0.0-bier als hersteldrank: heeft het nut of is het vooral slimme marketing?
Liefhebbers van alcoholvrij bier is het misschien al wel opgevallen: de prominente melding over de isotone werking ervan bij sommige exemplaren. Een eigenschap die bij duursporters tot de verbeelding spreekt. Maar heeft het nut om het na het sporten op een zuipen te zetten? Of is het vooral marketing?
Allereerst: wat is isotoon of isotonisch? "Dat wil gewoon zeggen dat het biertje dezelfde concentratie heeft als ons lichaam", legt Martijn Redegeld uit. Hij is de voedingsexpert van team Visma | Lease a bike, een van de succesvolste wielerploegen ter wereld. Vorig jaar won het team de drie belangrijkste wielerrondes, mede dankzij een uitgekiend voedingsschema.
Herstel is van belang
Voor wielrenners - en (duur)sporters in het algemeen - is van groot belang hoe snel je herstelt van een inspanning. Zeker in een etappekoers, waarin drie weken lang iedere dag gepresteerd moet worden.
Daarbij wordt het nodige afgezien en uitgezweet, inclusief suikers en mineralen zoals zout. Dat moet weer aangevuld worden. En het liefst op een manier dat het lichaam er niet extra voor hoeft te werken. En hier komt isotoon in beeld.
Makkelijker in je bloed opgenomen
Als een drank isotoon is - dezelfde concentratie heeft als je bloed - wordt het moeiteloos in het lichaam opgenomen, legt Redegeld uit. "Als de drank geconcentreerder is dan je bloed, is het hypertoon. Dan moet het lichaam eerst vocht naar de darmen krijgen om het op te nemen." De drank moet eerst als het ware verdund worden om in het bloed opgenomen te kunnen worden. Dat kost energie.
Tot zover de theorie. Nu het bier als hersteldrank na het sporten. "Ik zie het zelf meer en meer gebeuren", vertelt Redegeld. Alcoholvrij is sowieso upcoming, constateert hij. "En het linkje naar sport is voor producenten best interessant. En ook helemaal niet zo gek."
Erdinger pionier
In het Duitse Erding weten ze dat al decennia. De gelijknamige brouwer uit Beieren is naar eigen zeggen pionier op het gebied van het promoten van de isotone eigenschappen van hun alcoholvrije bieren.
De brouwerij was de eerste die alcoholvrij als hersteldrank voor sporters in de markt zette, laat het bedrijf vol trots weten. "Daarmee hebben we de alcoholvrije markt opgeschud", claimt het bedrijf. "Inmiddels heeft bijna iedere brouwerij wel een alcoholvrij biertje in het assortiment."
Concurrent Warsteiner maar liefst drie, in ieder geval op de thuismarkt, vertelt Arjan Barten. Hij is marketingmanager Benelux voor het Duitse merk. Bij de oosterburen is alcoholvrij bier volgens hem meer ingeburgerd dan in Nederland.
0.0 meer ingeburgerd
"Hier drinken we een glas melk bij de lunch. In Duitsland nemen ze gerust een alcoholvrij biertje", vertelt hij. Op de thuismarkt is er daarom naast een normaal en een extra hoppig alcoholvrij biertje ruimte voor een derde variant, speciaal gericht op sporters. "Daar is een grote groep die bier drinkt na het sporten om te herstellen", zegt hij. De focus op gezondheid is volgens hem groter in Duitsland.
"Hier drinken we een glas melk bij de lunch. In Duitsland nemen ze gerust een alcoholvrij biertje."
En dat helpt bij het vermarkten. "In Nederland focussen we op smaak, isotoon is nog lastig uit te leggen", zegt hij. Warsteiner is hier vooral bezig om zich in de alcoholvrije markt te vechten. Daarbij is het in een strijd verwikkeld met Hertog Jan, achter onbetwiste marktleider Heineken.
"In Duitsland is het omgekeerd: daar is een grote groep gebruikers die juist isotoon wil", aldus Barten. "Dat zien we in de toekomst ook wel in Nederland, nu gezondheid steeds belangrijker wordt en minder mensen drinken."
Marketing speelt een rol
Of het benadrukken van de isotone werking helpt bij de verkoop? In the end speelt het marketingaspect zeker mee, geeft Barten toe. Hoe dat de verkoopcijfers beïnvloedt is onduidelijk, het bedrijf deelt deze niet. "Maar we zijn tevreden over de huidige situatie en de populariteit van onze alcoholvrije bieren op de Nederlandse markt", laat een woordvoerder nog wel weten.
Bij Erdinger is alcoholvrij bier goed voor ruim een kwart van alle omzet. Hoe hoog die is, wil het bedrijf overigens niet kwijt. In Nederland zijn de alcoholvrije bieren een belangrijke pijler in het aanbod, laat een woordvoerder nog wel weten.
De verkoop van alcoholvrij bier zit al jaren in de lift, laat een woordvoerder van winkelketen Albert Heijn desgevraagd wel weten. "Mede door de smaak, kwaliteit en het feit dat aanbod flink is gegroeid", legt hij uit. Er is nog geen verschil te zien in verkoopcijfers tussen 'normaal' alcoholvrij bier of bier dat als 'isotoon' wordt aangeprezen.
Helpt het?
De hamvraag dan: helpt het? Zoals wel vaker is het antwoord genuanceerd. In z'n algemeenheid heb je als recreatieve sporter geen drankjes, repen of gel nodig, vertelt woordvoerder Tara Eikenaar van het Voedingscentrum. "Je kunt het allemaal wel uit gewone voeding halen."
Sterker nog: wie boven op de gewone voeding nog sportdrank drinkt, krijgt extra calorieën binnen. Tijdens intenstief en langdurig sporten kan dat wel fijn zijn, als je niet in staat bent om op een normale manier vocht en energie binnen te krijgen.
"Je kunt het allemaal wel uit gewone voeding halen."
Wie dus sport om af te vallen of op gewicht te blijven, kan erna beter water drinken, adviseert het Voedingscentrum. Aan de andere kant: wie een biertje niet wil laten staan, is beter af met een alcoholvrij variant, dan eentje mét alcohol. En daar speelt de markt handig op in. "Je wordt platgegooid met gezondheidsclaims op producten en dat trekt toch aan", aldus Eikenaar.
Suikers en zouten aanvullen
Helemaal onterecht zijn die ook niet. "Alcoholvrije bieren bevatten suikers en zouten. En die helpen bij het herstel", zegt Redegeld. Het kan dus zeker geen kwaad. De isotone claim vindt hij overigens het minst interessant.
"Belangrijker: gemiddeld zit er 15 tot 20 gram suiker in en dat is mooi om het verbrande glycogeen aan te vullen", legt hij uit. En het zout helpt om de vochtbalans weer aan te vullen. Sommige brouwers voegen ook nog eiwitten toe. "En dan heb je alles wat je nodig hebt in je biertje."
Maar qua hoeveelheden zit je met een biertje ver af van wat je nodig hebt. "Je kunt het nemen om te herstellen, maar het is slechts een van de onderdelen. Neem er ook wat te eten bij voor het aanvullen", adviseert Redegeld. "Het is gevaarlijk om te denken: ik neem zo'n blikje en ik ben er. Het is een stap in de goede richting, maar niet het hele herstelplaatje."
Een extraatje
Bij het mondiale topteam geldt een biertje - zelfs met alcohol als een renner dat graag wil - vooral als een extraatje. Bovenop het standaard protocol, met daarin producten die qua ingrediënten en hoeveelheden 'beter zijn afgestemd op wat de jongens nodig hebben'.
Een (alcoholvrij) biertje is er meer als afwisseling. "De een heeft liever een hand winegums, de ander heeft zin in een biertje", vertelt Redegeld. "Een avond voor de rustdag even ontspannen door samen een glas te drinken is ook wel wat waard", legt hij uit.
Wie dat sociale aspect meerekent, kan prima voor een alcoholvrij biertje gaan. "Het is leuk om te doen en beter dan met alcohol, maar de stoffen haal je ook uit kwark met muesli of een boterham met kipfilet of kaas", aldus Redegeld. "Leuk voor een keertje dus, maar toch meer marketing", besluit hij.