Geen geld, geen huis, geen papieren: Ethiopische werksters gedumpt in Libanon
Door de coronacrisis komt in Libanon misbruik en uitbuiting van gastarbeiders op een pijnlijke manier aan het licht. De rijkere middenklasse in het land kan in veel gevallen de salarissen van de Ethiopische, Nigeriaanse of Filipijnse werksters en kindermeisjes niet meer betalen. De vrouwen zitten vast in huizen, of worden zonder pardon voor de deur van ambassades afgezet.
Ze hebben geen geld, geen dak boven het hoofd, geen papieren, en dus ook geen mogelijkheid tot terugkeer naar hun eigen land.
Vrouwen helpen in huis
In Libanon werken naar schatting een kwart miljoen mensen, voornamelijk vrouwen, als hulp in de huishouding. Ze wonen vaak bij hun werkgevers in huis. In verschillende Arabische landen, waaronder Libanon, gaat dat op basis van het kafalasysteem.
Ongeschoolde gastarbeiders hebben een 'sponsor' (kafala) nodig, meestal de werkgever. Die is verantwoordelijk voor de gastarbeiders en neemt vaak paspoorten en identiteitsbewijzen in beslag. Volgens mensenrechtenorganisaties is het kafalasysteem achterhaald en werkt het misbruik in de hand. Door de aanhoudende onrust en de economische crisis in het land kunnen Libanese families de werksters niet meer betalen.
Je hebt niet alle cookies geaccepteerd. Om deze content te bekijken moet je deaanpassen.
'Ik wil naar huis, omdat ik een dochter heb'
Tientallen Ethiopische vrouwen bivakkeren daarom nu voor de deur van de ambassade in Beiroet. Dagelijks worden er mensen zonder pardon afgezet door hun werkgevers. "Ik ben hier omdat ik terug naar huis wil reizen. Waarom? Omdat ik een dochter heb. En omdat ik hier geen werk heb, ik heb geen huis. Ik heb helemaal niets. Waar moet ik dan verblijven?" zegt de Ethiopische Birke Angello tegen persbureau AP.
De Libanese overheid probeert enkele tientallen mensen op te vangen. Veel van de vrouwen willen naar huis, maar er gaan vanwege de coronacrisis bijna geen vluchten.
De Libanese journaliste Luna Safwan woont vlak bij het Ethiopische consulaat in Beiroet en volgt het lot van de migranten. "Je ziet zelfs dat mensen hun werksters door iemand anders laten afzetten bij het consulaat", zegt Safwan tegen RTL Nieuws. "Op die manier hoeven ze zelf niemand te woord te staan."
'Waarom openen we de hotels niet?'
Ze vindt dan ook dat de Libanese overheid te weinig doet om het probleem op te lossen. "Ze proberen de media-aandacht te onderdrukken door het probleem aan de kant te schuiven. De overheid dacht het op te lossen door een paar bussen te sturen naar een plek waar de vrouwen opgevangen konden worden. Maar dat is natuurlijk niet de oplossing. Die opvang is niet afdoende, en er is ook nog eens niet genoeg plek. Waarom open we bijvoorbeeld niet al die hotels die allemaal leeg zijn? Het lijkt wel alsof niemand om deze mensen geeft."
Je hebt niet alle cookies geaccepteerd. Om deze content te bekijken moet je deaanpassen.
Volgens Egna Legna Besidet, een hulporganisatie opgezet door vrouwen die zelf slachtoffer waren van misbruik in Libanon, gaat het om duizenden mensen. Al jaren probeert de organisatie misbruik aan de kaart te stellen, en geeft het psychologische bijstand aan vrouwen die het slachtoffer zijn geworden van seksueel geweld en verkrachtingen.
50.000 dollar opgehaald
Volgens de organisatie is de situatie nu kritiek, meer dan ooit worden vrouwen het slachtoffer van uitbuiting en geweld, door de coronacrisis aangezweld tot een ongekende schaal. Een speciale fundraiser van de organisatie heeft al bijna 50.000 dollar opgehaald.
De situatie is erbarmelijk. Een Filipijnse vrouw pleegde vorige maand zelfmoord in een opvanghuis van de Filipijnse ambassade. "Er zijn meerdere vrouwen die praten over zelfmoord", zegt een anonieme hulpverlener tegen Reuters. "Ze zitten opgesloten met de mensen die hun mishandelen, in sommige gevallen worden ze seksueel misbruikt, en het enige wat we kunnen zeggen is: blijf wachten. Blijf wachten tot de luchthaven weer open gaat."
De Libanese journaliste Safwan maakt zich kwaad. "De huidige situatie in Libanon kan geen excuus zijn voor de mensen die een werkster in dienst hebben. Als je geen geld hebt om een werkster te betalen, dan moet je tenminste het fatsoen hebben om ze onderdak te bieden en iemand als mens te behandelen."
'Direct accommodatie regelen'
Amnesty International roept de Libanese autoriteiten op de gastarbeiders te beschermen. "Deze vrouwen vallen onder de meest gemarginaliseerde groepen in de samenleving, ze dragen de last van de economische crisis die alleen maar is verergerd door het coronavirus", schrijft de organisatie. "De autoriteiten moeten direct accommodatie, voedsel, gezondheidszorg en andere steun aan de arbeidsmigranten geven die nu hun baan zijn kwijtgeraakt."