Poetin-aanbidder uitgesloten van verkiezingen, Roemenië terug naar de stembus
Dit weekend gaat Roemenië terug naar de stembus, nadat de presidentsverkiezingen in december abrupt werden geannuleerd. De hele stemgang moet over wegens vermeende inmenging van Rusland via TikTok. Een ding is zeker: de pro-Russische kandidaat Calin Georgescu wordt geen president.
De radicaal-rechtse en anti-westerse Georgescu is namelijk uitgesloten van deelname door de nationale kiescommissie van Roemenië. Hij ging daar nog tegen in beroep bij het Constitutionele Hof, maar dat besloot unaniem dat de pro-Russische populist zondag niet mee mag doen.
Georgescu was de man die de oorspronkelijke presidentsverkiezingen volledig op zijn kop zette. Hij kwam vanuit het niets en won zeer verrassend de eerste ronde met bijna 23 procent van de stemmen. Zijn succes werd vrijwel direct gekoppeld aan een uitgekiende campagne op sociale media.
Maar het bleek al snel te gaan om inmenging vanuit het buitenland. De Roemeense inlichtingendiensten concludeerden dat zo'n 25.000 accounts op TikTok waren betaald om positieve berichten rond te pompen over de pro-Russische Georgescu. De verkiezingsuitslag werd nietig verklaard, wat leidde tot een verhit debat en straatprotesten in Roemenië.
Roemenië is het eerste Europese land dat verkiezingen heeft afgelast vanwege vermeende Russische inmenging. Het manipuleren van de verkiezingen in het EU- en NAVO-land en de daarop volgende onrust wordt gezien als waarschuwing voor andere westerse landen.
"De Roemeense zaak laat zien in hoeverre zelfs NAVO-landen kwetsbaar zijn voor Russische inmenging. En hoezeer de maatschappelijke onvrede die Georgescu's opkomst mogelijk heeft gemaakt, is onderschat", schrijft analist Oana Popescu-Zamfir van de Europese denktank ECFR.
Tegen Georgescu loopt ondertussen een strafrechtelijk onderzoek. Hij wordt beschuldigd van pogingen tot het omverwerpen van de constitutionele orde en het verspreiden van valse informatie. De uitgesloten Georgescu, die eerder publiekelijke steun kreeg van zakenman Elon Musk, kwam in de tussentijd in opspraak vanwege het maken van een Hitlergroet.
Aanstaande zondag beginnen de verkiezingen dus helemaal opnieuw. Daarbij probeert een van de elf overgebleven presidentskandidaten een meerderheid te behalen. Lukt dat niet, volgt twee weken later op 18 mei een tweede ronde waarbij alleen de twee kandidaten met de meeste stemmen overblijven.
Wat opvalt: de radicaal-rechtse wind is nog niet gaan liggen. In de peilingen leidt namelijk George Simion, voorman van de in 2019 opgerichte conservatieve en radicaal-rechtse partij Alliantie voor de Unie van de Roemenen (AUR). Hij was eerder actief als voorman van een ultra-nationalistische hooliganbeweging en wil onder meer buurland Moldavië 'integreren' in Roemenië en staat bekend als eurosceptisch.
Simion hoopt te profiteren van de woede die heerst onder een deel van de Roemeense bevolking vanwege het annuleren van de verkiezingen in december. Simion staat in de peilingen momenteel op zo'n 30 procent van de stemmen.
Pro-Europese tegenkandidaat
Runner-up met 24 procent is Crin Antonescu, oud-voorzitter van de Roemeense senaat. Antonescu was leider van de Nationaal-Liberale Partij, maar nam ontslag dit voorjaar en doet mee als onafhankelijke kandidaat. Antonescu is naar voren geschoven als tegenkandidaat voor radicaal-rechts door de pro-Europese regeringspartijen.
Ook Nicusor Dan (22 procent in de peilingen) lijkt mee te doen voor de overwinning. Hij is de huidige burgemeester van Boekarest en doet ook mee als onafhankelijk kandidaat. De 55-jarige Dan is een voormalig burgeractivist die is opgekomen voor Roemeense jongeren en strijdt voor het behoud van groen in de Roemeense hoofdstad.