Israëlische regering ook in eigen land steeds vaker onder druk
Met een open brief van zeshonderd oud leiders van de Israëlische geheime- en veiligheidsdiensten aan de Amerikaanse president Trump, stijgt de binnenlandse druk op de Israëlische regering om de oorlog in Gaza te stoppen. Steeds meer Israëliërs hebben moeite met het handelen van het leger, al lijkt de kritiek bij lange na niet massaal genoeg om het beleid van Netanyahu's kabinet te draaien.
Volgens de ondertekenaars van de brief moet Trump Netanyahu onder druk zetten om de oorlog in Gaza te stoppen, schrijven onder meer voormalig Mossad-chef Tamir Pardo en voormalig Shin Bet-chef Ami Ayalon.
Grote namen, benadrukt Midden-Oostencorrespondent Pepijn Nagtzaam. "Vrijwel alle nog levende oud-leiders van de Israëlische veiligheidsdiensten en het Israëlische leger hebben hun naam onder die brief gezet. Zij worden in Israël gezien als mensen die hun hele werkzame leven maar met één ding bezig zijn geweest: het beschermen van Israël."
Volgens Pardo, Ayalon en de andere ondertekenaars is langer oorlog voeren nutteloos. 'Het leger heeft al lang geleden de twee doelstellingen bereikt die met geweld konden worden bereikt: het verslaan van de militaire tak van Hamas en het beëindigen van hun bestuur over Gaza', schrijven ze. 'De derde en belangrijkste doelstelling kan alleen worden bereikt door middel van een akkoord: alle gijzelaars vrij krijgen.'
Niet de eerste kritische brief
De brief is een voorbeeld van binnenlandse kritiek die steeds vaker klinkt op de oorlog in Gaza. Toen in mei vorig jaar 1400 Israëlische wetenschappers een petitie ondertekenden om de oorlog te stoppen, vormden zij nog een uitzondering binnen de Israëlische publieke opinie.
"Inmiddels is er vaker kritiek vanuit Israël zelf", zegt Nagtzaam. Hij noemt een brief van afgelopen april waarin reservisten opriepen tot een einde van de oorlog en de protesten die al sinds 7 oktober vrijwel elke zaterdag plaatsvinden in Tel Aviv. "Die demonstraties gaan vooral over het vrij krijgen van de gijzelaars, maar steeds vaker keren de aanwezige demonstranten zich ook tegen de regering en de oorlog an sich."
Afgelopen vrijdag kwam, met toestemming van zijn familie, een video naar buiten waarin de de door Hamas gegijzelde Israëliër Evyatar David zijn eigen graf graaft. De beelden zorgden voor een schokgolf in het land, waarna opnieuw tienduizenden mensen de straat op gingen om een staakt-het-vuren en een deal met Hamas te eisen.
"Veel Israëliërs zijn ervan overtuigd dat de oorlog om de juiste redenen is begonnen: het terughalen van de gijzelaars en het verslaan van Hamas. Maar inmiddels gaat het leger verder dan wat velen voor mogelijk hadden gehouden", vertelt Nagtzaam.
'Mensen vragen zich af welk doel het IDF nog heeft'
"Kritiek op het leger is ongebruikelijk en ongepast in Israël, maar mensen vragen zich wel af welk doel het IDF nog heeft: er zijn immers maar weinig gijzelaars bevrijd door het leger, meestal kwamen ze vrij door uitwisselingen met Hamas."
Onder reservisten, die een groot deel uitmaken van het Israëlische leger, is ook steeds minder enthousiasme om te dienen, zegt Nagtzaam. "Waar bij het begin van de oorlog het opkomstpercentage nog boven de honderd procent lag omdat zelfs mensen die niet op de lijst stonden zich aanmeldden, ligt dit bij sommige divisies inmiddels onder de vijftig procent. Die cijfers komen trouwens van Israëlische media, omdat officiële opkomstpercentages niet meer gedeeld worden."
En onder militairen die wel dienden, heerst onvrede over het handelen van het leger. RTL Nieuws sprak met één van hen: Tuly Flint, die na 39 jaar dienst weigert om nog langer te vechten. Het Israëlische leger is volgens hem een 'oncontroleerbaar monster' geworden:
Hoewel de kritiek aanzwelt en de protesten groter worden, laten peilingen in Israël niet altijd hetzelfde beeld zien: nog altijd heeft 77 procent van de Israëliërs vertrouwen in het leger, blijkt uit een peiling die gisteren werd gepubliceerd. Uit een peiling van juni kwam naar voren dat 64 procent van de Israëliërs van mening is dat er 'geen onschuldige mensen' zijn in Gaza. De schaduwkant van die peilingen bestaat ook: 67 procent van de Israëliërs wil volgens een andere peiling van juni dat hun regering stopt met de oorlog en in plaats daarvan afspraken maakt met Hamas over het vrijlaten van alle gijzelaars.
Toch voelt de regering van Netanyahu zich nog voldoende gesteund om door te gaan met de oorlog. De Israëlische premier trekt zich dan ook niets aan van de kritiek van bijvoorbeeld de zeshonderd oud-topfunctionarissen en heeft aangekondigd door te willen gaan met het offensief in Gaza.
