Olijfolie nu bijna 10 euro per liter, maar einde in zicht na hoopvol nieuws uit Spanje

"De prijs van olijfolie spant echt de kroon", zegt voedingsdeskundige Leroy van de Ree van het bekende Instagramaccount Voedingsweetjes. De laatste jaren zijn veel producten in de supermarkt duurder geworden, maar een prijsstijging zoals bij olijfolie is 'echt een uitschieter'.

Bij de Jumbo kost een liter klassieke olijfolie momenteel 9,29 euro, bij de Albert Heijn ben je daar 9,69 euro voor kwijt en bij de Aldi 8,15 euro.

Hoe hard de prijs de afgelopen tijd is gestegen, zie je hier:

De hoge prijs heeft onder meer te maken met de tegenvallende olijfoogst. Het is in de landen waar olijven worden geoogst, zoals Italië, Griekenland en Spanje, heel droog geweest. "Als het droog is geeft de boom minder olijven, wat zorgt voor een hogere prijs", zegt voedingsdeskundige Van de Ree.

"Al twee jaar op rij zijn er enorme droogtes in Spanje en Italië", zegt olijfoliesommelier Wilma van Grinsven-Padberg. "Spanje is verantwoordelijk voor de helft van de totale wereldconsumptie. Dus als daar de helft minder opbrengst is, gaat die prijs enorm omhoog."

De hoge prijzen gelden dan ook niet alleen voor Nederland. In Spanje was olijfolie zelfs een tijdje het meest gestolen product in supermarkten. Hoe de Spaanse supermarkten daar toen mee omgingen, zie je in deze video:

En in Italië, waar het volgens Van de Ree 'bijna heilig' is om in olijfolie te bakken, gingen bepaalde restaurants over op goedkopere oliën, omdat goede olijfolie te duur was geworden.

Ook is er wereldwijd steeds meer vraag naar olijfolie, stelt Van de Ree, wat de prijzen ook weer verder omhoogstuwt. "Ik denk dat het ook te maken heeft met dat er meer welvaart is wereldwijd", zegt hij. "De vraag naar kwaliteitsproducten gaat daardoor omhoog."

Kwaliteit verschilt

In supermarkten heb je de keuze tussen klassieke of 'milde' olijfolie, maar je kan ook gaan voor extra vierge olijfolie. Die eerste opties zijn altijd geraffineerd, zegt de olijfoliesommelier. Dat houdt in dat essentiële, gezonde ingrediënten die normaal in olijfolie zitten, ontbreken. "Dan is meer dan 9 euro eigenlijk veel te duur", zegt de sommelier.

Bovendien is extra vierge olijfolie bij supermarkten vaak niet veel duurder dan het minder goede, geraffineerde alternatief. Volgens Van Grinsven-Padberg blijkt daaruit dat de extra vierge olie waarschijnlijk niet van heel goede kwaliteit is. Toch raadt ze wel aan deze te kopen en niet de milde variant. "Je hebt dan voor iets meer geld wel betere kwaliteit om te gebruiken voor alles dat je wil bakken."

Om thuis te testen of je olijfolie van goede kwaliteit is, geeft de sommelier de tip om eraan te ruiken. "Als je gras ruikt, dan kan je er redelijk van uitgaan dat het van goede kwaliteit is."

Goede oogst

Wat de oogst betreft is er wél voorzichtig goed nieuws. De oogst in Spanje lijkt dit jaar een stuk beter te zijn, laat onze correspondent Richard Hogenkamp weten. Op termijn – houd rekening met een paar maanden – kan de prijs dus zomaar weer flink gaan dalen. "Er wordt een middelmatige tot middelmatig hoge oogst verwacht." Alleen heftige hagelbuien of ander noodweer kunnen nog roet in het eten gooien.

Er was dit voorjaar namelijk meer regen en in die periode moeten de olijven de snelste groei doormaken, legt Hogenkamp uit. "Een prijsstijging of -daling zie je altijd het eerst in Spanje", zegt de correspondent. "Dus wat je in Spanje ziet, zie je vertraagd terug in de landen waar naar wordt geëxporteerd, waaronder Nederland."

"Als de oogst wordt zoals verwacht, dan zal de prijs gaan dalen", vervolgt de correspondent. "In november zou je dat dan al in Spanje moeten zien."

Of de supermarkten in Nederland de prijzen dan ook weer verlagen, is volgens voedingsdeskundige Van de Ree nog maar de vraag. "De prijs verhogen is makkelijk. Dan kunnen ze zeggen: het product is duurder geworden. In prijs dalen vinden ze vaak minder leuk om te doen."