Versoepeling stikstofregels nog niet mogelijk: meer onderzoek nodig
Onderzoek naar versoepeling van de stikstofregels heeft nog niets opgeleverd. Wetenschappers zeggen dat de regels die nu gelden te streng zijn, maar er zijn niet genoeg meetgegevens om met een nieuw voorstel te komen. De provincies willen daarom een breed onderzoek naar stikstofneerslag, maar dat kan jaren gaan duren.
Onderzoeksinstituut TNO dook samen met wetenschappers van de Universiteit van Amsterdam (UvA) in de stikstofregels die in Nederland gelden. Veel bouwprojecten liggen stil en boerenbedrijven hebben geen vergunningen omdat er volgens de Nederlandse wet te veel stikstof vrijkomt. Sinds 2019 gaat een streep door projecten waarbij jaarlijks 0,005 mol stikstof per hectare neerslaat.
Die ondergrens van 0,005 mol per hectare per jaar is veel te laag, staat in het onderzoek dat vannacht werd gepubliceerd. De stikstofinvloed van die individuele projecten is met zo'n lage neerslag niet aan te tonen. Een 'mol' is een scheikundige eenheid waarmee het gewicht van een aantal deeltjes wordt uitgedrukt.
TNO en de UvA noemen de ondergrens van 0,005 mol per hectare 'niet wetenschappelijk onderbouwd'. In buurlanden ligt de grens veel hoger, op wel 10 mol per hectare, maar ook voor die grens is geen wetenschappelijk bewijs.
'Complexiteit vraagstuk'
De onderzoekers schrijven dat het 'wel aannemelijk' is dat er een ondergrens is. Daarboven is de stikstofneerslag te herleiden naar een vervuiler. Maar door vereenvoudigde modellen en te weinig gegevens kan die nu niet worden gevonden.
De wetenschappers adviseren vervolgonderzoek, maar waarschuwen ook. "Het is onduidelijk hoe lang dergelijke onderzoeken zouden duren en ook of dat, gezien de complexiteit van het vraagstuk, tot een praktisch bruikbaar resultaat zou leiden", schrijven ze.
Dit is het stikstofprobleem in 1 minuut:
Toch willen de provincies samen met landbouwminister Femke Wiersma (BBB) uitzoeken of de grens opgerekt kan worden. "Ik ben van mening dat we alle mogelijkheden moeten aangrijpen om tot een ondergrens te komen", laat Wiersma weten. "Zeker gezien de urgente problematiek van PAS-melders." Dat zijn (boeren)bedrijven die buiten hun schuld illegaal zijn geworden omdat ze te veel stikstof uitstoten.
'Juridisch geitenpaadje'
Een meerderheid van de Tweede Kamer (NSC, PVV, BBB, VVD en ChristenUnie) vroeg eind vorig jaar al om projecten toe te staan die maximaal 1 mol stikstof per hectare neerslaan. Dat is veel meer dan de 0,005 mol die nu geldt. De fracties eisten in hun voorstel wel dat de totale stikstofuitstoot alsnog naar beneden moet.
Oud-Kamerlid Tjeerd de Groot (D66) noemde het plan toen een 'juridisch geitenpaadje'.
