Steeds minder Nederlanders willen kinderen, artsen waarschuwen voor hardnekkige misverstanden
Carrière, woningnood, de wereld ontdekken en ergens ooit nog een kind. Steeds meer Nederlanders schuiven hun kinderwens voor zich uit, en een groeiende groep ziet er zelfs helemaal vanaf, blijkt uit nieuw onderzoek. Experts waarschuwen dat dat niet zonder risico is. "Veel mensen overschatten hoeveel tijd ze eigenlijk nog hebben."
De Nationale Vruchtbaarheidstest werd dit jaar voor de derde keer afgenomen. Bij de eerste keer in 2021 had 77 procent van de deelnemers nog een kinderwens. In 2025 is dat gedaald naar 61 procent.
Grada van den Dool, vruchtbaarheidsarts bij Nij Clinics, zegt overrompeld te zijn door die uitslag. Mensen kampen met zaken als de krapte op de woningmarkt, financiële onzekerheid, focus op carrière of simpelweg geen behoefte aan kinderen. "We hadden niet verwacht dat zoveel mensen zouden zeggen: kinderen hoeven van mij niet meer", zegt Van den Dool. "Deze test van 2025 is echt opvallend."
Achter deze cijfers zitten talloze persoonlijke verhalen, zoals dat van Patricia de Ryck (41) uit Boxmeer, een 'twijfelmoeder'. Ze beheert de Facebookpagina Twijfel over kinderwens, voor vrouwen die niet zeker weten of het moederschap bij hen past.
Volgens De Ryck is er geen eenduidige reden waarom vrouwen twijfelen of juist geen kinderen willen. "De één twijfelt om financiële redenen, de ander vanwege duurzaamheid of omdat de wereld zo onrustig is. Er zijn vrouwen die dachten dat ze altijd kinderen wilden, maar bij wie het leven anders liep. Ook zijn er steeds meer singles die zich afvragen: wil ik dit wel echt alleen doen? Achter elke voordeur schuilt een ander verhaal."
Er bestaan veel misvattingen over vruchtbaarheid en kansen op een zwangerschap, zegt vruchtbaarheidsarts Van den Dool. "Vruchtbaarheid neemt al af vanaf 25 jaar. Veel mensen denken: er is nog altijd ivf. Maar ook dan heb je goede gezonde eicellen of zaadcellen nodig. En leeftijd is hierbij nog steeds een factor."
Tegelijkertijd stijgt het aantal stellen dat moeite heeft om zwanger te raken. In 2021 deed 35 procent langer dan een jaar over een zwangerschap, in 2025 is dat gestegen naar 45 procent. Ook groeit het aantal mensen dat hulp zoekt bij fertiliteitsteams.
In de onderstaande video laten we zien hoe het invriezen van de eicellen werkt:
De gemiddelde leeftijd waarop vrouwen hun eerste kind krijgen, blijft stijgen, merkt vruchtbaarheidsarts Charine van Tilborg van het UMC Utrecht. "In 2024 was die 30,4 jaar, een jaar ouder dan tien jaar geleden. Als vrouwen twee kinderen willen zonder ivf, zouden ze idealiter rond hun 27ste aan hun eerste zwangerschap beginnen."
Leeftijd speelt een veel grotere rol op de vruchtbaarheid dan stress, ook al denken veel vrouwen dat stress van grote invloed is. Volgens artsen is dat een misvatting. "Langdurige stress kan wel invloed hebben op je cyclus, maar leeftijd en leefstijl zijn véél bepalender. Stress is amper een factor, anders zouden vrouwen in oorlogsituaties ook niet zwanger worden", zegt Van den Dool.
Bij Patricia kwam het moedergevoel er jarenlang niet: "Mensen zeiden: 'Wacht maar, je eierstokken gaan nog wel rammelen'. Maar dat gebeurde niet. Ik had behoefte aan vrijheid, aan mijn carrière en aan reizen. Natuurlijk, je kunt met een kind ook reizen, maar ik voelde gewoon geen verlangen. Ik heb er heel veel over gepraat, met mijn partner en met anderen."
Na jaren van praten en twijfelen besloten Patricia en haar partner ervoor te gaan. "Hij had een sterke kinderwens, ik niet zo. Maar ik voelde ook geen duidelijke 'nee'. Ik maakte me bijvoorbeeld zorgen over of het kind wel gezond zou zijn en hoe we dat zouden aanpakken. Doordat ik er zoveel over sprak, kwam er rust. En we besloten: als we het doen, dan op onze eigen manier. Mijn vriend wilde zelfs zijn baan opgeven voor het ouderschap."
Inmiddels is Patricia moeder en voelt ze zich daar goed bij. "Het moederschap is absoluut een verrijking. Ik ben blij dat ik ervoor ben gegaan. Maar ik kan niet zeggen dat ik zonder kind niet gelukkig zou zijn geweest. Mijn kind houdt me een spiegel voor en geeft verdieping aan mijn relatie, maar het brengt ook zorgen. Het is persoonlijk – het mooiste wat er is, zeggen mensen vaak, maar dat hoeft niet voor iedereen zo te voelen."
