Wolven doodden vorig jaar 2445 landbouwdieren: 'Twee nieuwe leefgebieden bijgekomen'

Het aantal wolven in Nederland neemt toe, en daarmee ook de schade die zij aanrichten. In 2023 viel de wolf nog 426 keer landbouwdieren aan, vorig jaar was dat 795 keer. Dat komt neer op een stijging van ruim 86 procent. De wolf aast vooral op schapen en bijt er soms meerdere per aanval. De dieren die gebeten worden, gaan vaak dood.

De cijfers komen uit de voortgangsrapportage van BIJ12. Dat monitort de wolvenpopulatie en voert de afhandeling van wolvenschade op vee uit. Onder de dode dieren zijn ook landbouwdieren die gebeten zijn door de wolf en uiteindelijk zijn geëuthanaseerd.

Roedels

In 2023 leefden er volgens BIJ12 negen wolvenroedels in Nederland. In 2024 waren dat er elf. Naast die elf roedels, leeft er ook een alleenstaande wolvin in Nederland en duiken er geregeld zwervende wolven op. Die komen bijvoorbeeld uit Duitsland of België.

Hoewel het aantal roedels dus niet zo hard stijgt, doet het aantal wolvenaanvallen dat wel. "De twee roedels die erbij zijn gekomen, hebben voor het eerst welpen gekregen", reageert een woordvoerder van BIJ12. "Door het krijgen van jongen, neemt het aantal wolven in een roedel toe en kan het aantal aanvallen dus ook toenemen."

Wat ook meespeelt, is dat de wolven nieuw leefgebied vinden. Het roofdier heeft zich gevestigd op de Utrechtse Heuvelrug en op de Gelderse Vallei Noord, dat tussen de Utrechtse Heuvelrug en de Veluwe in ligt. "Rond die twee nieuwe leefgebieden is veel schade gemeld", zegt de woordvoerder. De rondzwervende wolven, dus die buiten de roedels leven, richten daarnaast ook schade aan.

Onvoldoende bescherming

Opvallend is dat bij bijna 90 procent van de 795 aanvallen er geen sprake was van een goede wolvenwering. "Soms zien we wel dat er maatregelen zijn genomen om de wolf tegen te houden, maar voldoen die niet aan de normen", reageert de woordvoerder. Het advies is om een raster van 120 centimeter hoog te hebben dat onder stroom staat. "Je moet dan denken aan vijfstroomdraden op verschillende hoogten. Soms zijn er één of twee draden, of is er prikkeldraad opgehangen. Dat is niet genoeg."

Aangereden en doodgebeten

23 wolven gingen dood in 2024. Daarvan werden negentien dieren aangereden. Ook zijn er onlangs twee dode wolven aangetroffen bij wie bijtsporen werden gevonden. Het lijkt erop dat die wolven zijn gedood door een soortgenoot. Volgens BIJ12 is een mogelijke verklaring hiervoor dat er concurrentie is tussen de wolven, of competitie tussen roedels.

"Ik vind het opvallend dat het aantal roedels lijkt te stabiliseren", zegt Maurice La Haye. Hij is ecoloog van de Zoogdierenvereniging. "Dat het aantal roedels van negen naar elf is gegaan, vind ik beperkt. Het lijkt erop dat Nederland behoorlijk vol zit met roedels en het aantal daardoor stabiliseert." De stijging van 2022 naar 2023 was bijvoorbeeld veel hoger: toen ging het aantal roedels van vier naar negen. 

Wolven hebben een groot leefgebied waardoor het 'drukker begint te worden', zegt La Haye. "Dat kan ervoor zorgen dat er meer stress ontstaat en er zich onderlinge conflicten voordoen." 

Het drukker worden is volgens La Haye geen reden voor zorgen. "Een wolf is en blijft een groot roofdier, en dat is spannend. Het is begrijpelijk dat mensen bang van ze kunnen worden. De kans dat je als mens wordt gebeten, is heel erg klein. Maar dat is een rationele gedachte, zo werkt emotie niet."

Gelderland 

Veruit de meeste roedels leven in Gelderland. In die provincie slaat de wolf ook het vaakst toe: van de 795 totale aanvallen vond meer dan de helft plaats in Gelderland.

Die provincie wil wolven afschrikken door te schieten met een paintballgeweer. Deze week oordeelde de voorzieningenrechter dat dat niet mag, omdat de aangevraagde vergunning voor de maatregel onvoldoende is onderbouwd. De Faunabescherming is daar blij mee: "De wolf is strikt beschermd en op die bescherming mag alleen op goede gronden een uitzondering worden gemaakt."

Toen de wolf opdook bij de Utrechtse Heuvelrug, adviseerde de provincie een natuurgebied bij Leusden te mijden: