Kappen met knallen: 60 procent van de Nederlanders is voor een algeheel vuurwerkverbod
60 procent van de Nederlanders is voor een verbod op consumentenvuurwerk. Dat blijkt uit onderzoek van het RTL Nieuwspanel onder 20.000 deelnemers. Vooral vrouwen en ouderen voelen zich rond de jaarwisseling onveilig op straat. "Kinderen gooien vuurwerk naar je toe zonder te beseffen wat voor schade dit aan kan richten."
De steun voor een algeheel vuurwerkverbod is licht toegenomen, vorig jaar zei 55 procent van de Nederlanders nog voor een verbod te zijn. Vooral 65-plussers (74 procent) vinden dat consumentenvuurwerk verboden moet worden. De groep 18- tot 35-jarigen is met 48 procent het minst enthousiast over een verbod. Niet zo gek, want jonge mensen (16 procent) steken vaker zelf vuurwerk af dan 65-plussers (1 procent).
9 procent van de Nederlanders steekt de lont zelf aan, 45 procent geniet van het vuurwerk van anderen en 30 procent zegt er last van te hebben. 15 procent 'maakt het weinig uit'.
Onveilig gevoel
"Een volledig vuurwerkverbod is populairder bij vrouwen dan mannen", zegt Gijs Rademaker, opiniepeiler van RTL Nieuws. "Zo'n twee derde van de vrouwen is voorstander van een vuurwerkverbod, bij de mannen is dat 55 procent. We zien dan ook dat vrouwen zich in aanloop naar de jaarwisseling vaker onveilig voelen op straat. Ook bij ouderen speelt dit vaker. Deze groepen voelen zich kwetsbaar."
Tijdens de jaarwisseling stijgt dit percentage onder vrouwen en ouderen naar 65 en 66 procent. "De harde explosies door illegaal vuurwerk veroorzaken angst en een onveilig gevoel. Het zorgt ook voor stress en angst bij dieren in huis en buiten", zegt een panellid.
De ergernis aan geknal vóór de jaarwisseling is groot. Ruim 8 op de 10 deelnemers vindt dat het 'te normaal is geworden' dat er al ver voor de jaarwisseling vuurwerk wordt afgestoken. "De overlast bestaat voornamelijk uit jongeren die de dagen voor en na de jaarwisseling de wijk opschrikken met grote klappers en knallen", aldus een panellid. "Er sneuvelen vele abri's in de wijk door vuurwerk."
Handhaving
Maar hoe groot de ergernis ook is, de meeste mensen (74 procent) doen geen melding van overlast bij de politie of gemeente. Slechts 2 procent zegt in dat geval altijd de telefoon te pakken, 4 procent doet dat regelmatig. De reden daarvoor is duidelijk: ze hebben het gevoel dat er toch niets mee wordt gedaan of dat de politie andere, belangrijkere dingen te doen heeft.
"Het heeft weinig zin. Je weet nooit wie het is geweest en de politie komt altijd te laat", verzucht een panellid. "Ik heb het altijd gemeld, maar zelfs toen de groencontainer werd opgeblazen is er niemand komen kijken", vertelt een ander. "De deur en deurstijl waren zwaar beschadigd, het dak van de schuur is ontzet. Dit is geen normaal vuurwerk geweest, het leek meer op een handgranaat."
Wat gemeenten en de politie anders of beter moeten doen? "Daar zijn mensen heel duidelijk over: handhaven, handhaven, handhaven. Zes op de tien mensen vindt dat het belangrijkste", zegt Rademaker. "Ook de straffen mogen omhoog. Een vuurwerkverbod vinden velen ook een oplossing, in combinatie met een vuurwerkshow door professionals. Maar ik zie vooral dat veel mensen het gevoel hebben dat de overheid geen grip heeft op het vuurwerkprobleem. En zelf ingrijpen durven mensen niet."
"In onze gemeente is een vuurwerkverbod, maar handhaven is er niet bij. Tenminste, wij merken er niets van", zegt een panellid. In negentien dorpen en steden is vuurwerk afsteken inmiddels verboden, maar ook in die gemeenten wordt nog flink vuurwerk afgestoken.
Elkaar aanspreken
De overlastveroorzakers zelf aanspreken op hun gedrag, durven we niet. Slechts 4 procent van de panelleden doet dit altijd (1 procent) of regelmatig (3 procent). We zijn bang om ruzie te krijgen, of erger: slachtoffer te worden van geweld. "Als je er iets van zegt, word je geslagen en geschopt. Dat is mijn buurman overkomen", vertelt een panellid. "In het huidige klimaat betekent dat vuurwerk in de brievenbus en tegen de ramen", zegt een ander.
Plastisch chirurgen trokken afgelopen week aan de bel omdat zij het aantal jonge slachtoffers door illegaal vuurwerk snel zien stijgen. "Jongeren lopen onnodig levensveranderd letsel op. Het wordt elk jaar erger", zei plastisch chirurg Ernst Smits hierover tegen RTL Nieuws.
'Gewoon netjes afsteken'
Van de panelleden geeft slechts 1 procent toe illegaal vuurwerk af te steken, maar ze zeggen het wel te zien bij hun buren (23 procent) en vrienden of bekenden (13 procent). Volgens de groep die zelf illegaal vuurwerk koopt, is het 'mooier en goedkoper'. Ze zijn niet bang voor de risico's. "Niet mee klooien. Gewoon netjes en vooral nuchter afsteken", zegt een van hen.
Daar is een ander panellid het mee eens. "Ik ken de kracht van het vuurwerk dat ik afsteek. Ik vind het jammer dat er steeds meer wordt verboden. Als je normaal omgaat met dit vuurwerk is het veiliger dan wat in Nederland wordt verkocht."
Verantwoording
Het onderzoek is uitgevoerd op 9 en 10 december onder ruim 20.000 leden van het RTL Nieuwspanel. Het onderzoek is na weging representatief voor vijf variabelen, namelijk: leeftijd, geslacht, opleiding, werkzaamheid en politieke voorkeur. Het RTL Nieuwspanel telt bijna 48.000 leden.
Wil jij voortaan ook meedoen aan onderzoeken van het RTL Nieuwspanel? Meld je dan hier aan!