Rusland biedt soldaten steeds hogere bonussen: 'Enthousiasme voor oorlog laag'

In de regio Tjoemen in Siberië belooft de lokale overheid 3 miljoen roebel, oftewel zo'n 31.500 euro, te betalen aan nieuwe rekruten. Het bedrag komt bovenop de tekenbonus van zo'n 4200 euro die de centrale overheid aan alle nieuwe rekruten belooft. In totaal krijgen nieuwe rekruten in één klap ongeveer drie lokale jaarsalarissen, schrijft CNN.

Het bedrag dat soldaten krijgen wanneer ze zich aanmelden voor het leger verschilt per regio, en wordt bepaald door de lokale overheid. Naast Tjoemen hebben zeker zes regio's onlangs aangekondigd dat ze de bedragen fors gaan verhogen.

"Rusland kent een dienstplicht, maar de opkomst en inzet van dienstplichtigen is beperkt, dus moet er gezocht worden naar nieuwe rekruten", legt Rusland-correspondent Olaf Koens uit.

Geld als motivatie om te vechten

Met de grote geldbedragen trekt het Russische leger veel rekruten aan uit armere gebieden. "Er worden steeds grotere geldbedragen geboden om niet alleen armlastige mensen uit de provincie in te lijven in het leger, maar wellicht ook rekruten uit kleinere en middelgrote steden", zegt Koens.

De Russische overheid wil dat mannen en vrouwen zich vrijwillig aansluiten, maar mobiliseert ook personeel onder dwang. Er is ook een schaduweconomie ontstaan: Russen betalen grote sommen geld voor vervalste medische verklaringen om aan de dienstplicht te ontkomen.

Volgens Amerikaanse inlichtingendiensten mobiliseert Rusland elke maand zo'n dertigduizend mensen, terwijl sommige Europese inlichtingendiensten stellen dat het aantal rond de veertigduizend ligt. De Oekraïense militaire inlichtingendienst meldde deze zomer nog dat Rusland zijn eigen rekruteringsdoelen overstijgt.

"Rusland heeft tot nu toe het vermogen behouden om extra mankracht voor de oorlog te mobiliseren, geholpen door royale bonussen die in 2025 in totaal kunnen oplopen tot 2 procent van het bbp", schrijft de Amerikaanse denktank Center For Strategic and International Studies in een recent rapport.

700.000 soldaten

Vorige maand zei de Russische president Vladimir Poetin dat er zo'n 700.000 Russische soldaten in Oekraïne vechten. Dat getal ligt iets hoger dan de schatting van Oekraïne: in mei zei de hoogste Oekraïense commandant dat het om 640.000 Russische soldaten gaat.

Rusland kampt met enorme verliezen in Oekraïne. Onderzoekers van het onafhankelijke Russische medium Mediazona identificeren zoveel mogelijk namen van omgekomen Russische soldaten, en hebben nu 132.615 Russische soldaten geïdentificeerd die zijn gesneuveld in Oekraïne.

Het daadwerkelijke dodental ligt nog veel hoger, omdat lang niet alle doden makkelijk geïdentificeerd kunnen worden. Mediazona schat het daadwerkelijke Russische dodental op meer dan tweehonderdduizend soldaten, wat ongeveer overeenkomt met Amerikaanse schattingen.

De Russische overheid probeert het hoge dodental zoveel mogelijk te verbergen voor de bevolking, toch neemt de oorlogsmoeheid toe, ziet Koens. "Het is al langere tijd duidelijk dat het enthousiasme voor de oorlog onder de Russische bevolking aan het afnemen is. De oorlog duurt nu al drie en een half jaar, van grote overwinningen is ook aan de Russische kant allang geen sprake meer."

Russische soldaten krijgen dan wel royale tekenbonussen, maar ze kunnen vaak niet alles zelf houden. "Ondanks de voor Rusland hoge geldbedragen is het geen wondermiddel. De corruptie tiert welig, van de aanmeldingscentra tot aan het front. Vaak worden delen van zulke bonussen afgetroggeld, of moeten soldaten nog altijd hun eigen uitrusting betalen", vertelt Koens.

Rusland rekruteert ook volop buiten eigen land. Zo zouden er tot wel vijfduizend mannen uit Cuba meevechten in het Russische leger, en kwam onlangs naar buiten dat mensensmokkelaars in Kenia mannen werven om te vechten in Rusland. Buitenlandse rekruten worden vaak misleid, en weten niet dat ze een oorlog in worden gestuurd. In beide gevallen gaat het om individuele soldaten, en niet om officiële legers die meevechten met Rusland.

Het enige land dat officieel soldaten heeft gestuurd naar Rusland is Noord-Korea, maar die soldaten zijn alleen actief op Russisch grondgebied. Ze waren bijvoorbeeld betrokken bij gevechten in de Russische regio Koersk, waar Oekraïne vorig jaar binnenviel. In eerste instantie stuurde Noord-Korea zo'n elfduizend soldaten, maar inmiddels wordt er gespeculeerd dat Pyongyang nog eens tienduizenden soldaten naar Rusland stuurt.

Ook Oekraïne rekruteert volop burgers om te dienen in het leger, naar schatting rond de twintigduizend soldaten per maand. Oekraïners kunnen vanaf hun 25ste worden opgeroepen, maar het land is ook hard op zoek naar nieuwe, gemotiveerde rekruten die zichzelf aanmelden. 

Eerder dit jaar kondigde de Oekraïense overheid aan dat mensen tussen de 18 en 24 jaar zich onder zeer gunstige voorwaarden vrijwillig kunnen aanmelden. Wie zich al op jonge leeftijd aansluit bij het leger, krijgt een tekenbonus van zo'n twintigduizend euro en mag een renteloze hypotheek afsluiten. Na een jaar mogen de jongeren weer uit dienst, totdat ze 25 zijn en kunnen worden gedwongen om zich opnieuw te melden bij het leger.

Veel Oekraïense mannen worden gedwongen gemobiliseerd, al maken de Oekraïense overheid en het leger ook veel reclame om rekruten aan te moedigen om te solliciteren op functies binnen de strijdkrachten. Wie dat doet, heeft zelf inspraak in welke baan hij binnen het leger krijgt. Wie gedwongen gemobiliseerd wordt, heeft veel minder te kiezen.