27 jaar cel voor Bolsonaro: 'Deze uitspraak verdeelt Brazilië tot op het bot'
De oud-president van Brazilië, Jaïr Bolsonaro, is vannacht veroordeeld tot een celstraf van 27 jaar. "Gezien zijn leeftijd zit hij hoogstwaarschijnlijk voor de rest van zijn leven vast", zegt verslaggever Thomas van den Elshout. De uitspraak van het Hooggerechtshof veroordeelt Brazilië tot op het bot.
De 70-jarige Bolsonaro was niet aanwezig in de rechtbank toen het Hooggerechtshof gisteren uitspraak deed.
Vier van de vijf rechters oordeelden dat de oud-president schuldig is aan het plannen van een staatsgreep. Daarmee is er een meerderheid en wordt Bolsonaro veroordeeld. Meer over die veroordeling lees je in dit artikel.
Kort daarop volgde de beslissing dat Bolsonaro 27 jaar vast komt te zitten. De maximale straf voor de delicten was 43 jaar.
Nog niet in de cel
De oud-president, die de uitspraak thuis afwachtte, is niet meteen overgebracht naar een gevangenis. De BBC verwacht dat zijn advocaten zullen eisen dat hij de straf thuis uit mag zitten.
Omdat vier van de vijf rechters Bolsonaro schuldig achtten, kan de oud-president niet tegen de uitspraak in beroep gaan, schrijft de BBC. Wel gaan er in het Braziliaanse parlement, waar de partij van Bolsonaro nog altijd een meerderheid heeft, stemmen op om de regels te veranderen, zodat Bolsonaro's straf teniet gedaan kan worden.
'Nog veel trouwe aanhangers'
Wat er nu gaat gebeuren, is dus onduidelijk, zegt ook verslaggever Thomas van den Elshout. "Bolsonaro heeft nog steeds heel veel, hele trouwe aanhangers. Waar die toe in staat zijn, bleek begin 2023, toen ze na de verkiezingswinst van de huidige president Lula da Silva het parlement en het Hooggerechtshof bestormden."
"Diezelfde aanhangers spreken nu van een politiek proces", zegt Van den Elshout. "Opperrechter Alexandre de Moraes is volgens hen een dictator die afgezet moet worden. Of zij zich zomaar bij deze uitspraak zullen neerleggen, is maar zeer de vraag."
De afgelopen dagen stond Brazilië al onder hoogspanning. Meer daarover zie je in deze video:
Ook de Verenigde Staten bemoeien zich met de uitspraak. Trump zei gisteren 'zeer verbaasd' te zijn over de veroordeling van Bolsonaro. Trumps buitenlandminister Marco Rubio kondigde direct maatregelen aan, maar trad niet in details. Eerder legden de VS al heffingen aan Brazilië op om wat Trump 'de heksenjacht' tegen Bolsonaro noemde.
'Zege voor de democratie'
"Aan de andere kant zijn er ook veel Brazilianen die opgelucht zijn", legt Van den Elshout uit. "Bolsonaro had volgens het Hof een uitgebreid coupplan klaarliggen, dat op het laatste moment is tegengehouden door het leger. Veel Brazilianen hebben dus het gevoel dat ze op een haar na ontsnapt zijn aan een militaire staatsgreep en dictatuur."
Met de staatsgreep die Bolsonaro plande, wilde hij begin 2023 via geweld de macht in het land behouden.
De vorige extreemrechtse dictatuur, die tot 1985 duurde, ligt bij veel Brazilianen nog vers in het geheugen. "Zij zien de veroordeling van Bolsonaro en zijn handlangers als een zege voor de democratie", zegt Van den Elshout.
