A = goed, E = slecht: klimaatscore voor kleding moet Franse consument bewust maken
Frankrijk wil meten hoeveel impact het maken één kledingstuk heeft op de planeet. Want de kledingindustrie is één van de meest vervuilende van de wereld. Een zogeheten klimaatscore voor kleding zou consumenten bewuster moeten maken bij iedere aankoop. "Het is een eerste stap, maar niet de belangrijkste."
Een A-label in je T-shirt betekent weinig impact op het milieu, en een E-label juist heel veel. Ieder T-shirt, of iedere broek of jas in Frankrijk heeft tegen het eind van het jaar zo'n klimaatscore. Dat is tenminste het doel van de Franse regering. Zo kunnen klanten precies zien wat de impact is op het klimaat die dat exacte kledingstuk heeft veroorzaakt.
Een shirt met glitters of pailletten? Die scoren vanwege het gebruik van plastic over het algemeen erg laag. Spijkerbroeken? Die zijn ook erg vervuilend; om één jeans te maken heb je duizenden liters water nodig.
Viezer dan lucht- en scheepvaart
De nieuwe labels wordt toegepast zodat kledingmerken open zijn over de ecologische voetafdruk die ze achterlaten. En dat is niet gek, want de kledingindustrie is één van de meest vervuilende industrieën ter wereld. Het zorgt voor tot wel 10 procent van de wereldwijde CO2-uitstoot – meer dan de lucht- en scheepvaart samen, volgens cijfers van de Verenigde Naties. Ook is textielproductie verantwoordelijk voor ongeveer 20 procent van de wereldwijde watervervuiling, bijvoorbeeld door het verven van kleding.
In een aantal winkels in Frankrijk worden de nieuwe labels met A- tot en met E-scores al gebruikt, maar ze zijn nog lang niet op alle kledingstukken terug te vinden. Dat gaat nog even duren. Toch wil Frankrijk dat ieder kledingmerk in het land de scores zo snel mogelijk invoert. Maar kunnen deze labels echt helpen met het terugdringen van de hoge uitstoot van de kledingindustrie?
Goedkoop en zo veel mogelijk
Joop Hazenberg, deskundige op het gebied van klimaatimpact, denkt dat het weinig effect zal hebben. "Het is misschien een manier om mensen bewuster te maken, maar modeketens produceren zo ontzettend veel." Hazenberg heeft het vooral over de fast fashion-industrie; merken die met tientallen collecties en uitverkopen per jaar zo veel mogelijk goedkoop gemaakte kleding willen verkopen. "Die industrie stopt niet zomaar. Ik verwacht er daarom niks van."
Daarnaast legt Hazenberg uit dat zo'n milieulabel waarschijnlijk alleen gericht is op de productie van een kledingstuk. "Je moet ook de hele levenscyclus meenemen van een kledingstuk: hoe vaak je het wast en of je het lang kan dragen voordat het kapotgaat. De impact gaat niet alleen om de manier waarop het gemaakt is."
Misleiding H&M
In Nederland zal je de klimaatscores nog niet vinden. Al herken je misschien wel het eco-kaartje dat aan sommige producten hangt. Ook bij grote modeketens kun je soms kiezen tussen een 'gewoon' T-shirt of een T-shirt van ecologisch katoen. "Er zijn heel veel merken die claimen dat ze duurzaam zijn", zegt Hazenberg. "Maar er bestaat helemaal niet zoiets als klimaatneutrale kleding. Je hebt toch ook geen klimaatneutraal vlees, of duurzame olie?"
Merken die zich met zogenaamde duurzame collecties voordoen als 'groen' en klimaatbewust en intussen doorgaan met massaproductie, worden beschuldigd van 'greenwashing' (goede sier maken met maatschappelijk verantwoord ondernemen terwijl daar geen sprake van is). Vorig jaar kregen H&M en Decathlon om die reden een boete opgelegd van de Autoriteit Consument en Markt (ACM). De grote ketens zouden beweren goed bezig te zijn, maar in werkelijkheid was het niet te achterhalen of deze producten wel groener waren dan de rest. En op die manier misleiden zij klanten die duurzame keuzes willen maken.
Bewustzijn eerste stap
De Franse milieulabels in kleding zouden grote merken dwingen om eindelijk transparant te zijn over hoe 'eco' hun collecties eigenlijk zijn. Klimaatimpactdeskundige Hazenberg vindt het een eerste stap in de goede richting, maar nog niet de belangrijkste.
"De impact van het maken van alle kleding is enorm en de meeste kledingstukken zijn niet te recyclen. Vaak gaat al het textiel van de recyclebak zo de verbrandingsoven in." Hazenberg vindt daarom dat er wetgeving moet komen om kleding recyclebaar te maken. "Hard beleid, dat kan écht een verschil maken."
Maar of we daar al zijn in de samenleving, dat weet ook Hazenberg niet. "Je ziet dat we al minder vlees eten en steeds meer elektrisch rijden. Daar zijn grote stappen gezet. Maar in de kledingwereld gaat het naar mijn idee veel te langzaam. Zodra het uitverkoop is in de stad, kun je over de koppen lopen."
Als je zelf duurzamer bezig wil zijn in je shopgedrag, kun je wel een aantal dingen doen. Hazenberg schreef een boek over de keuzes die je zelf kunt maken om klimaatbewuster om te gaan met kleding. Hij zegt: "Koop minder kleding bij fast fashion-ketens en meer tweedehandskleding, koop bewuster, draag je kledingstukken langer en wees er zuinig op."
In deze video legt RTL Nieuws uit wat je zelf kunt doen als je eerlijke kleding wil kopen: