Steun voor Israël brokkelt af: 'De situatie in Gaza is catastrofaal'
De steun die Israël lange tijd kritiekloos kreeg van bondgenoten, brokkelt langzaam af. Een groeiende groep landen vindt dat het Israëlische leger zijn nieuwe offensief in de Gazastrook moet stoppen, en zo snel mogelijk voldoende voedsel en noodhulp toelaat in het gebied. Ook het initiatief van buitenlandminister Caspar Veldkamp krijgt veel bijval.
Veldkamp nam eerder deze week het initiatief om te onderzoeken of Israël de naleving van het associatieakkoord met de EU schendt door noodhulp aan Gazanen te blokkeren. Zijn voorstel kreeg gisteravond steun van zestien andere EU-landen.
Volgens Veldkamp is er brede steun van Europese landen die allemaal vinden dat Israël 'nu moet stoppen met de militaire actie en de humanitaire blokkade volledig moet opheffen'.
EU-buitenlandchef Kaja Kallas heeft al toegezegd dat het onderzoek er komt. "De situatie in Gaza is catastrofaal", zei Kallas gisteravond op een persconferentie. "Hulp moet onmiddellijk, ongehinderd en op grote schaal worden geleverd, want dat is wat nodig is."
'Escalatie is volkomen disproportioneel'
Meer landen roeren zich. Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en Canada dreigen met sancties tegen Israël als de Israëlische regering niet stopt met zijn offensief in Gaza.
"We hebben altijd het recht van Israël gesteund om Israëliërs te verdedigen tegen terrorisme. Maar deze escalatie is volkomen disproportioneel", staat in een verklaring van de drie landen, die het weigeren van noodhulp aan burgers 'onaanvaardbaar' noemen.
Het VK heeft ondertussen de onderhandelingen over een handelsdeal met Israël opgeschort. De Britten hebben zelf ook alvast sancties opgelegd aan twee illegale buitenposten en drie kolonisten op de Westelijke Jordaanoever, onder wie de bekende kolonistenleider Daniella Weiss.
De 79-jarige Weiss spoort jonge Israëliërs aan zoveel mogelijk Palestijns land te bezetten. "We geven ze geen eten. We geven de Arabieren niets, ze zullen moeten vertrekken", zei Weiss vorig jaar. Volgens het VK is ze betrokken bij 'het bedreigen, plegen, bevorderen en ondersteunen van agressieve en gewelddadige handelingen tegen Palestijnse personen'.
De EU heeft ook sancties tegen kolonisten klaarstaan. Maar dat wordt vooralsnog 'helaas geblokkeerd door één lidstaat', liet Kallas gisteren weten. Het gaat volgens EU-bronnen om Hongarije, al is dat nog niet officieel bevestigd.
'Het is monsterlijk'
Ondertussen spreken meer politici zich steviger uit, zoals de Britse buitenlandminister David Lammy. "We moeten dit noemen wat het is. Het is extremisme, het is gevaarlijk, het is weerzinwekkend, het is monsterlijk, en ik veroordeel het in de sterkst mogelijke bewoordingen", zei Lammy in het Britse parlement.
Hij reageerde daarmee op uitspraken van de Israëlische minister Bezalel Smotrich. Die sprak over Israëlische troepen die Gaza 'zuiveren', 'vernietigen wat er nog over is', en de 'verplaatsing van Palestijnen naar derde landen'.
Toch is het maar de vraag of het dreigen met sancties genoeg is om de Israëlische regering daadwerkelijk in actie te laten komen. Premier Benjamin Netanyahu reageerde onverbloemd hard op het dreigen met sancties door het VK, Frankrijk en Canada.
Die drie landen zouden Hamas alleen maar in de kaart spelen. Door Israël te vragen een einde te maken aan de 'defensieve oorlog voor onze overleving' zetten de landen volgens Netanyahu aan tot 'meer wreedheden' zoals de terreuraanslagen van 7 oktober.
Sleutel in handen van Trump
De sleutel lijkt in handen te liggen van de Amerikaanse president Donald Trump. De VS is de belangrijkste militaire bondgenoot en buitenlandse financier van het Israëlische leger. Maar ook Trump is naar verluidt 'gefrustreerd' over de oorlog in Gaza en de vele beelden van lijdende Palestijnse kinderen.
Trump negeerde Netanyahu vorige week tijdens zijn bezoek aan het Midden-Oosten door Israël over te slaan. Sinds zijn reis naar de regio zet de VS zowel Israël als Hamas onder druk om een nieuw voorstel van gezant Steve Witkoff te accepteren voor een staakt-het-vuren en het overdragen van de Israëlische gijzelaars die Hamas nog altijd vasthoudt.
In de onderstaande video legt Midden-Oostencorrespondent Pepijn Nagtzaam uit hoe Palestijnen momenteel worden verjaagd uit Gaza:
