Grootste raketaanval op Oekraïne in maanden: 'Werd al lang verwacht'

"Het doelwit van de vijand was de energie-infrastructuur in heel Oekraïne", schrijft president Volodymyr Zelensky vanochtend op sociale media. Er zijn zeker zeven doden en negentien gewonden gevallen.

Oekraïne meldt dat het 144 van de 210 raketten en drones uit de lucht heeft weten te schieten. Daarvoor zijn onder andere F-16 gevechtsvliegtuigen gebruikt. "Helaas is er schade door inslagen en vallend puin", schrijft Zelensky.

Rusland lijkt een combinatie van verschillende soorten wapens te hebben gebruikt, waaronder geavanceerde raketten die tot wel 10.000 kilometer per uur kunnen vliegen.

Onder andere bij de stad Odesa zijn huizen beschadigd door de aanval, zoals te zien in de onderstaande beelden. Lokale autoriteiten melden problemen met de levering van elektriciteit, stromend water en gas. Ook in andere regio's zijn er problemen met de energievoorzieningen, maar vooralsnog lijkt er geen enorm stroomtekort te zijn.

Raketten en drones vlogen door het hele land. De onderstaande kaart wordt op Oekraïense sociale media gedeeld, en geeft een indruk van de schaal van de aanval. De gele driehoekjes symboliseren drones, de andere pijlen zijn verschillende soorten raketten.

Een deel van de raketten vloog vanochtend dicht bij de grens met Polen. De Poolse luchtverdediging stond in de hoogste staat van paraatheid om raketten en drones boven het eigen grondgebied neer te schieten.

"Het is een van de grootste aanvallen in lange tijd", zegt defensiedeskundige Patrick Bolder van het Haagse Centrum voor Strategische Studies. "De afgelopen weken hebben we ook voorbereidingen hiervoor gezien, onder andere door droneaanvallen van Rusland. De laatste tijd was het aantal raketaanvallen van Rusland beperkt."

Lang verwacht

De aanval werd in Oekraïne al lang verwacht. "Rusland is volledig voorbereid op massale raketaanvallen", waarschuwde veiligheidsfunctionaris Andriy Kovalenko een week geleden. "Ze hebben een ruime voorraad raketten op strategische vliegvelden, en de voorraden worden steeds groter."

Met de winter in aantocht leek het een kwestie van tijd voordat Rusland het energienet weer zou aanvallen. Afgelopen woensdag was er al een kleinere aanval, met ongeveer negentig drones en zes raketten.

Het Internationaal Energieagentschap waarschuwde in september dat Oekraïne deze winter een stroomtekort van zes gigawatt kan krijgen, een derde van wat het land verbruikt. Hoe meer grote aanvallen Rusland uitvoert, hoe erger het stroomtekort wordt.

Het grootste energiebedrijf van Oekraïne, DTEK, meldt schade aan warmtekrachtcentrales. "Rusland heeft vanochtend zijn aanvallen op ons hervat", schrijft de CEO van het bedrijf, Maxim Timtsjenko in een persbericht. Het bedrijf kan niet vertellen hoeveel energiecentrales er precies zijn geraakt, 'omwille van de nationale veiligheid'.

"Er is ernstige schade aan het Oekraïense energiesysteem, waaronder aan de elektriciteitscentrales van DTEK. Deze aanvallen maken opnieuw duidelijk dat Oekraïne extra luchtverdedigingssystemen van onze bondgenoten nodig heeft om meer verwoestingen te voorkomen. De stroomvoorziening voor miljoenen mensen deze winter hangt ervan af."

Uitputting

Rusland vuurt bijna elke dag langeafstandsdrones af, al maandenlang. In oktober vlogen er zo'n tweeduizend drones door het land. De meeste aanvallen vinden in de nacht en vroege ochtend plaats, waardoor de bevolking kampt met slaaptekort.

"De ochtenden zijn totaal verpest", zegt Mykyta, een inwoner van Kyiv, vanochtend vanuit een schuilkelder tegen persbureau Reuters. "Ik ben in september begonnen met studeren, en elke ochtend is verpest door die verdomde Russen. Ik kan niet slapen, niet denken en ik drink de hele tijd energiedrankjes."

Gesprekken met Poetin

De Russische aanval komt kort nadat Amerikaanse media berichten over een mogelijk telefoongesprek tussen Donald Trump en Vladimir Poetin. De toekomstige Amerikaanse president wil zorgen dat de oorlog in Oekraïne stopt, door zowel Rusland als Oekraïne te dwingen tot onderhandelingen. Moskou ontkent dat de twee mannen met elkaar hebben gesproken.

De Duitse bondskanselier Olaf Scholz sprak afgelopen week met Poetin, voor het eerst in bijna twee jaar. De Duitse leider drong bij Poetin aan op onderhandelingen en een 'rechtvaardige vrede'.

De telefoongesprekken maken weinig indruk op de Russische president, zegt defensiedeskundige Patrick Bolder van het Haags Centrum voor Strategische Studies. "Poetin steekt hiermee een dikke vinger op naar het Westen. Hij zegt met deze aanval dat Trump hem niks boeit. Het westen is toch niet verenigd, denkt hij, dus dan kan Poetin doen wat hij wil."

Aanval op Rusland

Afgelopen nacht voerde Oekraïne ook een opvallende aanval uit op Russisch grondgebied. Volgens onafhankelijke Russische media is het terrein van een dronefabriek de plaats Izjevsk geraakt, meer dan duizend kilometer van het front. Lokale autoriteiten melden één gewonde, en zeggen dat de schade meevalt.