Isa liep dwarslaesie op door skiongeluk, meer mensen dragen rugbescherming
De skihelm is bijna niet meer weg te denken van de pistes in wintersportgebieden, maar de rugbeschermer wordt ook vaker aangeschaft. Dat blijkt uit een rondvraag van RTL Nieuws. Het lijkt erop dat het bewustzijn rond ernstig letsel door skiën of snowboarden groeit. De 20-jarige Isa de Jongh uit Roosendaal kan erover meepraten. Zij liep in februari een dwarslaesie op na een skiongeluk.
Isa ging er zoals de meeste mensen niet vanuit dat haar ooit een ernstig ongeluk zou overkomen. Ze verbleef in Oostenrijk als onderdeel van haar stage bij een hotel en besloot op een vrije dag met een klasgenoot de piste op te gaan.
Ze begonnen met een zwarte piste, normaal geen probleem voor een ervaren skiër als zij. "Op dat moment ging het toch fout", vertelt ze. "Ik zag een heuvel over het hoofd en ben eroverheen gevlogen. In de lucht verloor ik mijn balans en toen ben ik op mijn rug gevallen."
Meteen wist ze dat het mis was. "Ik lag eigenlijk als een soort baksteen op de grond. Ik kon niks, kon niet bewegen."
Op dat moment skieden toevallig twee Duitse artsen in de buurt, die erop aandrongen dat Isa moest blijven liggen. "Toen kwam er al gauw een helikopter, werd er een infuus aangelegd en werd ik naar het ziekenhuis gebracht." Ze kan zich nog goed herinneren hoeveel paniek ze voelde. "Ik wist niet wat er aan de hand was. Ik wist alleen dat ik mijn benen niet kon bewegen. Dat was verschrikkelijk."
Twee operaties
Isa bleek haar nek en rug gebroken te hebben en moest uiteindelijk twee keer worden geopereerd. Eén ding was al snel duidelijk: volledig herstellen zou niet mogelijk zijn. Ze had een incomplete dwarslaesie.
Isa droeg op het moment van het ongeluk 'alleen' een skihelm, iets waarvan ze het altijd al raar vond als anderen er geen droegen. "Nu vind ik dat ook over rugbescherming. Het is zó belangrijk dat je ook je rug beschermt. Mijn broer gaat volgend jaar weer skiën, voor hem heb ik er meteen eentje gekocht."
Meer mensen kopen rugbeschermer
Ze is niet de enige die een beschermer heeft aangeschaft. RTL Nieuws vroeg verschillende webwinkels of zij een toename zien in de verkoop van rugbeschermers. Zo verkocht Decathlon er het afgelopen jaar bijna 10.000, 50 procent meer dan in het wintersportseizoen van 2022-2023. "De toename komt vooral door het bewustzijn van de gevaren van wintersport", laat een woordvoerder weten. Bol.com kan geen exacte cijfers geven, maar een woordvoerder geeft aan vaker te horen 'dat het een product is dat meer gekocht wordt'.
Menno Streefland liep net als Isa een dwarslaesie op door een skiongeluk. Het inspireerde hem om zelf rugbescherming te ontwikkelen voor wintersporters, omdat hij zelf weet hoe belangrijk goede bescherming is. Bij zijn winkel, Spines, ligt de verkoop op schema om dit seizoen verdrievoudigd te worden ten opzichte van vorig jaar. Streefland is blij dat steeds meer mensen het belang van rugbeschermers inzien.
In deze video vertelt hij meer over waarom hij het zo belangrijk vindt dat skiërs zich beter beschermen tegen zwaar letsel:
Vorig jaar werden 12.000 rugbeschermers verkocht bij Spines, en zoals de verkoop nu loopt, komt het bedrijf dit jaar uit op 30.000. Streefland merkt wel dat het tot nu toe vooral jonge vrouwen zijn die investeren in rugbescherming, (jonge) mannen blijven volgens hem nog achter.
Isa revalideert
Inmiddels is Isa al maandenlang intensief aan het revalideren. Haar linkerbeen, haar 'goede kant', kon ze na een paar dagen al weer aanspannen. Van de rechterkant werd in het revalidatiecentrum gezegd dat ze er 'niks van moest verwachten', maar ook die kan ze weer enigszins gebruiken. "Ik kan nu stukjes lopen, met een spalk om mijn rechterbeen."
Hoewel ze nooit meer de oude wordt, heeft ze haar leven wel weer grotendeels opgepakt, inclusief veel bezoekjes aan de sportschool. Wat ze wel nog erg mist, is zelfstandig naar het toilet kunnen.
Door de dwarslaesie heeft ze veel last van haar blaas en darmen. "Een ongeluk zit echt in een klein hoekje. Je moet genieten van de kleine dingen. Wees blij dat je naar het toilet kunt gaan."
Geen garantie
Het dragen van een rugbeschermer geeft natuurlijk geen garantie dat je helemaal geen letsel op kunt lopen. Net als bij een helm, kun je altijd nog ongelukkig vallen. "Maar als het doel is om letsel te voorkomen, dan zeggen wij als doktoren: doen", stelt Floriana Luppino. Zij is arts bij alarmcentrale Eurocross.
Luppino komt ernstig rugletsel gelukkig niet heel vaak tegen bij haar werk. "We zien het wel, maar niet opvallend veel." Snowboarders lopen hierbij het meeste risico, omdat skiërs makkelijker zijwaarts vallen en bijvoorbeeld eerder beenletsel oplopen. Wat haar verder opvalt, is dat Nederlandse wintersporters zichzelf over het algemeen enorm overschatten als het gaat om hoe goed ze kunnen skiën of snowboarden. Wat Luppino betreft is goed leren skiën een belangrijke eerste stap.
Vooralsnog is het dragen van een rugbeschermer niet verplicht en liggen er ook geen plannen om die verplichting in te voeren. Toch leert de geschiedenis dat het met de skihelm ook zo begon: tien jaar geleden droeg lang niet iedereen een helm, inmiddels wordt het vrijwel overal geadviseerd. Afgelopen maand werd in Italië nog een helmplicht ingevoerd. In Oostenrijk geldt de verplichting alleen voor kinderen tot 15 jaar.
