Gisteren eerste vorst van najaar, vandaag 23 graden: hoe kan dat?
Iedereen voelde het gisteren: het was koud in Nederland. Zo koud, dat het voor het eerst sinds 23 april weer gevroren had. Op weerstation Eelde (Drenthe) daalde de temperatuur naar -0,8 graden. Wie ook nu de winterjas heeft aangedaan, zal vanmiddag bezweet thuiskomen want de temperatuur kan oplopen tot 23 graden. Een enorm verschil in twee dagen tijd: hoe kan dat? Meteoroloog William Huizinga legt het uit.
"Ja, ons vak is nooit saai he?", lacht Huizinga bij de vraag waarom de temperatuur in Nederland in korte tijd zo kan verschillen. Het is volgens hem typerend voor ons land: "Wij liggen precies op de grens tussen de koude lucht uit het noorden, en de warme lucht uit het zuiden." Twee luchtsoorten die dus eigenlijk constant strijden om een plekje in ons land.
Vroege vorst
Eerst terug naar het weerbericht van gisteren. Op weerstation Eelde daalde de temperatuur dus naar -0,8 graden op 1,5 meter hoogte. Daarmee was, na de eerste nachtvorst aan de grond in september, nu ook de eerste lokale vorstdag van het najaar een feit. Vorig jaar moesten we daar tot 12 november op wachten, de vorst was er dus vroeg bij dit jaar.
"We hadden te maken met een relatief koele luchtsoort in Nederland, uit het noorden. Daarnaast was het helder en stond er bijna geen wind: een perfecte combinatie die ervoor zorgde dat het 's nachts goed kon afkoelen."
Maar Huizinga waarschuwde al: haal de schaatsen nog maar niet van zolder. Dat hij daarmee gelijk had, blijkt vandaag. De temperatuur stijgt in ons land naar 18 graden in het noordoosten tot plaatselijk 23 graden in het zuiden. "En dat klinkt ongewoon en is dan weer even wennen, maar het is inherent aan het weer hier in ons land. Het kan hier enorm fluctueren."
Lucht uit Noord-Afrika
Huizinga legt uit dat er de afgelopen nacht een zachtere luchtsoort ons land is binnengeslopen. "En de nog warmere lucht komt er in de loop van de ochtend aan. Die is afkomstig uit Noord-Afrika en heeft een tripje gemaakt over Spanje en Frankrijk. Onderweg heeft-ie wel wat warmte verloren - de hete randjes zijn er nu vanaf - maar hierdoor is het vandaag wel relatief warm."
Die warme lucht uit het zuiden heeft het vandaag dus 'gewonnen' van de koudere lucht uit het noorden waar we gisteren mee te maken hadden. "En daar heeft orkaan Leslie aan bijgedragen", zegt Huizinga.
Leslie ontstond eind september in de Atlantische Oceaan en wist bijna een categorie-3 orkaan te worden met windsnelheden van maximaal 169 kilometer per uur. "Die heeft de zuidelijke luchtstroom een handje geholpen om onze kant op te komen: de boel een beetje aangestuurd. Dus eigenlijk kunnen we Leslie bedanken voor deze warme herfstdag vandaag."
Zo warm is het nu in Nederland:
