Hongaarse premier Orbán brengt opmerkelijk bezoek aan Zelensky: 'Vooral voor de bühne'

Orbán heeft Zelensky gevraagd een wapenstilstand met Rusland te overwegen. Tijdens een gezamenlijke persconferentie zei Orbán dat een bestand zou kunnen bijdragen aan vredesonderhandelingen.

Orbáns bezoek aan Kyiv is opvallend: de premier is zeer kritisch op de westerse wapensteun aan Oekraïne. Hij is bovendien de enige EU-leider die nog banden met Rusland onderhoudt. De afgelopen jaren verzette hij zich meermaals tegen wapenleveringen aan Oekraïne en tegen Europese sancties tegen Rusland.

EU-voorzitterschap

Het bezoek komt een dag nadat Hongarije het voorzitterschap van de EU voor de komende zes maanden heeft overgenomen. "Je kunt jezelf afvragen: zou hij ook zijn gekomen als dat niet het geval zou zijn geweest? Waarschijnlijk niet", zegt defensiespecialist Dick Zandee van het Clingendael Instituut.

Wat Orbán met het bezoek aan Oekraïne precies hoopt te bereiken, is volgens Zandee 'een beetje gissen'. "Omdat de EU veel geld aan Oekraïne uitgeeft, is het logisch dat Orbán onder zijn titel als EU-voorzitter Kyiv bezoekt. Dat moet hij ook doen om de geloofwaardigheid als voorzitter te onderstrepen, want er zijn meerdere lidstaten geweest die daarover twijfels hebben geuit."

Maar Orbán sprak zeker niet namens de Europese Unie, zegt politiek verslaggever Roel Schreinemachers. "Sowieso is dat niet de rol van het land dat de Europese Unie voorzit, maar de taak van de voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, en buitenlandcoördinator Josep Borrell."

Bovendien staat Orbán in de Europese Unie alleen in zijn opstelling over de oorlog van Rusland en Oekraïne, zegt Schreinemachers. "De overige lidstaten hebben bij herhaling volledige en langdurige steun uitgesproken voor Oekraïne in de strijd tegen Rusland. Die strijd kan alleen eindigen met een overwinning op Rusland, of als Oekraïne zelf tot de conclusie komt dat het beter is om de strijd te staken en via vredesonderhandelingen tot een oplossing te komen van het conflict."

'Zinloze onderneming'

Voor Hongarije-specialist László Marácz, verbonden aan de Universiteit van Amsterdam, is duidelijk waarom Orbán naar Oekraïne is afgereisd. "Het doel lijkt me om Zelensky nog eens uit te leggen dat hij bezig is met een zinloze onderneming, namelijk het voortzetten van een oorlog die niet te winnen is."

"Hongarije is een van de weinige landen die willen dat Oekraïne gaat onderhandelen over een vredesakkoord", vervolgt Marácz, die in Nederland opgroeide in een Hongaarse familie. "In Nederland wordt daar heel anders naar gekeken. Ik lees in sommige media dat Orbán een trouwe bondgenoot van Rusland is, maar dat is absurd. De Hongaren hebben gewoon geen trek in oorlog, ze willen graag goedkope energie uit Rusland blijven gebruiken."

Orbán zei tijdens zijn bezoek aan Kyiv ook dat Hongarije een betere verhouding met Oekraïne zou willen hebben en dat zijn land bereid is deel te nemen aan de modernisering van de Oekraïense economie. 

Hongaarse minderheden

Zandee: "Zelensky zal ongetwijfeld blijven inzetten op de voorzetting van steun aan Oekraïne. Dat kan hij ook doen, omdat hij Orbán aanspreekt op zijn titel als EU-voorzitter. Maar ik denk dat met de relatie tussen Oekraïne en Hongarije niet veel zal veranderen, het bezoek is vooral voor de bühne."

Op zijn beurt zal Orbán het willen opnemen voor de Hongaarse minderheden in Oekraïne. Volgens de Hongaarse premier worden hun rechten geschonden. "Dat heeft Hongarije al vaak aan de kaak gesteld, maar er is nog weinig gebeurd om die situatie te verbeteren. Ook dat zal zeker onderwerp van het gesprek zijn vandaag."

Doordat de Europese Commissie na de verkiezingen afgelopen maand demissionair is verklaard, lijkt het erop dat Orbán weinig grote veranderingen kan doorvoeren. De EU is deze zomer vooral druk met het samenstellen van een nieuwe commissie, die in het najaar moet aantreden. Pas daarna is er weer tijd voor nieuwe wetgeving. Maar tegen die tijd loopt het voorzitterschap van Orbán alweer tegen zijn einde.