Oekraïne incasseert flink in het oosten: 'We zijn hier erg optimistisch geweest'
Het eerste vrachtschip met 2500 ton metaal heeft de haven van Marioepol verlaten richting Rusland. De stad Severodonetsk is voor de helft in handen van Poetins mannen en de provincie Loehansk is - als die stad valt - bijna helemaal van Rusland. Het gaat niet heel goed met Oekraïne in het oosten. "We zijn hier in het westen wel erg optimistisch geweest."
In het noorden werd Rusland inderdaad op veel plekken teruggedrongen, maar in het zuiden is er heel veel gebied ingenomen, zegt defensie-expert Patrick Bolder van het Haagse centrum voor strategische studies. "Als ze Severodonetsk innemen zullen ze richting Lyman trekken, daar zitten de Russen al en dan hebben ze een heel deel van de Donbas afgesloten. Daar zijn de Russen op uit."
Bulkgoederen via de haven
En Rusland maakt dus ook gebruik van hun overwinningen. De haven van Marioepol is zo'n overwinning die ze direct wat oplevert. "Kolen, erts, olie, kolen. Dat soort bulkgoederen worden heel vaak per schip vervoerd. Het is dus economisch van grote waarde."
Het leven in Severodonetsk is inmiddels angstaanjagend. Tussen de bommen door wordt er aan eerste levensbehoeften gedacht, zo zie je in onderstaande video:
De oorlogsmachine van Rusland zal door de haven niet direct op hogere toeren gaan draaien. Bolder: "De aanvoer van bijvoorbeeld voedsel of brandstof ging nu waarschijnlijk via de Krim, dat deel hadden ze al sinds 2014 in handen."
Kramatorsk
Wat de Russen waarschijnlijk wel doen is Oekraïense bezittingen plunderen en vervoeren via die haven. Bijvoorbeeld in de Azovstal-fabriek, de plaats waar Oekraïense strijders lang standhielden, is nog wel wat te halen.
De Russen boeken dus terreinwinst, maar het gaat wel langzamer dan ze hadden gehoopt. Dat stelde Leonid Pasetsjnik, de leider van de afvallige Oekraïense regio Loehansk, tegenover het Russische staatspersbureau TASS. En als Rusland echt de hele Donbas wil hebben, moeten ze nog wel een heel deel veroveren. "Bijvoorbeeld Kramatorsk, daar zit het Oekraïense hoofdkwartier. Het hangt er vanaf hoeveel verliezen de Russen lijden of ze daar ook naartoe gaan."
Russen teruggedrongen bij Cherson
De vrees was eerder ook dat Rusland aan de zuidkant zou doorstoten richting Odessa, om uiteindelijk Oekraïne af te sluiten van de zee. Oekraïne valt dan alleen nog via land te bevoorraden. "Dat zou enorme economische consequenties hebben", zegt Bolder.
Dat gebeurt vooralsnog dus niet. Sterker nog, in het zuiden in de buurt van Cherson worden de Russen weer een beetje teruggedrongen. "Als Oekraïne die stad weet terug te veroveren, kan het misschien de Russische aanvoer vanuit het zuiden naar de Donbas belemmeren", legt hoogleraar Oorlogsstudies Frans Osinga uit. "En alleen veel druk uitoefenen kan ook al helpen. Dan moet Rusland misschien weer extra eenheden die kant op sturen die anders in de Donbas hadden kunnen vechten."
De echte trek naar het westen is er dus wel een beetje uit, dat bleek ook wel uit de woorden van buitenlandminister Sergej Lavrov van Rusland. Die zei afgelopen weekend nog dat de 'Donbas de hoogste prioriteit had'. Als andere delen van Oekraïne zich ook wilden aansluiten bij Rusland, dan moest dat kunnen.
Over 5 jaar weer oorlog?
En ook president Zelenski van Oekraïne doet kleine concessies, ziet Bolder. "Eerst zei hij: alle Russen moeten Oekraïne uit, nu wil hij terug naar de situatie voor 24 februari." Toen begon de oorlog met Rusland.
Kleine concessies dus, maar ook nog veel motivatie om te blijven vechten. "Want als Zelenski nu land opgeeft, dan heb je kans dat het over 5 tot 10 jaar weer oorlog is."