Woede om komst omstreden VN-rapporteur naar Nederland

Het bezoek van Albanese aan Nederland gaat op z'n zachtst gezegd niet onopgemerkt voorbij. Gisteravond verzamelden pro-Israëlische en pro-Palestijnse demonstranten zich bij de Dominicuskerk in Amsterdam, waar de VN-rapporteur een lezing gaf. De politie moest hen uit elkaar houden en arresteerde twee mensen.

Albanese rapporteert namens de VN over de mensenrechten in de Palestijnse gebieden die sinds 1967 zijn bezet door Israël. Zo'n 'speciaal rapporteur' is volgens het officiële mandaat een onafhankelijke deskundige die door de Mensenrechtenraad van de VN is aangesteld. 

Ze was uitgenodigd om morgen een officieel bezoek te brengen aan de Tweede Kamer. Maar op verzoek van de SGP, PVV en BBB is deze uitnodiging twee dagen van te voren weer ingetrokken door een meerderheid van de vaste commissie voor Buitenlandse Zaken. Ook minister Caspar Veldkamp (Buitenlandse Zaken, NSC) weigert haar te ontvangen, zei hij tegen De Telegraaf. 

'Zeer vooringenomen'

"We hebben het over een zeer vooringenomen VN-rapporteur die de Joodse premier vergelijkt met de grootste Jodenmoordenaar in de geschiedenis", zei SGP-Kamerlid Diederik van Dijk gisteren tijdens een speciaal ingelaste vergadering over de kwestie. "Dergelijke uitlatingen moeten we niet legitimeren, maar moeten we weren."

Van Dijk doelt op een bericht van Albanese op X afgelopen zomer. Daar reageerde zij op een afbeelding waar de Israëlische premier Benjamin Netanyahu werd vergeleken met Adolf Hitler. "Dit is precies wat ik vandaag dacht", schreef Albanese. 

Langer geleden, in 2014, schreef ze op Facebook dat Amerika 'onderworpen is aan de Joodse lobby', een opmerking waar ze nadien spijt van had.

Niet iedereen in de commissie is het eens met het afblazen van het bezoek. Kamerlid Kati Piri van GroenLinks-PvdA, die Albanese vorige maand had uitgenodigd, noemde het tijdens de vergadering 'een lelijke poging om mensen die opkomen voor de rechten van Palestijnen de mond te snoeren'. Piri is dan ook ontstemd dat het bezoek is geannuleerd door rechtse partijen. 

"Geen enkele aanstoot nemen aan Netanyahu's oorlogsmisdaden en Trumps schokkende oproep tot een etnische zuivering in Gaza, maar wel de komst van de VN-rapporteur voor mensenrechten in de Palestijnse gebieden saboteren", zegt Piri tegen RTL Nieuws. "Het initiatief van de SGP, BBB en PVV tekent de rechtse cancelcultuur, vooral als het over Israël gaat. In een gezonde democratie ga je ook in discussie met mensen met wie je van mening kunt verschillen."

Het is duidelijk dat Albanese het nodige los maakt. Haar agenda zit deze week vol afspraken in Nederland met politici en lezingen op universiteiten. Vanavond verzorgt ze de eerste Dries van Agt-lezing in Den Haag, ter ere van de vorig jaar overleden oud-premier.

Net als Van Agt studeerde ook Albanese rechten. De Italiaanse deed dat in Pisa, waarna ze een mastergraad in de mensenrechten behaalde in Londen, en vervolgens promoveerde aan de Universiteit van Amsterdam op het gebied van het internationaal vluchtelingenrecht.

Albanese werkte tien jaar bij de VN als expert mensenrechten. Onder meer voor UNRWA, het VN-agentschap dat zich richt op hulp en ontwikkeling van Palestijnse vluchtelingen in het Midden-Oosten. In maart 2022 werd ze benoemd tot speciaal rapporteur.

'Genocide in Gaza'

In haar huidige rol was ze een van de eerste VN-functionarissen die in maart 2024, na maanden onderzoek, vaststelde dat er 'redelijke gronden' zijn om aan te nemen dat Israël genocide pleegt in de Gazastrook. 

Israël is verantwoordelijk voor 'een langdurige opzettelijke, systematische, door de staat georganiseerde gedwongen verplaatsing en vervanging van de Palestijnen', concludeerde ze in een VN-rapport van afgelopen oktober.

Precies een jaar geleden kreeg Albanese een inreisverbod van Israël. Dit vanwege haar 'schandalige uitspraak' op berichtendienst X. Daar schreef ze in een reactie op de Franse president Macron dat 'de slachtoffers van het bloedbad van 7 oktober niet werden vermoord vanwege hun Joodse afkomst, maar als reactie op de Israëlische onderdrukking'. Volgens Albanese hebben Frankrijk en de internationale gemeenschap 'niets gedaan om dit te voorkomen'.

Dat Albanese zich zo stevig uitspreekt zorgt ook in Nederland voor ophef. Het Centrum Informatie en Documentatie Israël (CIDI) roept op te demonstreren tegen Albanese vanwege haar 'eenzijdige en antisemitische uitlatingen'. 

"Ik denk dat je hier weer ziet hoe het conflict in de Gazastrook niet alleen de maatschappij splijt, maar ook de Tweede Kamer", zegt politiek verslaggever Roel Schreinemachers. "Voor sommige politieke partijen is elke kritiek op Israël al te veel. Andere partijen vinden juist dat wat er gebeurt in Gaza, en de mensenrechtenschendingen die er worden gepleegd, moeten worden benoemd."