Meer valse identiteitskaarten en rijbewijzen onderschept

Het ECID is een samenwerkingsverband tussen de Koninklijke Marechaussee en de politie. De organisatie wordt ingeschakeld als er bijvoorbeeld bij de aanhouding van een verdachte wordt vermoed dat de persoon valse documenten heeft. Het gros van de nagemaakte papieren werd ontdekt op Schiphol.

Vorig jaar werden in totaal 3516 neppe identiteitsdocumenten onderschept. Dat zijn er iets minder dan vorig jaar. Dat het totaal is afgenomen komt doordat er juist minder valse paspoorten zijn ontdekt dan een jaar eerder. Fraude met paspoorten nam in 2024 met 25,1 procent af. 

Identiteitskaart nieuw op nummer 1

Jarenlang werden juist het vaakst valse paspoorten ontdekt, maar dit jaar is dat anders. Flink anders zelfs.  Nu staat de identiteitskaart op de eerste plek. Er werden 1125 van die onechte pasjes ontdekt. 

Een andere 'opvallende toename' is volgens het ECID te zien in de fraude met rijbewijzen. In 2023 merkte de organisatie al op dat er flink meer neppe rijbewijzen in omloop waren. Die stijging zette afgelopen jaar 'gestaag door'. Toen werden 1047 van de roze kaarten na onderzoek bestempeld als vals.

Valste rijbewijzen en identiteitskaarten beter herkend

Volgens een woordvoerder van de Koninklijke Marechaussee komt dit vooral omdat valse paspoorten en identiteitskaarten beter worden herkend. "We hebben de afgelopen tijd geïnvesteerd in kennis en vaardigheden bij onder meer de politie en gemeentemedewerkers", legt de woordvoerder uit. 

"Politiemensen komen natuurlijk vaker in aanraking met rijbewijzen bij bijvoorbeeld verkeerscontroles. En vermoedelijk is het een stuk laagdrempeliger om een vals rijbewijs aan te schaffen dan een volledig vervalst paspoort, want dat is een stuk complexer."

Zoveel valse documenten werden in 2024 en 2023 onderschept door het ECID:

Het gaat niet alleen om valse Nederlandse identiteitsdocumenten die ertussenuit worden gepikt. Hoewel Nederlandse identiteitsdocumenten wel de top vijf aanvoeren, worden ook regelmatig neppe Oekraïense, Poolse, Syrische en Griekse documenten gevonden.

Nationaliteit verdachten

Dat geldt ook voor de nationaliteit van de verdachten. Het vaakst worden Syriërs aangehouden met valse documenten. Daarna volgen verdachten van de Turkse, Oekraïense, Nederlandse en Roemeense nationaliteit. 

"We komen vaak Syriërs tegen vanwege de verhoogde asielstroom uit dat land", legt de woordvoerder uit. De valse papieren worden gebruikt om het land, waar een oorlog woedt, te ontvluchten. "De meeste van deze documenten worden dan ook aangetroffen in het aanmeldcentrum in Ter Apel. Vaak hebben mensensmokkelaars de vluchtelingen voorzien van de valse identiteitsbewijzen om de reis mogelijk te maken."

Werken als vrachtwagenchauffeur

Bij zowel de top vijf van valse documenten als de top vijf van nationaliteit van verdachten is Oekraïne een nieuwkomer. Daar zijn verschillende redenen voor. Zo zijn er bijvoorbeeld Oekraïners die graag in Nederland willen werken als vrachtwagenchauffeur, maar geen rijbewijs hebben om zo'n wagen te besturen. "Dan wordt er bijvoorbeeld een categorie bijgezet op het document."

"Maar er zijn ook veel Oekraïners die rondlopen met vervalste Oekraïense documenten, omdat ze gebruik willen maken van de voordelen die mensen uit dat land nu op sommige plekken krijgen, omdat er oorlog is. En natuurlijk zijn er ook gewoon meer Oekraïners in ons land."