Ooglidcorrectie voor een prikkie bij de huisarts: 'Maar niet zonder risico'
Voor een habbekrats bij de huisarts een ooglidcorrectie laten doen? Het is razend populair en kan vanaf 400 euro, maar verzekerd van een goede behandeling ben je dan niet. Oogartsen stuiten op scheve littekens of ogen die niet goed meer dicht kunnen. De inspectie waarschuwt.
Altijd een vermoeid uiterlijk? Hangende oogleden door veroudering? Met een paar simpele sneetjes mag iedere arts in Nederland de overtollige huid boven de oogleden weghalen.
'Na een cursusje aan de slag'
De laatste jaren is er volgens plastisch chirurgen en oogartsen een wildgroei aan behandelaars die ooglidcorrecties uitvoeren. "Basisartsen, die net klaar zijn met de studie geneeskunde, worden regelrecht uit de schoolbanken gehaald en gaan na een 'cursusje' aan de slag", zegt oogarts Dion Paridaens, gespecialiseerd in ooglidcorrecties, tegen RTL Nieuws.
Paridaens werkt in het Oogziekenhuis Rotterdam en ziet er dagelijks de gevolgen van dat 'Jan en alleman' ooglidcorrecties uit mogen voeren. "Er wordt te laag in het ooglid gesneden, anderen kunnen hun ogen niet meer volledig sluiten of lopen met een scheef of zichtbaar litteken", legt hij uit.
De Nederlandse Vereniging voor Plastische Chirurgie (NVPC) sluit zich aan bij het verhaal van Paridaens. Voorzitter Bert van Drunen: "Je kunt werkelijk iedereen leren opereren. En er zijn natuurlijk mensen die dat prima kunnen, maar het probleem is dat er geen controle op is." Ook Van Drunen ziet mensen met 'een litteken dat niet mooi in de plooi ligt' of patiënten bij wie te veel huid is weggehaald.
Soms zelfs arbeidsongeschikt
De fouten kunnen ook nog ernstiger zijn. "Patiënten komen soms terug met wazig zicht of uitdrogende ogen. In zeldzame gevallen zijn mensen zelfs arbeidsongeschikt geraakt door een ooglidcorrectie", zegt Paridaens.
De oogarts, die al 35.000 operaties uitvoerde, probeert fouten van anderen te herstellen, maar dat is nog niet zo eenvoudig. "Vaak gaat er iets mis doordat artsen onvoldoende kennis van zaken of geen opleiding hebben."
Wie een ooglidcorrectie wil, kan namelijk op tientallen plekken in Nederland terecht. Hoeveel precies, is niet duidelijk. Op vergelijkingssites zijn ruim 130 klinieken te vinden, prijzen variëren van zo'n 400 tot 995 euro.
Verschillende prijzen
Sommige klinieken gaan nog een stapje verder en hanteren verschillende prijzen, afhankelijk van de expertise van de arts die de ingreep doet. Een ooglidcorrectie bij de Faceland Clinic kost bijvoorbeeld 495 euro als een patiënt genoegen neemt met een cosmetisch arts. Wie door een plastisch chirurg behandeld wil worden, betaalt bijna het dubbele: 865 euro.
"Dit is een hardnekkig probleem", vindt Bert van Drunen, voorzitter van de NVPC. "Dat de kwaliteit afhankelijk wordt van de prijs, is natuurlijk een hele rare situatie."
Van Drunen voert al jaren campagne om chirurgische ingrepen weg te houden bij andere medische beroepsgroepen. "Wij hebben er na de opleiding tot basisarts nog zes jaar voor doorgestudeerd, cosmetisch artsen slechts twee jaar", zegt hij.
'Duurder bij plastisch chirurg'
De Faceland Clinic laat aan RTL Nieuws weten dat de hogere prijs te maken heeft met het verschil in opleiding van de arts. "Operaties die door zowel cosmetisch arts als plastisch chirurg uitgevoerd mogen worden, zullen bij een plastisch chirurg altijd duurder zijn", zegt een woordvoerder van de kliniek.
"Het klopt dat iedere basisarts met een zogenoemde BIG-registratie deze ingreep uit mag voeren", zegt een woordvoerder van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ). Zij moeten dan wel 'bekwaam' zijn, maar daar is geen test voor. "Het is aan de arts zelf om dit aan te tonen." Hoe? Daar is geen richtlijn voor.
'Vraag naar werkervaring'
"Wij begrijpen dat het voor patiënten lastig is om erachter te komen of een zorgverlener bekwaam is om deze behandeling uit te voeren", geeft de woordvoerder van de inspectie toe.
"Een patiënt kan bijvoorbeeld vragen naar werkervaring, opleiding en patiënttevredenheid. In het algemeen willen wij hen adviseren: laat je bij een dergelijke ingreep niet alleen leiden door de prijs en informeer goed wie de behandeling uitvoert."
De Patiëntenfederatie Nederland baalt ervan dat er geen openbare informatie is over de kwaliteit van verschillende zorgaanbieders. "We weten dat de verschillen tussen zorgaanbieders in Nederland groot kunnen zijn. Maar voor patiënten is het een black box. Bij middelbare scholen zijn slagingspercentages openbaar en met elkaar te vergelijken, maar in de zorg weet je als patiënt niet hoe goed de behandeling bij een zorgaanbieder is vergeleken met andere zorgaanbieders", zegt een woordvoerder.
De organisatie kan mensen die een ooglidcorrectie willen laten doen, daarom alleen maar adviseren om hun oor goed te luister te leggen. "Vraag mensen om je heen naar hun ervaringen bij een bepaalde kliniek, zoek contact met lotgenoten en check bij je huisarts of die kan doorverwijzen naar een geschikte arts", suggereert de woordvoerder.
Steeds populairder
Hoeveel mensen er jaarlijks een ooglidcorrectie laten doen, is niet duidelijk. Zorgverzekeraars Nederland en het Zorginstituut, dat gaat over de zorg in Nederland, hebben geen cijfers. Bovendien: slechts een heel klein deel van de ooglidcorrecties valt onder de zorgverzekering. "Grofweg 90 procent van de patiënten betaalt zelf voor de ingreep", legt plastisch chirurg Van Drunen uit. Alleen als het ooglid tot over de pupil hangt, wordt de ingreep vergoed.
Duidelijk is wel dat de ingreep de afgelopen jaren steeds populairder is geworden. Het Oogziekenhuis Rotterdam zegt dat het de laatste maanden zo druk is met aanvragen 'dat het lastig is om operaties in te plannen'. Vergeleken met vorig jaar is er sprake van een verdubbeling van het aantal ooglidcorrecties dat door de verzekering is vergoed, van het aantal cosmetische ingrepen zijn geen cijfers voorhanden.
Ooglidcorrecties behoren niet tot het basisaanbod van de huisarts, laat een woordvoerder van het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG) weten. "In de praktijk zijn er huisartsen die naast hun normale werk bepaalde ingrepen verrichten, zoals ooglidcorrecties. Door bijvoorbeeld een eerdere opleiding of andere scholing zijn ze daar dan bekwaam in geworden."
'Enkele meldingen per jaar'
Meldingen van problemen met ooglidcorrecties zijn er bij de inspectie nauwelijks. "Het gaat om een enkele melding per jaar", zegt de woordvoerder.
De ervaringen van Van Drunen en Paridaens laten zien dat er ondanks het lage aantal meldingen toch problemen zijn. "Als mensen niet tevreden zijn met het resultaat van de behandeling, wil dat niet meteen zeggen dat de inspectie een onderzoek start naar de kwaliteit van zorg", licht een woordvoerder van de inspectie toe. "Het kan overigens ook zijn dat de patiënt te hoge verwachtingen had."