Hele aarde trilde vorig jaar dagenlang door gigantische tsunami
Aardbevingssensoren overal ter wereld signaleerden vorig najaar een trilling die negen dagen lang aanhield. Het bizarre fenomeen was het gevolg van een in elkaar stortende bergwand en gletsjer in Groenland. Dat zorgde voor een tsunami van tot wel 200 meter die als badwater in de fjorden van Groenland gevangen zat.
Waarschijnlijk heb je er niks van gemerkt, maar in september vorig jaar waren wetenschappers overal ter wereld in de ban van een opmerkelijke trilling. Van Australië tot in de Verenigde Staten: overal registreerden seismische stations een trilling. Zij meten de verticale bodembeweging en tonen dat in een seismogram.
'Geen idee wat er gebeurde'
"Het was geen aardbeving. De trilling was veel simpeler en duurde veel langer. We hadden geen idee wat er gebeurde", legt wetenschapper Kristian Svennevig aan buitenlandse media uit. Negen dagen lang bleven meetstations de trilling waarnemen. Wetenschappers overal ter wereld zochten contact met elkaar om het fenomeen te duiden.
In een studie, die gisteren verscheen in tijdschrift Science, ontdekte Svennevig samen met tientallen andere wetenschappers dat een gigantische tsunami in Groenland de wereldwijde trilling veroorzaakte.
Het klinkt ongelooflijk, maar volgens wetenschappers deed één aardverschuiving de hele aarde trillen. Een bergwand en gletsjer in het oosten van Groenland stortten in. Op beelden van wetenschappers, die vóór de aardverschuiving in het Dickson-fjord waren geweest, en foto's van na het incident van de Deense kustwacht is te zien dat zelfs een bergtop volledig is weggevaagd.
25 miljoen kubieke meter
De aardverschuiving van 25 miljoen kubieke meter rots veroorzaakte een tsunami met een golf van mogelijk wel 200 meter hoog, analyseerden Svennevig en zijn collega's. De oceaan was zo'n 200 kilometer verderop, en dus bleef de enorme golf rondklotsten in de fjorden.
Dat de golf zo'n enorme energie had, komt ook omdat de bergwand waar deze vanaf gleed bijna verticaal uit het water stak. Binnen een paar minuten zou de golf nog een meter of zeven hoog zijn. Dagen later ging het om een golf van een paar centimeter, maar door de enorme hoeveelheid water bleef die wel voor trillingen in Australië zorgen.
Zo'n 70 kilometer van de ingestorte bergwand vandaan, op het kleine eiland Ella in de fjorden, werd een basiskamp dat door wetenschappers en het Deense leger wordt gebruikt verwoest door de vloedgolf. Er was op dat moment niemand aanwezig.
Vastgelopen cruiseschip
Dat er geen gewonden zijn gevallen bij het incident is 'puur geluk', zegt Svennevig. Kort voor de bizarre trilling zat er vlak bij het Dickson fjord waar de berg instortte nog een cruiseschip vast. Dat kwam net op tijd los, zo blijkt nu.
Op de plek waar het schip vast lag, was de vloedgolf volgens de berekeningen van de wetenschappers nog zo'n vier à zes meter hoog. "We hebben geen idee wat zo'n tsunami met een cruiseschip doet", legt Svennevig uit.
Medeonderzoeker Stephen Hicks zegt dat hij 'verbijsterd' was toen hij de seismogrammen zag. "Nooit eerder kwam zoiets wereldwijd voor", vertelde hij. In een video op YouTube legt hij meer uit over het onderzoek.