Gevechtsvliegtuigen en spierballentaal China: Taiwan vreest oorlog
''Wij zijn zeer bezorgd dat China op termijn een oorlog begint.'' Het zijn de woorden van Taiwanees minister van Buitenlandse Zaken Joseph Wu. Hij reageert op het feit dat tientallen Chinese gevechtsvliegtuigen sinds vorige week dagelijks langs het autonoom-bestuurde eiland vliegen.
Met de militaire acties verhoogt China de spanning rond het eiland, dat al sinds 1949 een zelfstandig bestaan leidt.
Maandag vlogen 56 vliegtuigen de Taiwanese Air Defense Identification Zone (ADIZ) binnen. De vliegtuigen kwamen het luchtruim van Taiwan niet binnen. Maar het is wel een recordaantal binnen de ADIZ, nadat eerdere records in de dagen ervoor al werden verbroken. Tegelijkertijd speculeert de Chinese staatskrant Global Times openlijk over een aanval door te stellen dat de dreiging 'meer dan alleen verbaal' is.
Agressief taalgebruik
Gaat China het democratische Taiwan dan echt met militaire macht overnemen? Volgens China-correspondent Roland Smid is dat niet ondenkbaar, maar ook absoluut geen zekerheid. '''We moeten Taiwan bevrijden' is al decennialang een belangrijk onderdeel van de staatspropaganda'', zegt hij. ''Het agressieve taalgebruik was er altijd al, daar zijn ze aan beide kanten van de Straat van Taiwan wel aan gewend.''
Toch wijst Smid op veranderende omstandigheden die de status quo zouden kunnen beschadigen. ''Dan moet je denken aan toenemende Chinese militaire capaciteit, terwijl Taiwan's belangrijkste bondgenoot, de Verenigde Staten, steeds verder in zichzelf gekeerd raakt. Het is twijfelachtig of de Amerikanen Taiwan te hulp zouden schieten in een oorlogssituatie. En des te groter die twijfel, des te zelfverzekerder wordt China.''
President Tsai wil status quo behouden
De 24 miljoen inwoners van Taiwan koesteren ondertussen hun Taiwanese identiteit, vrijheid en democratisch-gekozen regering. De DPP, de partij van de progressief-liberale president Tsai Ing-wen, won de laatste verkiezingen in 2020 ruimschoots.
De pro-Chinese KMT, de belangrijkste oppositiepartij, is impopulair, vooral bij jongere generaties. Tsai is een voorstander van het behouden van de zogenaamde status quo: China laat Taiwan met rust, en Taiwan onthoudt zich van het formeel uitroepen van onafhankelijkheid.
''Maar'', zo stelt zij, ''de toekomst van Taiwan zal bepaald worden door Taiwanezen, op democratische wijze.''
'Historische missie'
En dat gaat er in China niet in. De Communistische Partij zegt een 'historische missie' te hebben het eiland te 'bevrijden'. President Xi Jinping stelt dat Taiwan altijd deel heeft uitgemaakt van China, en dat 'hereniging' desnoods met geweld moet worden afgedwongen.
Smid: ''Vanuit Chinees perspectief is de 'hereniging' een zeer gevoelig onderwerp. Dat Taiwan een Chinese 'provincie' is wordt er met de paplepel ingegoten. De verontwaardiging is dan ook groot wanneer buitenstaanders, bijvoorbeeld binnen de Amerikaanse regering, zich over het onderwerp uitlaten.''
China heeft zich formeel nog niet uitgelaten of de militaire acties van de laatste dagen zullen voortduren, of dat het bij deze 'waarschuwing' blijft. Maar het is duidelijk dat de spanningen in de Straat van Taiwan nog lang niet tot het verleden behoren.