Opeens veel negatief nieuws over Zweden: 'Geen enkel land is 100 procent perfect'
Zweden is de laatste tijd veel in het Nederlandse nieuws. Vaak in een negatief daglicht, vanwege rellen of het verbranden van heilige boeken bijvoorbeeld. Maar we kennen Zweden toch als het land waar altijd alles zo voorspoedig gaat? Is Zweden nog wel 'the place to be'?
Een Nederlander die graag op de hoogte blijft van het Zweedse nieuws, heeft het niet altijd makkelijk. Want zoveel Zweeds nieuws belandt er doorgaans niet op de Nederlandse nieuwsapps. In Zweden gaat veel zoals het moet en geen nieuws is goed nieuws.
Dat is niet alleen maar een gevoel, vaak wordt dat ook ondersteund door onderzoeken. Zo staat Zweden altijd in de top van lijstjes met meest ontwikkelde landen ter wereld, de meest gelukkige of de meest vrije.
Zweden op de voorpagina's
Maar de laatste weken staat het Scandinavische land opeens wel op de voorpagina's. Vandaag nog vanwege ongeregeldheden bij een Eritrees festival in hoofdstad Stockholm. Vorige week nog maakten we kennis met het fenomeen Zweedse voetbalhooligans, toen fans van Hammarby slaags raakten met die van FC Twente. Dat zag er zo uit:
Daarbij waren er ook nog koranverbrandingen in het land. Op verschillende plekken, voornamelijk bij ambassades van overwegend islamitische landen, werd het heilige boek in brand gestoken. Op andere momenten werd er tegenaan geschopt of op gestaan. Zweden verbood de protestacties niet.
Inmiddels is het terreuralarm met een categorie gestegen en zijn grenscontroles opgeschroefd.
We hebben het hierboven over de afgelopen weken, eigenlijk moeten we zelfs kijken naar de afgelopen maanden. In september vorig jaar maakte Zweden een 'ruk naar rechts'. Het altijd zo linkse land stemde opeens voor de andere kant van het politieke spectrum. De grote redenen daarvoor: immigratie en het bendegeweld dat Zweden in zijn greep houdt.
Meer geweld
Opnieuw komt geweld dus om de hoek kijken. "Als je kijkt naar de misdaadcijfers in Zweden, dan is dat cijfer in het verleden nooit lager geweest dan nu", zegt Ryan Switzer van de Universiteit van Stockholm. "Maar als je kijkt naar de gewelddadige misdaad, dan is dat cijfer nooit hoger geweest." Geweld komt nu dus echt meer voor.
"Het is ook niet fraai", zegt Switzer. "Het aantal schietpartijen neemt toe. Onlangs werd een 14-jarige nog doodgeschoten in het zuiden van Stockholm. Dat helpt niet om je imago in het buitenland te verbeteren. Want al deze geweldsuitbarstingen halen ook snel de media."
Het zijn vaak de extreemrechtse mensen die de link leggen tussen het geweld en immigratie. Maar dat klopt niet volgens Switzer. "Zweden heeft in 2015 de deuren opengezet toen voornamelijk Syriërs naar Europa kwamen. In een klap kreeg het land er meer dan 100.000 mensen bij. Maar uit onderzoek blijkt dat dat geen effect had op het aantal geweldsincidenten."
Ongelijkheid neemt snel toe
"Wat wel een rol speelt is werkloosheid of een gebrek aan opleiding. Dat zijn factoren die wel voornamelijk in de buitenwijken van grote steden spelen, ook de wijken waar veel immigranten wonen. Daarnaast werkt ongelijkheid geweld in de hand. En die ongelijkheid groeit in Zweden. Sterker nog, in geen enkel ander westers land groeit die zo hard."
Vooral de verschillen tussen centrum en buitenwijk zijn dus groot. "Mensen die wonen en werken in het veilige centrum van Stockholm, kunnen zich het leven in de buitenwijken waarschijnlijk nauwelijks voorstellen", zegt Switzer.
Wat ook meespeelt is de opkomst van extreemrechtse partijen in het land. Bij de laatste verkiezingen deden die het erg goed. "In Zweden duurde het veel langer voor zulke partijen opkwamen dan in andere Europese landen. Zij leggen vaak de link tussen geweld en immigratie, hebben hun eigen nieuwskanalen en spelen in op de angst van mensen."
'Zweden is failed state'
Zij zijn met andere woorden de eersten die zo openlijk over de problemen beginnen. En ze halen vaak de media met uitspraken die ze over dit thema doen. Dat was vroeger niet het geval. "Het is niet dat er toen geen geweld was, maar politici en de media spraken er minder over. Er zijn nu extreemrechtse mensen die Zweden willen afschilderen als een failed state. Maar dat is absoluut niet het geval."
Goed nieuws dus voor de steeds meer Nederlanders die hun vakantie vanwege de hitte in Zuid-Europa, naar Zweden boeken. Hun vakantie gaat niet naar een failed state en bang voor je veiligheid hoef je op veruit de meeste plekken niet te zijn. "Zweden heeft problemen, maar geen enkel land is 100 procent perfect. Het is nog steeds een goed functionerend land en in steden als Stockholm voel ik me nog steeds heel erg veilig", zegt Switzer.
