Mensen met deze beroepen hebben opvallend minder kans te overlijden aan alzheimer
Taxi- en ambulancechauffeurs lopen een veel kleiner risico om te overlijden aan de gevolgen van alzheimer dan personen met andere beroepen, zo ontdekten wetenschappers. Mogelijk speelt het in je hoofd plannen van een route een rol bij het verminderen van het risico op de hersenziekte.
Voor het internationale onderzoek, gepubliceerd in het British Medical Journal (BMJ), werden de gegevens van bijna 9 miljoen overleden personen gebruikt. In totaal hadden zij 443 verschillende beroepen. Een klein deel van de groep was van beroep taxichauffeur, buschauffeur, piloot, kapitein of ambulancechauffeur. Van de totale groep hadden 8,9 miljoen mensen een ander beroep.
Van alle miljoenen overledenen was 3,88 procent overleden als gevolg van de ziekte van Alzheimer. De wetenschappers ontdekten dat die cijfers een stuk lager liggen onder personen met een besturend beroep.
Zo zagen ze dat maar 1 procent van de taxichauffeurs en 0,9 procent van de ambulancechauffeurs overlijdt aan de gevolgen van alzheimer. Die twee percentages zijn lager dan bij alle andere onderzochte beroepen. Ook bij piloten (4,6 procent), kapiteins (2,8 procent) en buschauffeurs (3,1 procent) lag het percentage hoger.
Navigeren
Het team verwacht dat het verschil te maken heeft met navigatieverwerking. Buschauffeurs rijden bijvoorbeeld een vaste route, terwijl taxichauffeurs vaker een eigen route uitzoeken en ambulancebroeders nadenken over de snelste manier om naar een ziekenhuis te navigeren.
Eerder onderzoek had al aangetoond dat de hippocampus positief veranderde bij Londense taxichauffeurs. Dat is het hersengebied dat betrokken is bij het in het hoofd maken van ruimtelijke kaarten én de ontwikkeling van alzheimer.
Wat het onderzoek laat zien, is dat 'hersentraining', zoals voortdurend routes plannen, beschermt tegen cognitieve achteruitgang. Dat zegt Albert Postma, hoogleraar Klinische Neuropsychologie aan de Universiteit Utrecht.
Taxidiploma
"Londense taxichauffeurs moesten, voordat ze hun diploma kregen, de hele stad uit hun hoofd kennen", zegt Postma. "Daardoor leerden ze niet alleen de snelste routes, maar moesten ze ook constant nieuwe manieren bedenken om op hun bestemming te komen. Dat heeft een grote invloed op hun ruimtelijk geheugen."
"Dat is een vaardigheid die we allemaal wel gebruiken", vervolgt hij, "maar die we vaak niet echt trainen. Als je het vaak doet, ontwikkel je die vaardigheid wel, en dat zie je terug in deze recente studie."
Vera Otten, adviseur bij Alzheimer Nederland, sluit zich daar bij aan: "Het brein uitdagen, bijvoorbeeld door te navigeren, is heel erg goed."
Leeftijd
Toch plaatsen beiden ook kanttekeningen. "Ik vraag me af of er een verschil is tussen de oudere en jongere generatie chauffeurs", zegt Postma. "De oudere generatie is misschien meer gewend om zonder GPS hun weg te vinden en heeft dus waarschijnlijk een beter ontwikkeld ruimtelijk geheugen, terwijl de jongere generatie meer afhankelijk is van technologie. Als je steeds de navigatie gebruikt, hoef je zelf niet meer na te denken over hoe je van a naar b komt. En dat kan leiden tot een afname van je ruimtelijke vaardigheden."
Otten zag in het onderzoek dat de leeftijd van de taxichauffeurs bij het overlijden jonger is. "Ze overleden blijkbaar eerder dan kapiteins en buschauffeurs." Dat kan van invloed zijn op de onderzoeksresultaten: bij dementie speelt leeftijd een grote factor. Otten: "Als je minder oud wordt, heb je een minder grote kans om dementie te krijgen."