Nederlands model voorspelt mate van achteruitgang bij alzheimer
Wat kun je verwachten als je de diagnose alzheimer hebt gekregen? Die vraag konden artsen nooit goed beantwoorden, omdat dat per persoon verschilt. Door een nieuw model, ontwikkeld door het Alzheimercentrum Amsterdam van het Amsterdam UMC, kan dat binnenkort waarschijnlijk wel.
Het onderzoek is gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Neurology.
"Met het model kunnen alzheimerpatiënten een prognose krijgen", zegt wetenschappelijk directeur van het Alzheimercentrum Amsterdam Wiesje van der Flier. "Die kunnen artsen nu niet geven." Bekend is dat mensen met alzheimer achteruitgaan, maar hoe snel dat is, is volgens Van der Flier onder meer afhankelijk van iemands leeftijd, geslacht, score op een test voor het denkvermogen en uitslagen van biomarkers en tests van het hersenvocht.
Indicatie voor vijf jaar
Het model is ontwikkeld door Pieter van der Veere, arts-onderzoeker bij het Alzheimercentrum Amsterdam. Volgens hem bieden de voorspellingen geen absolute zekerheid, maar geeft het model wel een indicatie van hoe de ziekte de komende vijf jaar gaat verlopen. "Uit eerder onderzoek blijkt dat mensen toch graag informatie willen over hun prognose, ook als die onzeker is", zegt Van der Veere. Die onzekerheid moet bij het gebruik van het model dan door artsen met de patiënt worden besproken.
Om het model te ontwikkelen, zijn de gegevens van bijna 1000 alzheimerpatiënten gebruikt. Het is een eerste stap, benadrukt het centrum: het model kan nu worden gebruikt door professionals, maar de bedoeling is dat het later beschikbaar wordt in een app voor patiënten en familie, gecombineerd met informatie over de diagnose en de ziekte.
Betekenisvol gesprek voeren
Ook hoopt het centrum dat het model in de toekomst meer informatie geeft dan nu. "Het voorspelt nu de achteruitgang op cognitieve tests, maar wat mensen echt willen weten, is hoelang ze nog auto kunnen rijden of een betekenisvol gesprek kunnen voeren. Die gegevens hopen we te verzamelen door een grote nationale studie waar iedereen van 45 jaar of ouder, en iedereen met (een voorstadium van) alzheimer of een andere vorm van dementie, aan kan deelnemen", zegt Van der Flier.
Uiteindelijk is natuurlijk de hoop dat er manieren komen om alzheimer te voorkomen, vertragen of zelfs te genezen. Maar ook dan is het model niet overbodig, zegt Van der Flier. "Als die manieren er komen, bijvoorbeeld door ingrepen in iemands leefstijl of medicijnen, dan kan het model ook worden gebruikt om te laten zien hoe het verloop van de ziekte er dan uit zou zien."