Oorlog staat op een keerpunt, maar de vraag is of Oekraïne dat kan volhouden
De oorlog in Oekraïne is bijna zes maanden bezig. Inmiddels staan beide partijen er heel anders voor dan in de eerste fase van de Russische invasie. ''Nu wil Oekraïne een tegenoffensief beginnen. Dat is heel anders dan wat ze tot nu toe hebben gedaan.''
Vorige maand kondigde de Oekraïense president Volodimir Zelenski een tegenoffensief aan in het zuiden van Oekraïne. Dat is opmerkelijk, dat je je vijand vertelt wat je van plan bent. Maar een bewuste zet, vertelt bijzonder hoogleraar oorlogsstudies Frans Osinga. ''Hij laat zijn bevolking zien: hier zijn wij toe in staat. Er is licht aan het einde van de tunnel. Daarnaast is het ook een signaal aan het westen dat hun wapenleveranties succes opleveren.''
Want waar het westen aan het begin van de oorlog nog terughoudend was met het materiaal dat ze richting Oekraïne stuurde – er werden vooral verdedigende systemen gegeven – wordt er door het Oekraïense leger inmiddels volop gebruik gemaakt van Amerikaanse en Britse HIMARS-raketten. En dat voelen de Russen, hard.
''Met die wapens hebben de Oekraïners tientallen strategische plekken opgeblazen'', zegt Osinga. ''Denk aan hoofdkwartieren, munitieopslagplaatsen. Daardoor is Rusland gedwongen om hun munitievoorraden op een grotere afstand te plaatsen. Hun logistieke mogelijkheden nemen af. En uiteindelijk neemt de intensiteit van de Russische aanvallen daardoor af.''
Enorm veel slachtoffers
Hoeveel slachtoffers er aan beide kanten zijn gevallen, is moeilijk te zeggen. Eén ding is zeker, het zijn er ongelooflijk veel. Osinga: ''Het aantal Russische dode militairen wordt door analisten ingeschat op ergens tussen de 15 en 20 duizend. Daarbovenop zijn er nog eens twee of drie keer zoveel gewonden. Al met al kom je dan op zo'n 60 duizend soldaten die uitgeschakeld zijn. Dat verklaart wel waarom Rusland nu in de problemen raakt.''
''Oekraïne doet geheimzinnig over hun aantal slachtoffers, daar is weinig over bekend. Het zullen er minder zijn vergeleken met Rusland, omdat de verdedigende partij zich in kan graven en zich minder blootstelt dan de aanvaller. Maar ook hier kan je ervanuit gaan: het zijn echt énorme verliezen.''
Keerpunt
Volgens de hoogleraar heeft de oorlog een keerpunt bereikt. De vraag is nu: heeft Oekraïne genoeg middelen en troepen om Russische eenheden niet alleen uit te schakelen maar om ook gebieden te heroveren en te bezetten?
Tot nu toe heeft Oekraïne altijd gebruik gemaakt van verdedigende tactieken. ''Dat is iets heel anders dan een tegenoffensief. Het vereist nauwkeurige coördinatie tussen oprukkende infanterie, tanks, pantservoertuigen, artillerie en luchtsteun. Daarvoor moeten soldaten enorm getraind zijn'', zegt Osinga.
De tweede vraag is: is het westen lang genoeg bereid en in staat om wapens te blijven leveren aan Oekraïne? Want ook die voorraad is niet oneindig. ''Zelenski zegt door te gaan tot ze de Russen weg hebben gedreven. Veel mensen twijfelen eraan of dat binnen afzienbare tijd mogelijk is. Al is alles wat ze tot nu toe voor elkaar hebben gekregen, al erg indrukwekkend.''