Escaleert conflict Taiwan met bezoek Pelosi? 'China ziet dit als aanval'
Het is spelen met vuur, zo waarschuwt China. Maar Nancy Pelosi krabbelt niet terug - één van de machtigste politici van Amerika staat op het punt een bezoek te brengen aan Taiwan. De Chinezen zien dat als een forse provocatie en dreigen zelfs met militair ingrijpen. Escaleert hiermee het conflict rond Taiwan? Vijf vragen over waarom het naderende bezoek van Pelosi zo gevoelig ligt.
1. Waarom is China hier zo boos over?
China ziet Taiwan als een afvallige provincie én zeker niet als onafhankelijk land. Maar Taiwan staat daar anders in: het land heeft een eigen regering en beschouwt zich in de praktijk al onafhankelijk. Pelosi, voorzitter van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden, wil in Taiwan met de regering in gesprek gaan.
Helemaal zeker is het bezoek nog niet, maar alles wijst erop dat Pelosi vandaag of morgen naar Taiwan komt. Dat ziet China als een gevaar, stelt Xiaoxue Martin, Azië-expert bij het Clingendael Instituut.
Martin: "China ziet een bezoek van Pelosi, een vooraanstaand politicus, als een steunbetuiging van de VS aan de Taiwanese regering. Daarmee laten de Amerikanen volgens China blijken dat ze voor de onafhankelijkheid van het land zijn. Dat is voor China een rode lijn, ze zien het als een aanval. Taiwan is voor hen binnenland én daar moet niemand zich mee bemoeien."
De kwestie Taiwan
Sinds 1949 zijn Taiwan en China van elkaar gescheiden. Taiwan beschouwt zich sindsdien als onafhankelijk land. China is er woedend over. President Xi Jinping stelt dat Taiwan altijd deel heeft uitgemaakt van China en dat 'hereniging' desnoods met geweld moet worden afgedwongen.
Om China niet te provoceren, erkennen wereldwijd slechts vijftien landen de onafhankelijkheid van Taiwan. De Verenigde Staten doen dat, net als bijvoorbeeld Nederland, officieel niet.
2. Waarom gaat Pelosi naar Taiwan?
Op dit moment is Pelosi met vijf andere Amerikaanse senatoren op een trip door Azië. Een bezoek aan Taiwan was officieel geen onderdeel van die trip, maar Pelosi wil het land op eigen initiatief bezoeken.
Daarmee wil ze een statement afgeven, zegt universitair docent Oost-Azië-studies Casper Wits. "Ze heeft zich haar hele carrière ingezet voor dit onderwerp. Pelosi heeft zich in haar beleid altijd tegen China gekeerd. Met deze trip steunt ze Taiwan, maar gaat ze vooral ook tegen China in."
Wat voor Pelosi ook meespeelt: het belang van Taiwan voor de VS. Het land hoort wereldwijd tot de tien belangrijkste handelspartners van Amerika én met het bezoek wil Pelosi aantonen dat democratieën in de regio, zoals Taiwan, niet zomaar door China onder de voet kunnen worden gelopen.
3. Hoe kijkt Biden naar het bezoek?
Maar met haar initiatief brengt Pelosi de regering-Biden wel in een lastig parket. Martin: "Biden is hier niet blij mee, veiligheidsadviseurs van zijn regering hadden Pelosi zelfs tegen een bezoek gewaarschuwd."
Vanwege het bezoek lopen de spanningen tussen de VS en China alleen maar verder op. President Xi Jinping belde Biden vorige week nog en zei dat de VS 'niet met vuur' moest spelen door Pelosi naar Taiwan te laten gaan.
Maar nu het plan van Pelosi om Taiwan te bezoeken openbaar is geworden, kan ze niet meer worden teruggeroepen. "Als Biden dát had gedaan, was dat overgekomen als een zwaktebod", zegt Martin. "Dan had China kunnen zeggen dat zij met hun dreigementen ervoor hadden gezorgd dat de VS geen mensen naar Taiwan meer durfde te sturen."
4. Hoe gaat China hierop reageren?
Nu het bezoek er echt van lijkt te komen, is de vraag wat er over blijft van alle Chinese dreigementen. Volgens China-correspondent Roland Smid zien we nu al reactie van Chinese zijde. Smid: "Vandaag zijn er economische sancties richting Taiwan doorgevoerd: meer dan 100 populaire voedingswaren uit het land staan op de zwarte lijst en komen China niet meer in."
Naast de economische maatregelen is het vooral ook de vraag of China militair gaat ingrijpen. Smid: "Er zijn meerdere troepen en tanks gesignaleerd op straat in de kustprovincie Fujian, op 125 kilometer van Taiwan." Ook worden er op dit moment meerdere militaire oefeningen gehouden in de Zuid-Chinese Zee, rond Taiwan.
Je hebt niet alle cookies geaccepteerd. Om deze content te bekijken moet je deaanpassen.
Of China ook echt Taiwan gaat binnenvallen, is lastig te voorspellen. Azië-expert Martin: "China voelt zich gedwongen om te reageren. Als ze dat niet doen, geven ze de boodschap dat het prima is dat een belangrijke Amerikaanse politicus als Nancy Pelosi met de regering van Taiwan gaat praten."
Toch lijkt een oorlog op dit moment ook voor China niet uit te komen. Martin: "President Xi wil dit later dit jaar een derde termijn bemachtigen. Een mogelijke oorlog en alle chaos die daarbij gepaard gaat, kan dat in gevaar brengen."
5. Heeft Taiwan hier iets aan?
De deskundigen die wij voor dit artikel hebben benaderd, zijn verdeeld over deze vraag. Volgens Martin is het maar de vraag of het bezoek van Pelosi Taiwan gaat helpen. "Taiwan kan een bezoek van zo'n belangrijke Amerikaanse politicus niet afwijzen, maar het levert het land vooral problemen op. China gaat hierop reageren en Taiwan moet de consequenties voelen."
Maar Wits ziet dat anders. "In Taiwan zijn ze gewend dat ze worden bedreigd door China. Daar halen ze de schouders over op. Voor de mensen in Taiwan is het bezoek van Pelosi juist een erkenning van hun bestaan. Een teken van hun versterkte situatie op internationaal terrein. Een teken dat de VS achter hen staat én helpt bij een mogelijke aanval."