Victoria's Secret-show is terug, inclusief verwijten over gebrek aan diversiteit

Het wereldberoemde lingeriemerk hield lange tijd een jaarlijkse modeshow die live werd uitgezonden op tv en vaak ruim 10 miljoen kijkers trok. Daarvoor werden steevast de bekendste modellen ter wereld ingehuurd, die de catwalk opgestuurd werden met engelenvleugels, waarom ze ook wel Victoria's Angels werden genoemd.

Maar na de editie in 2018 was het plotseling gedaan met de traditie. Daar ging een periode van groeiende kritiek aan vooraf. Vooral de 'perfect body-campagne' uit 2014 kon rekenen op veel kritiek: het legertje aan modellen bestond toen uit louter zeer slanke en grotendeels witte vrouwen.

Schandalen

Ook had een voormalig marketingdirecteur gezegd dat hij zich niet kon voorstellen dat er ooit trans of plussizemodellen mee zouden lopen. Daarnaast zou toenmalig bestuursvoorzitter Lex Wexner bevriend zijn geweest met de beruchte zedendelinquent Jeffrey Epstein, die hun vriendschap gebruikt zou hebben om jonge modellen van het lingeriemerk te misbruiken. Ook waren er verhalen over grensoverschrijdend gedrag.

Nu is de liveshow dus terug. Met de bekende topmodellen als Doutzen Kroes (zie de foto boven dit artikel), Gigi en Bella Hadid, Candice Swanepoel, Vittoria Ceretti, Kate Moss en haar dochter Lila, en Adriana Lima. Maar óók met plussizemodellen, een gevarieerder palet aan huidskleuren én trans vrouwen. Dat zag er zo uit:

Toch klinkt onmiddellijk weer de kritiek over gebrek aan inclusiviteit en diversiteit. Bijvoorbeeld van journalist Aiyana Ishmael in de Amerikaanse Teen Vogue. Hoewel ze erkent dat er twee trans vrouwen over de catwalk liepen, Alex Consani en Valentina Sampaio, klaagt ze over het fysiek van de dames.

Plussizemodellen 'bedekt'

"Terwijl ik keek hoe het ene na het andere dunne model over de catwalk liep, werd ik weer teruggeslingerd naar mijn kindertijd, toen vrouwen die er niet uitzagen zoals ik de standaard voor schoonheid neerzetten waar de meeste vrouwen nooit aan zullen voldoen."

Dit terwijl er wel degelijk plussizemodellen bij waren, zoals Paloma Elsesser en Ashley Graham’. Maar, vindt Ishmael: "Zij waren meer bedekt dan de andere modellen, met rokjes en 'body suits', tegenover de strings en bh's van modellen zoals de zussen Hadid. (...) Het voelde als een stomp in de maag dat er zeer, zeer weinig plussizemodellen waren, en vooral dat ze niet dezelfde behandeling kregen toen het hun tijd was om te stralen."

Terwijl de één de nieuwe show dus niet divers genoeg vindt, is er ook kritiek van de andere kant. Die vinden de show dan juist weer 'veel te woke'. Zo tekent de Britse tabloid Daily Mail reacties op van mensen die klagen dat de show 'woke' en saai was.

Sociaal wetenschapper Anne-Mette Hermans van de Tilburg University zag zowel modellen met 'een ander lichaam' als modellen die 'alsnog dun' waren. "Je kunt niet zeggen dat het helemaal niet divers was, maar het merendeel was wel dun."

Oprechte koersverandering?

Hoe oprecht de variatie in vormen en maten en genders precies is, is volgens Hermans moeilijk in te schatten. "Na alle misstanden en kritiek was het merk wel gedwongen de koers te verleggen. De verkoopcijfers daalden, dan moet je reageren op de eisen die de consument tegenwoordig heeft. Het zou dus, zoals het heet, tokenism kunnen zijn: aanpassingen aan je imago doen niet omdat je het oprecht wilt, maar omdat je ertoe gedwongen wordt."

Hermans haast zich erbij te zeggen dat Victoria's Secret 'het nooit goed genoeg kan doen'. "Wat je ook doet, er zullen altijd mensen zijn die kritiek hebben. Voor een lingeriemerk is het lastig dat je, ook als je wel divers en inclusief te werk gaat en dat oprecht doet, toch het verwijt van tokenism kunt krijgen."

Toch is er in de moderne tijd echt wel veel veranderd, zegt ze. Vrouwen worden nog steeds 'geobjectiveerd', maar onze gedachten over schoonheidsidealen zijn wel veranderd. "Je ziet dat aan alle bedrijven die zijn ontstaan uit het idee om diversiteit te ontwikkelen. Er is tegenwoordig weer wat minder aandacht voor plussizemodellen; niet omdat we het niet meer willen zien, maar omdat het normaler is geworden."

Twee jaar geleden liet het merk zien veel diverser te zijn geworden met deze campagne:

Een van die ondernemers is Sascha Tulp uit Amstelveen, die in 2002 modellenbureau Antimodels oprichtte, juist om het klassieke standaardidee van het model eens flink op te schudden. "Ik vond leeftijd en maat er niet toe doen, wat er destijds in de mode-industrie wel heel erg toe deed. Dat weet ik uit eigen ervaring, omdat ik zelf model ben geweest. Schoonheid komt vanbinnenuit, uitstraling is schoonheid. Niet of je jong, lang en dun bent. Juist oudere vrouwen en curvy vrouwen kunnen mooi zijn."

Een van de idealen die Tulp koestert, is jonge meisjes afhelpen van de onzekerheid die vaak het gevolg is 'van die rare schoonheidsidealen'. Dat levert bovendien geregeld eetstoornissen op, nog een gevolg dat ze hekelt.

"Inmiddels is schoonheid een veel breder begrip, gelukkig", zegt ze. "Idealen van vroeger spelen tegenwoordig veel minder een rol. Dat zie je ook in het straatbeeld. Mensen zijn voller en laten dat ook meer zien. Met trots. Daar speelt de mode-industrie op in. Natuurlijk zijn er nog wel modellenbureaus waar je een bepaalde maat moet hebben, omdat je die confectiematen moet passen. Maar zeker bij de grote modehuizen zie je wel degelijk veel meer plussize-lijnen."