringen. Nederland moet van Brussel flink minder mest produceren, met alle gevolgen van dien. In 2026 loopt de uitzonderingspositie af die Nederland jarenlang heeft gehad in Europa, waardoor boeren meer mest mochten uitrijden dan andere Europese landen.
Plannen van Adema
Haagse ingewijden zeggen tegen RTL Nieuws dat de nieuwe minister morgen vooral de plannen van haar voorganger Piet Adema zal presenteren. "Ze bakt ze op, met een eigen sausje", meldt een ingewijde. "Het is een invulling en verder wat schetsen en langetermijnprocessen. Maar echt iets nieuws? Nee, dat zie ik niet", zegt een bron uit de coalitie.
Die bestaande plannen omvatten onder meer een pot geld voor uitkoopregelingen voor boeren die willen stoppen. De verwachting is dat Wiersma die pot iets gaat bijplussen. Ook komen er subsidies voor innovatie en mestverwerking zodat er minder mest overblijft en wordt geproduceerd. Maar strooien met geld kan ze niet. Dat is er immers niet.
Afromingsregeling
Verder komen er strengere regels bij de verkoop van bedrijven. Iets dat melkveehouders raakt, maar ook varkens- en kippenboeren: ook zij krijgen te maken met gedwongen krimp als het bedrijf niet door familie wordt overgenomen. Deze zogenoemde afromingsregeling loopt op tot mogelijk 30 procent minder dieren.
In een reactie noemt de Nederlandse Vakbond Pluimveehouders de afromingsplannen 'compleet onterecht'. De organisatie stelt dat hun sector geen mestprobleem heeft omdat pluimveemest wordt verbrandt voor energie, en niet op het land zou belanden. "Wij dragen er niet aan bij, maar draaien nu wel op voor andermans problemen."
Aanvullend wil Wiersma dat boeren voor een langere periode hun mest op het land mogen uitrijden, zoals ze ook deze maand de periode met twee weken had verlengd. Ook mag langs de grenzen van de gevoelige Natura 2000-gebieden voortaan mest op 100 meter afstand worden uitgereden, nu geldt dat pas vanaf 250 meter.
Zorgen
Een advies van de Raad van State wakkert de zorgen binnen de coalitie aan. Die oordeelde vorige maand nog dat de plannen van het vorige kabinet onder leiding van Adema ernstig tekortschieten. "Het kabinet moet extra maatregelen nemen om de productie van mest in Nederland te beperken. Het huidige wetsvoorstel is bij lange na niet genoeg", zo luidde de conclusie.
BBB was fel tegen
Opvallend is dat Wiersma's eigen partij juist fel tegen deze plannen was: de BBB kwam dan ook met een eigen plan. Zo wil BBB het teveel aan mest opslaan op plekken verspreid over het hele land. Bijvoorbeeld in mestzakken op boerenerven, in lege mestkelders van gestopte boeren of in lege opslagtanks in havengebieden.
Maar ingewijden stellen dat in Wiersma's plannen weinig terugkomt van dat BBB-plan.
