De raketten blijven komen, maar luchtafweer Oekraïne raakt op
Waar Oekraïne vorig jaar rond deze tijd nog voor de start van een groot lenteoffensief stond, lijkt het tij nu gekeerd. Rusland weet steeds vaker doelen in het land te raken en vooral de Oekraïense energiecentrales moeten het ontgelden. "Je kunt niet elke raket en elke drone uitschakelen", zegt voormalig commandant der Landstrijdkrachten Mart de Kruif.
Nog geen week geleden kreeg Oekraïne te maken met een grootschalige aanval van Rusland. Er zouden zeker 82 drones en raketten zijn afgevuurd, minstens 200.000 mensen zaten door de aanval zonder stroom.
De Oekraïense president Volodymyr Zelensky herhaalt regelmatig de oproep dat zijn land meer luchtverdedigingsmiddelen nodig heeft. "Oekraïne is een beetje door de voorraden luchtafweer heen", stelt De Kruif.
'Westen onder druk zetten'
Het aanvallen van energiecentrales gebeurt volgens De Kruif heel bewust. "Oorlogsvoering gaat altijd over het breken van de wil van de tegenstander", zegt hij. Dat hoopt Rusland volgens hem te bereiken door ervoor te zorgen dat de bevolking geen gas, water, licht en stroom heeft.
Defensiespecialist Patrick Bolder ziet het niet zozeer als het breken van de wil van de bevolking, maar stelt dat Rusland de bevolking, en zeker ook het Westen, onder druk wil zetten. "De wil is lastig te breken", zegt hij. "Maar het moet ons in het Westen afschrikken om Oekraïne steun te blijven geven."
Oekraïne wordt namelijk geholpen met bijvoorbeeld geavanceerde Patriot-luchtafweersystemen uit het Westen. Die grondgebonden systemen kunnen tot een hoogte van 20 tot 60 kilometer luchtaanvallen afslaan. Duitsland kondigde drie dagen geleden nog aan extra exemplaren naar Oekraïne te sturen. "De Russen proberen ons het idee te geven dat de aangeboden steun geen nut heeft", zegt Bolder.
Bekijk hier videobeelden van het Patriot-systeem in actie:
De Russische aanvallen worden gestructureerd uitgevoerd. De Britse omroep BBC meldt dat een energiecentrale in Charkiv, vlak bij de grens met Rusland, voor de zesde keer sinds het uitbreken van de oorlog is geraakt. "Rusland heeft uitgerekend hoeveel tijd het kost om de schade te herstellen", stelt De Kruif. "Als je zes keer hetzelfde doel aanvalt, wordt die hersteltijd steeds langer. En het klinkt misschien een beetje luguber, maar je kan dan ook de mensen die bezig zijn met de herstelwerkzaamheden uitschakelen."
Nieuwe strategieën
Defensiespecialist Bolder ziet ook dat Rusland sinds het uitbreken van de oorlog in Oekraïne nieuwe strategieën heeft ontwikkeld. Zo zorgen ze ervoor dat verschillende soorten drones en raketten, die allemaal een andere snelheid hebben, tegelijkertijd uit verschillende richtingen het luchtruim binnenkomen. "Daardoor kunnen ze de luchtafweer verzadigen, waardoor er sowieso raketten doorkomen."
Diezelfde strategie paste Iran afgelopen weekend toe bij de aanval op Israël. Het land vuurde honderden raketten en drones af, die allemaal rond eenzelfde tijd arriveerden. Het grootste deel kon worden onderschept, dankzij het geavanceerde luchtafweersysteem van Israël en hulp van andere landen.
Naast het feit dat Oekraïne aanzienlijk groter is qua oppervlakte dan Israël, heeft Oekraïne dus ook minder afweer tot zijn beschikking. Het Patriot-luchtafweersysteem is bovendien heel duur. "Dat verlies je economisch", zegt Bolder. "Een drone kost zo'n 20 tot 30 duizend euro, een Patriot-raket al gauw een miljoen."
Volgens Bolder heeft het land naast extra luchtverdediging ook F-16's nodig om gaten in de luchtverdediging op te vullen. "Je moet kijken welk verdedigingsmiddel geschikt is tegen welke dreiging."
"Oekraïne zit nu strategisch in het defensief", voegt De Kruif daaraan toe. "Dat kost minder mensen en materieel, en ze houden daarmee middelen achter de hand voor een eventueel groter offensief."