Faysal groet iedereen die hij ziet: 'Zo gaan we polarisatie tegen'
Groet iedereen, waar je ook komt, dat kreeg Faysal Longfur (26) van huis uit mee van zijn Surinaamse moeder. En dat doet hij nog steeds: of hij nu in de bus zit, in de winkel staat of op zijn werk is, hij groet altijd. Inmiddels is het voor hem vanzelfsprekend. Toch merkt hij dat steeds minder mensen elkaar groeten, en dat verbaast hem. "We roepen allemaal dat de samenleving kapot is en wijzen naar politici, maar vergeten dat we zelf onderdeel zijn van die samenleving."
Faysal woont in Amsterdam en ziet het steeds vaker gebeuren: een buschauffeur die geen groet krijgt, een bakker die geen dankjewel hoort, of een schoonmaker die nauwelijks opgemerkt wordt terwijl hij de kantoren schoonmaakt.
Om te peilen of anderen dat ook zo ervaren, plaatste hij een bericht op LinkedIn: "Merken jullie ook dat mensen elkaar steeds minder groeten of valt het mij op omdat ik anders ben opgevoed?" Tot zijn verrassing kreeg hij héél veel reacties van mensen die zich hierin herkennen.
Groeten is iemand zien
Volgens Faysal is groeten een teken dat je iemand ziet. "Als je de mensen die ervoor zorgen dat jij veilig aankomt, een schoon kantoor hebt of je eten geserveerd krijgt niet ziet… wie zie je dan wél?" Hij is ervan overtuigd: een simpele groet is niet alleen beleefdheid, het kan ook polarisatie tegengaan. "Groeten is de ander zien. De ander zien leidt tot verbinding. En verbinding is precies wat we nodig hebben."
Hoogleraar sociale psychologie Tom Postmes (Rijksuniversiteit Groningen) ziet zeker de kracht van groeten. "Het is een uiting dat je de ander ziet staan en een vorm van respect. Daarmee versterk je relaties op twee manieren: tussen de mensen die elkaar begroeten, én in de samenleving die zo’n gebaar waardeert."
Toch plaatst hij ook een kanttekening. Groeten kan botsen, zegt hij, als we het niet eens zijn over de manier waarop. "Zeggen we 'goedemiddag', 'shalom' of 'as-salaam aleikum'? Soms wordt een groet juist misbruikt om de maatschappelijke orde te ondermijnen. Dan werkt het verbindende effect averechts."
'Zonder valt samenleving uit elkaar'
Maar Postmes wil het idee niet afschrijven. Integendeel: "Het mooie van beleefdheid is dat je met een klein gebaar grote dingen in stand houdt. Groeten hoort daarbij, maar ook rechts rijden, voorrang geven, of gewoon 'dankjewel' zeggen tegen een winkelmedewerker. Zonder zulke kleine gebaren valt een samenleving uit elkaar."
Ook Roos Vonk, hoogleraar sociale psychologie aan de Radboud Universiteit Nijmegen, geeft aan dat groeten een oer-gewoonte is. “Mensen hebben een oerbehoefte aan live contact met anderen. Maar door de individualistische samenleving waarin we nu leven, raken we dat steeds meer kwijt. Met onze hang naar individuele vrijheid vergeten we de verbinding met anderen, wat niet goed is voor ons welzijn.”
Ook winkelier Ruben van Domstad Pakket Service vindt dat we wat vriendelijker mogen zijn. Waarom dat zie je in de onderstaande video:
Iedereen kent het gezegde: wie goed doet, goed ontmoet. “Als je een slecht humeur hebt en eigenlijk nergens zin in hebt, of juist heel boos bent, daag ik je uit om het andersom te proberen: ga naar buiten en begroet mensen met een lach. Maak een positieve opmerking naar iemand toe die je tegenkomt bij de bushalte of in de rij van de supermarkt. Je zult zien dat je positieve reacties terug zult ontvangen en dat je dan weer blijer wordt”, zegt Vonk.
Groeten maakt gelukkig
Uit meerdere onderzoeken, die beide hoogleraren onderschrijven, blijkt dat groeten of een kort gesprek aangaan met vreemden een makkelijke manier kan zijn om je gelukkiger te voelen. “Onderzoek toont aan dat zelfs een kort gesprekje, ook al gaat het nergens over, je stemming kan verbeteren. Het geeft een gevoel van verbondenheid en maakt niet alleen jou, maar ook de ander blijer”, zegt Vonk.
Maar moet je nou iedereen gaan groeten? “In het buitengebied zijn mensen veel meer gewend om elkaar te groeten en daar leent de situatie zich ook beter voor. Als je iedereen in Amsterdam de hele tijd moet groeten, word je gek of word je wel voor gek verklaard. Houd het simpel door elkaar bijvoorbeeld bij de bushalte of in de winkel te groeten, of in ieder geval degene die naast je staat of zit in de trein”, benadrukt Vonk.
Het heeft Faysal in zijn leven in ieder geval veel gebracht. "Voor mij is het inmiddels vanzelfsprekend. Een simpele groet heeft me vaak mooie gesprekken opgeleverd. Ik merk wat dat met anderen én met mij doet. Ik denk dat het groeten in sommige situaties echt het ijs kan breken en de afstand verkleint. Als je bijvoorbeeld raar aangekeken wordt, probeer dan eens te groeten. Het zal je verbazen wat voor mooie gesprekken daaruit kunnen komen", zegt Faysal.
Alleen maar liefde
Faysal gelooft dat we allemaal de behoefte hebben om elkaar meer te begroeten. "Als het gaat om verbinding en gezien worden, is dat iets wat we allemaal willen. Groeten is gratis en laagdrempelig, iedereen kan dat doen. We leven in een tijd waarin we vooral vinden dat anderen, en vooral politici, iets moeten veranderen aan de polarisatie in Nederland. Maar we vergeten vaak dat we zelf kunnen bijdragen aan een mooiere samenleving. Dus geef dat wat gratis is door. Soso lobi (alleen maar liefde)."
