Wintertijd gaat in, maar zo bespaar je écht op de energierekening

Komende nacht om 03.00 uur wordt de klok een uur verzet, van de zomertijd naar de wintertijd. Het wordt dan 02.00 uur. Nederland voerde in 1977 de zomertijd in om aan te sluiten bij de buurlanden. De zomertijd en de wintertijd zijn een afspraak van de Europese Unie. In bijna alle landen van Europa gaat de klok in maart een uur vooruit en in oktober achteruit. 

De Europese landen voerden de zomertijd in om energie te sparen. Het idee was dat huishoudens dan bijvoorbeeld pas later de lampen aan zouden zetten. Experts betwijfelen of dat nut er tegenwoordig nog steeds is. Kajsa Ollongren liet het in haar periode als minister van Binnenlandse Zaken eens uitzoeken, en noemde het verschil 'miniem'.

Straks geen verschil meer tussen zomer en winter 

Uit een onderzoek van energieleverancier Essent een paar jaar terug, bleek ook dat na ingang van de wintertijd ons elektriciteitsverbruik maar ongeveer 2 procent hoger dan net voor het ingaan van de wintertijd. Wel werd gezien dat tussen vijf en zeven uur 's avonds het verschil het grootst was: 11 procent meer stroomverbruik dan in de zomer.

Essent voorspelde destijds dat de komende jaren het verschil in stroomverbruik tussen de zomer- en de wintertijd wel eens helemaal kan verdwijnen, gezien er in de zomers steeds meer stroom wordt verbruikt voor bijvoorbeeld airco's en ventilatoren. Of dat inmiddels al het geval is, is nog niet door het bedrijf onderzocht.

Toch kan de energierekening vanwege het koude weer in de wintermaanden logischerwijs flink oplopen, of de klok nu wordt verzet of niet. Zo'n 80 procent van de energiekosten die je maakt per jaar zijn namelijk aan gas, niet aan stroom. Het grootste gedeelte daarvan is je verwarming. Voor een grote groep mensen is die energierekening steeds lastiger om te betalen. 

Volgens de Energiebank, een stichting die mensen met een te hoge energierekening helpt om grip te krijgen op de kosten, speelt zogenoemde energiearmoede met name in provincies als Groningen, Friesland, Drenthe en Limburg. Daar zijn meer oudere en grotere woningen en liggen de inkomens relatief lager. 

Beter een ledlamp dan klok verzetten

Energiecoaches van de Energiebank gaan in het hele land bij (kwetsbare) mensen thuis langs om tips te geven. "Zomer- of wintertijd, het maakt voor je totale energierekening niet zo veel verschil", zegt Harold Janssen. Hij is energiecoach in Vlaardingen. "Om energie te besparen kun je beter een ledlamp installeren dan de klok verzetten," zegt hij lachend. 

Voor iedereen die morgen, op dag één van de wintertijd al wil beginnen met besparen, heeft Janssen nog wel wat tips. "De winter is namelijk bij uitstek een periode om hiermee aan de slag te gaan", weet hij.

"Er zijn een aantal voor de hand liggende dingen die je kunt doen", legt Janssen uit. "Verwarm bijvoorbeeld alleen de ruimtes waar je op dat moment bent. Ga overdag geen slaapkamer verwarmen."

Nog zo'n simpele, maar toch belangrijk om te noemen: "Kleed je warm aan. Denk met name aan je voeten. Als je voeten het warm hebben, is de rest van je lijf ook warm. Dan kan die thermostaat ook weer een graadje lager." Hijzelf warmt zijn voeten bijvoorbeeld graag op met een infraroodpaneeltje. "Ja die verbruikt stroom, maar dat weegt niet op tegen de kosten van verwarmen."

'Geheime tips' om energie te besparen in de wintertijd

Dan is er nog zoiets als 'bezuinigen voor gevorderden', zegt Janssen. "Daar heb ik nog wel een geheime tip voor", zegt de energiecoach, die zijn eigen energierekening er drastisch mee verlaagde. "Ventileren en luchten. Dat klinkt gek, maar luchtvochtigheid speelt een grote rol bij je energiekosten. Lucht waar water in zit (vocht) kost meer energie om te verwarmen."

Zet dus, hoe gek dat ook klinkt, óók in de wintertijd elke dag even de ramen open. "Er vliegt inderdaad een hoop warmte naar buiten op dat moment. Maar er gaat ook vocht mee naar buiten, en per saldo is dat goedkoper dan wanneer je dat raam dicht houdt." Bovendien is het ook een stuk beter voor je gezondheid, frisse lucht in huis. "De vuistregel is: even twee keer per dag tien minuten de ramen tegen elkaar open."

Tips van energiecoach voor een lagere energierekening

Harold Janssen van de Energiebank geeft een aantal praktische tips om energie te besparen.

• Verwarm alleen ruimtes op het moment dat je in die ruimte aanwezig bent.
• Trek warme kleding aan, en zorg vooral dat je warme voeten hebt.
• Wees kritisch op wat je met opgewekte warmte doet. Plaats bijvoorbeeld een folie achter je radiator of zet er een ventilatortje onder om de warme lucht de ruimte in te blazen.
• Let op de luchtvochtigheid in je huis. Vochtige lucht kost meer energie om te verwarmen. Zet twee keer per dag tien minuten de ramen tegen elkaar open. Laat roostertjes bij ramen open staan en kook met de deksel op je pan.
• Douche kort. Elke minuut die je doucht kost veel geld. Bovendien zorgt het voor vochtige lucht in huis. Gebruik bijvoorbeeld een zandlopertje om je douchebeurt in te korten.
• Kijk eens kritisch naar je vriezer. Oude vriezers slurpen energie. Vaak is een oude vriezer vervangen een goed idee om uiteindelijk kosten op de energierekening te besparen.
• Gebruik ledlampen.