VS levert weer wapens aan Oekraïne: 'Regering-Trump is zooitje ongeregeld'
Donald Trump zegt dat de Verenigde Staten bereid zijn om meer wapens te leveren aan Oekraïne, terwijl zijn minister van Defensie die levering juist stopzette. Wat is er veranderd, en welke wapens kan Oekraïne krijgen? Vier vragen en antwoorden over de wapenleveringen.
"We gaan meer wapens sturen. We moeten wel, de Oekraïners moeten zichzelf kunnen verdedigen", zei Trump vanochtend. "Ze worden nu erg hard geraakt." Het lijkt een opvallende draai in het beleid van Donald Trump.
"Joe Biden heeft ons hele land leeggehaald om hen wapens te geven, en we moeten ervoor zorgen dat we genoeg voor onszelf hebben", zei Trump afgelopen donderdag nog. Daarom liet hij een onderzoek uitvoeren naar de Amerikaanse wapenvoorraad, om te kijken of er tekorten zijn.
Het Amerikaanse nieuwsmedium NBC meldt dat de beloofde steun aan Oekraïne niet zorgt voor tekorten in de Verenigde Staten.
1. Waarom komt er nu tóch weer steun richting Oekraïne?
"Wat Trump nu zegt is in lijn met wat hij in Den Haag heeft toegezegd, tijdens de NAVO-top", zegt defensiedeskundige Peter Wijninga van het Haags Centrum voor Strategische Studies. "Trump zei toen dat hij zou overwegen om defensieve wapens naar Oekraïne te sturen."
Op basis van bronnen binnen de Amerikaanse overheid zegt NBC dat de Amerikaanse minister van Defensie Pete Hegseth op eigen houtje heeft besloten om wapenleveringen naar Oekraïne te stoppen. "Vanuit zijn eigen departement en zelfs vanuit de Republikeinse partij kwam het advies om dat niet te doen", gaat Wijninga verder. "Maar hij heeft het toch gedaan. Hegseth is fel anti-Europees en ook anti-Oekraïens, liefst houdt hij alle voorraden voor Amerika."
Dat Hegseth afwijkt van wat Trump wil, wijst volgens Wijninga op grote communicatieproblemen in de regering van Trump. "In de kliek rondom Trump zijn er mensen die gewoon maar iets doen, zonder overleg of coördinatie, omdat ze denken dat het past in het beleid. Het lijkt echt een ongeregeld zooitje."
"Het kan best een zooitje zijn", zegt Amerika-verslaggever Sophie van der Meer, "maar we moeten niet vergeten dat Oekraïne ook gewoon niet zo belangrijk is voor Trump. Trump wil gewoon zo snel mogelijk een einde aan de oorlog in Oekraïne en hij is pissig dat Poetin deze week weer zo tekeer ging met aanvallen op Oekraïne. Met nieuwe wapenleveringen hoopt hij Poetin naar de onderhandelingstafel te krijgen."
2. Welke wapens gaat Amerika nu leveren?
De eerder beloofde leveringen lijken nu te worden hersteld, maar Trump lijkt nog niet bereid is om nieuwe wapens te leveren. "Het gaat nu vooral om materieel dat al onderweg was, leveranties die nog voortkomen uit het laatste pakket dat onder Biden is goedgekeurd", legt Wijninga uit.
"Het betreft waarschijnlijk de levering van raketten voor de Patriot-luchtafweersystemen, en misschien ook een Patriot-lanceersysteem", zegt Frans Osinga, hoogleraar oorlogsstudies aan de Universiteit Leiden. "Verder lijkt het ook te gaan om raketten waarmee Oekraïense F-16's drones en kruisraketten onderscheppen."
3. Hoe staat het met de huidige voorraden in Oekraïne?
Oekraïne kan de wapenleveringen goed gebruiken. Het land krijgt veel hulp uit Europa en weet ook zelf steeds meer wapens te produceren, maar vooral Amerikaanse luchtverdedigingssystemen zijn nu essentieel. Daarmee beschermt Oekraïne zijn burgers en militairen tegen Russische aanvallen.
"Op de korte termijn denk ik dat de Oekraïners hier mee geholpen worden", zegt Peter Wijninga. "Ze krijgen weer luchtverdedigingswapens, waaronder de belangrijke Patriot-raketten." De Amerikaanse Patriots worden vooral ingezet om geavanceerde Russische raketten te stoppen. Oekraïne heeft behalve Patriots weinig middelen om bijvoorbeeld snel-vliegende ballistische raketten onschadelijk te maken.
"Op de lange termijn weet Zelensky dat hij niet uit kan gaan van de steun van Amerika, en dat is natuurlijk een zorgelijke situatie. Europa zou dat moeten overnemen, maar is op dit moment nog niet in staat om dat volledig te doen. Dus ik kan me voorstellen dat Zelensky nu even opgelucht is, maar op de lange termijn wel zorgen heeft."
"Vanuit de Trump regering kun je zeggen dat het politiek slim is wat Trump doet", zegt Sophie van der Meer. "Door wisselvallig en onberekenbaar te zijn wat betreft de wapensteun bereikt Trump twee doelen: Europa geeft steeds meer steun en probeert het gat te vullen wat de VS mogelijk laat vallen in Oekraïne. Dat is iets wat Trump al lang wil."
"Ten tweede: Zelensky vraagt Trump niet zomaar meer om wapens. Oekraïne wil nu met Europese financiële steun wapens kopen van Amerikaanse wapenfabrikanten. Zo verdienen Amerikaanse bedrijven aan de oorlog in Oekraïne zonder dat het de Amerikaanse belastingbetaler iets kost."
Je hebt niet alle cookies geaccepteerd. Om deze content te bekijken moet je deaanpassen.
4. Hoe lang blijft Amerika nog steun leveren?
"Hoe lang Amerika steun blijft leveren, is nog maar de vraag", zegt Osinga. "Zowel minister Hegseth als een leidend figuur binnen de Amerikaanse Nationale Veiligheidsraad, Elbridge Colby, hameren er voortdurend op dat de VS zijn voorraden zelf nodig heeft. Daarbij wijzen ze op de dreiging vanuit China, en in iets mindere mate vanwege de situatie in het Midden-Oosten."
"Volgens Hegseth en Colby moeten de Amerikaanse capaciteiten in Europa worden verminderd, en moet de steun aan Oekraïne worden beëindigd. Hun argumenten zijn maar deels geloofwaardig, want Patriot-systemen, tanks en artillerie zijn weinig relevant voor een crisis in de Zuid-Chinese Zee."
Trump heeft nog niet gezegd dat er grote nieuwe wapenleveringen komen, zoals tijdens het presidentschap van Joe Biden gebeurde. Bovendien komen de Amerikanen ook Poetin tegemoet, zegt Osinga: "In de afgelopen dagen heeft het Witte Huis ook sancties opgeheven die waren opgelegd op een enkele Russische banken. Washington wil nog altijd een goede band met Poetin. De Russische invloed op Trump blijft sterk."
