Wie is de Roemeense Poetin-bewonderaar Georgescu?

De nationalistische anti-westerse Georgescu zou de banden met de EU en NAVO flink willen verminderen. Roemenië is het op zes na grootste land van de EU, heeft een lange grens met Oekraïne en is de standplaats van ons NAVO-raketschild. Zijn standpunten zouden dus grote gevolgen kunnen hebben voor Europa.

"Roemenië is een belangrijke partner voor Brussel", zegt Roemenië-kenner Stefan Popa. "Het was de afgelopen jaren een van de weinige stabiele, pro-Europese landen in het oosten. Wij in Nederland handelen veel met Roemenië."

Belangrijke partner Brussel

De 62-jarige presidentskandidaat bekritiseert de EU openlijk en zegt dat Roemenië best wat 'Russische wijsheid' kan gebruiken. De politicus is omstreden: Roemeense fascisten uit de Tweede Wereldoorlog heeft hij ooit omschreven als 'nationale helden'. Hij noemde Poetin een 'patriot' en een 'leider van leiders', en stelt het NAVO-lidmaatschap van Roemenië ter discussie. Georgescu is geen lid van een politieke partij en doet niet mee aan tv-debatten.

In de tweede ronde zou Georgescu het opnemen tegen Elena Lasconi van de liberaal-conservatieve partij. Zij is pro-Europees, en staat op veel punten lijnrecht tegenover Georgescu.

"Als Georgescu wint, wordt het anti-Brussel blok groter in Oost-Europa. Georgescu wil de economie op het binnenland richten. Georgescu kan verdeeldheid zaaien binnen de NAVO en EU", zegt Stefan Popa. 

De schok was dan ook groot toen hij twee weken geleden als winnaar uit de bus kwam bij de eerste ronde van de verkiezingen. Terwijl hij in de peilingen bleef steken op een vijfde plaats, bepaalde hij toch de meeste stemmen. "Ik was net zo verrast als iedereen", zegt Popa. "Deze man kwam uit het niets. De meeste mensen kenden hem niet eens."

TikTok-campagne

Hoe kon dat gebeuren? Eén van zijn wapens was TikTok. Filmpjes van de kandidaat gingen op het platform vaak viraal en werden door miljoenen mensen bekeken. In de korte video's praat Georgescu over het geloof, hoe hij Roemenië 'weer groot wil maken', en zit hij statig op een wit paard.

Van de 19 miljoen Roemenen zitten er 9 miljoen op TikTok. En dat zijn niet alleen jongeren. Zijn video's bereiken dus een groot publiek, en er is op een slimme manier gebruik gemaakt van het algoritme.

"Tiktok is al op de vingers getikt. Er zijn trollenlegers ingezet. Dat zijn nepaccounts die video's delen en berichten plaatsen, waardoor het bereik nog groter is. Het zou kunnen dat Georgescu dat zelf heeft gedaan. Maar we weten ook dat Rusland gebruik maakt van trollenlegers. Deze desinformatiecampagnes hielpen stemmen te winnen voor Georgescu", legt Popa uit.

Pro-Poetin?

Afgelopen week hebben de Roemeense inlichtingendiensten documenten vrijgegeven waaruit blijkt dat influencers worden betaald om positieve berichten te verspreiden over Georgescu, vooral op TikTok. Er zou sprake zijn van een 'zeer goed georganiseerde' campagne. 

Tienduizenden accounts verspreiden daar video's waarin Georgescu onder andere zegt dat het presidentschap een 'mannenbaan' is, dat feminisme 'absoluut vuil is', en waarin wordt gesuggereerd dat de verkiezingen ongeldig zijn als hij verliest. Ook zijn er duizenden nep-accounts actief die vooral video's van Georgescu delen en reacties plaatsen, zodat ze een groter bereik krijgen.

De laatste tijd liet Georgescu zich minder uit over Rusland, valt Popa op. "Hij is cryptisch over Rusland. Hij is er voorzichtiger mee geworden. Hij weet dat Rusland niet lekker ligt bij veel Roemenen." Hij antwoordde deze week op de vraag of hij pro-Poetin is: 'Ik ben pro-Roemeens'. 

In 2022, slechts enkele dagen nadat de oorlog in Oekraïne was begonnen, zei Georgescu nog dat de Russische president Vladimir Poetin 'een man is die van zijn land hield'.

Ook de kerk heeft geholpen bij het succes van Georgescu. "Bij alles wat hij zegt betrekt hij god erbij. Roemenië is het meest gelovige land van Europa."

 

In Nederland wonen bijna 50.000 mensen die afkomstig zijn uit Roemenië. Een daarvan is Anastasia, die al 3,5 jaar in Nederland studeert. Zij maakt zich zorgen om haar land en was daarom afgelopen week aanwezig bij een demonstratie in Den Haag. 

"Toen ik zag dat Georgescu de meeste stemmen had gehaald, kon ik het niet geloven. Ik ben vooral heel bang", zegt Anastasia. 

'Bang voor dreiging Rusland' 

"Waar ik het meeste bang voor ben, is dat we de banden met Europa kwijtraken. Dat is juist waar onze ouders en grootouders voor hebben gevochten. En ik ben bang voor de dreiging van Rusland. Als we geen NAVO of VS hebben die ons steunen, zijn we onbeschermd tegenover Rusland."

"Ik ben opgegroeid in een religieus gezin maar ik kan niet geloven dat andere religieuze mensen op hem stemmen. Waar hij voor staat heeft niks te maken met religie. Bizar dat mensen zich aangesproken voelen door iemand die klinkt als een dictator."

Nu de overheid zegt bewijs te hebben van Russische inmenging en de presidentsverkiezingen helemaal opnieuw moeten, is de vraag of Georgescu onverminderd populair blijft. De overheid gaat nu nieuwe verkiezingen voorbereiden, maar het is nog niet duidelijk wanneer die kunnen plaatsvinden.