Vecht Oekraïne ook tegen de Russen in Mali? 'Wereldwijde oorlog'
De oorlog tussen Oekraïne en Rusland lijkt zich niet alleen meer af te spelen in het oosten van Oekraïne. Ook vanuit Mali en andere Afrikaanse landen verschijnen de laatste tijd berichten dat Oekraïne zich mengt in gevechten tegen Russen. "Oekraïne ziet de oorlog in eigen land ook als een wereldwijde oorlog tegen Rusland."
Zondag maakte het Malinese ministerie van Buitenlandse Zaken bekend dat het de diplomatieke banden met Oekraïne met onmiddellijke ingang verbreekt. Die maatregel volgt op uitspraken van Andri Joesov, een woordvoerder van de Oekraïense militaire inlichtingendienst.
Joesov erkende op de Oekraïense televisie dat rebellen in Mali 'noodzakelijk informatie' hebben gekregen om een 'succesvolle operatie tegen de Russische oorlogsmisdadigers' uit te voeren. Die vechten met het Malinese leger tegen de Toeareg-rebellen in het noorden.
Hinderlaag
De woordvoerder doelt op een gebeurtenis eind juli in het noordoosten van Mali. Toen zouden Russische huurlingen van het Africa Corps – voorheen de Wagnergroep - in een hinderlaag van de Toearegs-rebellen zijn gelopen. Daarbij zouden 84 Russen en 47 Malinese soldaten zijn omgekomen. Mochten die aantallen kloppen, dan zou dit het grootste verlies zijn sinds de Russen twee jaar geleden in Mali actief werden.
Welke informatie Oekraïne precies gedeeld had, wilde de woordvoerder niet zeggen. "Maar dan kun je bijvoorbeeld denken aan informatie van afgeluisterde gesprekken van Russische huurlingen", zegt Oekraïne-verslaggever Chris Colijn.
De Franse krant Le Monde meldde op basis van bronnen dat de Oekraïners de Toearegs-rebellen ook trainen in het gebruik van drones. "Oekraïne vindt het belangrijk om de Russen op meerdere fronten te bestrijden", zegt Colijn.
'Kortzichtige conclusie'
"Er duiken af en toe geruchten op dat de Oekraïners ook fysiek meevechten in Mali", vervolgt hij. Zo gaan weleens video's rond met vermeende Oekraïense strijders. Ook publiceerde de Kyiv Post een foto van Toeareg-rebellen met de Oekraïense vlag na de dodelijke hinderlaag. "Maar die informatie is moeilijk te verifiëren", benadrukt Colijn.
De Oekraïense inlichtingendienst bevestigde dus niet directe betrokkenheid bij de dodelijk terreuraanval. Maar opmerkelijk genoeg ontkende het Oekraïense ministerie van Buitenlandse Zaken gisteren wel betrokkenheid bij de aanval. In een statement sprak het over 'kortzichtige en overhaaste' conclusies van het Malinese regime om de diplomatieke banden te verbreken.
Het Malinese regime vecht al jaren tegen Toeareg-rebellen en jihadistische groeperingen in het noorden. "Sinds de Toearegs in 2011 een onafhankelijke staat hebben uitgeroepen, is het helemaal mis", zegt Afrika-correspondent Sophie van Leeuwen. "Al jarenlang woedt een oorlog met het regeringsleger. Met hulp van de Russen wil de regering in het zuiden weer de controle over de Sahara krijgen."
Russische oorlogskas
In ruil voor militaire hulp krijgen de Russen geld en grondstoffen, zoals een aandeel in diamant- of goudmijnen. Jevgeni Prigozjin was de leider van het huurlingenleger, maar hij kwam vorig jaar onder verdachte omstandigheden bij een vliegtuigcrash om het leven.
Inmiddels staan de huurlingen onder directe controle van het Russische ministerie van Defensie. Dat heeft als gevolg dat de inkomsten van het Africa Corps linea recta naar de Russische oorlogskas gaan.
"Oekraïne ziet de oorlog in eigen land ook als een wereldwijde oorlog tegen Rusland", zegt Colijn. Ze proberen overal waar ze maar kunnen de Russen dwars te zitten en tegen te houden." Op die manier hoopt het land te voorkomen dat de oorlogskas nog verder wordt gespekt.
Soedan
De Russische huurlingen zijn verder onder meer actief in Burkino Faso, Niger en Soedan. De Wall Street Journal berichtte in maart op basis van Oekraïense bronnen binnen het leger dat Oekraïense soldaten wel meevechten in Soedan. Daar woedt al zestien maanden een nietsontziende burgeroorlog tussen de paramilitairen van de Rapid Support Forces (RSF) en het Soedanese leger.
Rusland steunt de paramilitairen, Oekraïne het regeringsleger. Ook The Guardian meldde dat Oekraïne met special forces vecht tegen Russische huurlingen.
Verder zijn er geruchten dat Oekraïne betrokken is bij gevechten en een droneaanval in Libië op de Russen. "Maar het blijft schimmig", onderstreept Van Leeuwen.
Colijn: "Het is bijzonder dat Oekraïne de middelen heeft om Rusland ook in het buitenland te bestrijden, terwijl in Oekraïne een enorme oorlog woedt. Kennelijk hebben ze de capaciteit, en zien ze er het nut van in om ook soldaten op kleine schaal in Afrika in te zetten."
