In de Oostzee woedt een schaduwoorlog met NAVO en Rusland in de hoofdrol
In de Oostzee woedt sinds een paar weken een schaduwoorlog tussen Rusland en de NAVO. Een Chinees vrachtschip wordt daar omsingeld door oorlogsschepen van het bondgenootschap. De bemanning van het schip wordt verdacht van het expres doorsnijden van twee communicatiekabels op de bodem van de zee, in opdracht van Rusland.
Het vrachtschip de Yi Peng 3 vertrok op 15 november uit een haven in Rusland. De kapitein zou een Rus zijn. Het schip voer constant boven een grote communicatiekabel tussen Finland en Duitsland, de C-Lion1 kabel.
Volgens de goed ingevoerde Amerikaanse krant The Wall Street Journal liet het schip het anker over een afstand van 160 kilometer over de zeebodem slepen. Op 18 november bleek dat er geen telefoon- en dataverkeer meer mogelijk was over de kabel. Ook een internetkabel tussen Zweden en Litouwen bleek kapot te zijn.
De Yi Peng 3 ligt nu sinds 19 november stil in het Kattegat, de zeestraat tussen Denemarken en Zweden. Omsingeld door Deense, Zweedse en Duitse oorlogsschepen.
Het schip bevindt zich in internationale wateren en daarom mag er niemand aan boord zonder toestemming van de Chinese regering. Zweden heeft een formeel verzoek gedaan aan China om mee te werken aan het onderzoek naar de kabelbreuken. Maar tot nu toe zonder resultaat.
Eerder anker gevonden
Het is niet de eerste keer dat een Chinees schip wordt verdacht van sabotage. Een jaar geleden raakte een gaspijpleiding in de Oostzee tussen Finland en Estland lek. De Finse politie vond een groot anker op de plek van de beschadiging.
Het was waarschijnlijk van het containerschip de Newnew Polar Bear, dat onder Chinese vlag voer maar na het incident plotseling eigendom was van een Russische rederij. De Newnew Polar Bear was allang verdwenen voordat de Finse autoriteiten actie konden ondernemen.
En er zijn nog meer incidenten op de Oostzee. Afgelopen week schoot een Russisch schip een lichtkogel af op een Duitse legerhelikopter. Dat is gevaarlijk en verboden, zo'n projectiel mag alleen als noodsignaal afgeschoten worden.
Het motief van Rusland is niet alleen boosheid over de steun van de NAVO aan Oekraïne. Ook het recente NAVO-lidmaatschap van Zweden en Finland is Poetin in het verkeerde keelgat geschoten. De Oostzee is door deze uitbreiding van het westerse bondgenootschap een binnenzee van de NAVO geworden, terwijl er ook belangrijke Russische havens aan liggen.
NAVO wil zich beter bewapenen
De NAVO wil zich beter gaan bewapenen tegen sabotagepogingen door Rusland en China. Dat bleek afgelopen week tijdens een vergadering in Brussel.
NAVO-topman Mark Rutte zei: "De afgelopen jaren hebben Rusland en China geprobeerd om onze landen te destabiliseren met sabotagedaden, cyberaanvallen, desinformatie en energiechantage om ons te intimideren. De NAVO-bondgenoten zullen samen blijven staan om deze bedreigingen het hoofd te bieden door een reeks maatregelen, waaronder meer inlichtingenuitwisseling en betere bescherming van kritieke infrastructuur."
Het is niet makkelijk om die kritieke infrastructuur te beveiligen. Alleen al die ene kabel tussen Finland en Duitsland is 1200 kilometer lang. In de Oostzee en de Noordzee liggen tienduizenden kilometers aan kabels en pijpleidingen. Voor de meeste mensen werd pas duidelijk hoe kwetsbaar die zijn na de ontploffingen van de Nord Stream gaspijpleidingen twee jaar geleden. Daar zat overigens mogelijk Oekraïne achter en niet Rusland.
Kabels ingraven
Er wordt aan gedacht om de kabels, die nu open en bloot op de zeebodem liggen, in te graven. Of om er beton overheen te storten. Maar dat is zeer arbeidsintensief zo diep onder water en zal veel tijd in beslag nemen. Surveilleren met schepen en helikopters is een andere methode om de kabels en pijpleidingen te beveiligen. Maar de marines van de Europese NAVO-landen zijn sinds het einde van de Koude Oorlog veel kleiner geworden. Er zijn daardoor te weinig schepen en helikopters.
Daarom werkt een denktank van de NAVO nu aan een ander plan: zeedrones en onderwaterdrones. Die zijn uitgerust met camera's en kunnen daardoor snel een sabotagepoging registreren. Het schip dat de actie uitvoert kan dan geïdentificeerd worden. En marineschepen van de NAVO kunnen er vervolgens op worden afgestuurd. De hoop is dat dit ook een afschrikkende werking zal hebben.
De kabels die vorige maand kapot werden gemaakt door de Yi Peng 3 zijn inmiddels weer gerepareerd. Maar de confrontatie houdt aan. Niemand beweegt nog. Het Chinese schip vaart niet verder, waarom is onduidelijk. En de Zweedse en Deense marine schrikken terug voor het enteren van het schip, bang voor ruzie met China.
Afgelopen zomer ging de Russische president Vladimir Poetin op staatsbezoek in Noord-Korea, zo zie je in onderstaande video. De twee hebben er belang bij om de banden te onderhouden, om een vuist te maken tegen het Westen.