Werkdruk en onveilige situaties door personeelstekort: 'Hij goot de allesreiniger puur op de vloer'

Driekwart (72 procent) van werkend Nederland zegt dat er op zijn of haar werk op z'n minst soms sprake is van personeelstekort. Bij de helft (53 procent) is dat zelfs regelmatig of bijna altijd zo, zo blijkt uit onderzoek onder ruim 17.000 leden van het RTL Nieuwspanel. De tekorten leiden er bij veel mensen toe dat de werkdruk toeneemt. 

Meer storingsdiensten

Panelleden moeten bijvoorbeeld vaker in het weekend werken of 'storingsdiensten' draaien. Ook wordt hen gevraagd om extra in te vallen tijdens vakanties of bij ziekte van collega's. En het is voor sommigen lastiger om vrij te krijgen. Hoewel niet iedereen het erg vindt om extra te werken, is lang niet iedereen er blij mee.

"Er worden steeds meer taken naar je toegeschoven, ook al staat dat niet in je functieomschrijving", zegt een van de panelleden in een reactie. "Ook de beloning hiervoor blijft achter."

'Werkdruk is afgelopen jaar toegenomen'

59 procent van mensen die personeelstekorten ervaren op hun werk, zegt dat de werkdruk in het afgelopen jaar is toegenomen. Meer dan de helft van hen moet daarom soms extra taken uitvoeren.

Tweederde (65 procent) werkt bovendien weleens met collega's die onervaren of onvoldoende gekwalificeerd zijn. Bij een derde gebeurt dat zelfs regelmatig of altijd. Bij een derde van de mensen die werkt met onervaren of ongekwalificeerd personeel, heeft dat bovendien weleens geleid tot een onveilige situatie.

Van het openbaar bestuur tot het onderwijs of in de detailhandel, in veel sectoren is de werkdruk toegenomen. In sectoren zoals de bouw, het onderwijs en de zorg, waar personeelstekorten meer nadrukkelijk een rol spelen, zegt bijna drie op de tien mensen dat de werkdruk 'heel erg' is toegenomen.

"Ik werk in het ziekenhuis en de werkdruk is niet normaal, ik ga dat niet volhouden", zegt een van de panelleden in een reactie. "In het onderwijs blijven de tekorten enorm oplopen", zegt een ander. "Bij ziekte valt het bijna niet op te vangen en met een groot team is er altijd wel iemand ziek. We hebben groepen moeten samenvoegen vanwege de tekorten."

"Het weekend is te kort om te ontspannen en maandag weer fris te zijn", aldus een volgend panellid.

'Alleen rust op toilet'

Verpleegkundige Jessica Swijnenburg ziet de werkdruk in haar sector als een al langer bestaand probleem. "Als stagiair had ik er al mee te maken", vertelt ze. Er is vaak amper tijd om stil te zitten, wat te drinken of eten. "Alleen op het toilet kun je even bijkomen." 

De druk lijkt er ook niet minder op te worden: "Ik ben bang dat mensen hierom het beroep zullen verlaten, terwijl het ook heel mooi is."

Veel mensen die met ongekwalificeerde of onervaren collega's werken, hebben daar, gezien de omstandigheden, begrip voor. In het onderwijs vindt bijvoorbeeld de helft van de respondenten het acceptabel. Maar twee derde van de mensen in de zorg vindt dat juist weer niet.

Hier speelt mee dat een derde van de mensen die met onervaren krachten werkt, zegt dat dit weleens heeft geleid tot een onveilige situatie. In de zorgsector zegt één op de vijf zelfs dat dit regelmatig of bijna altijd gebeurt. Ook de technische sector en de bouw springen er op dit gebied uit: volgens ruim de helft komt het soms voor en nog eens 6 procent zegt dat het regelmatig of bijna altijd voorkomt.

Dat gaat volgens het panel van 'verkeerde medicatie aan een cliënt geven' en 'slechte reparaties' tot 'onveilig werken op hoogte' en koffie met gewone melk serveren aan iemand die lactose-intolerant is. "Een 17-jarige jongen, die als invalhulp bij ons in de thuiszorg werkte, moest dweilen", vertelt een van hen. "Hij goot de allesreiniger puur uit de fles op de vloer (...) dat wordt spiegelglad, levensgevaarlijk voor oudere mensen die al slecht ter been zijn."

Bange collega

"Steekpartij bij het azc", zegt een volgend panellid. "En dan een collega bij je hebben die bang is, of niet weet hoe te handelen. Dat is in onze situatie heel gevaarlijk."

In de aanloop naar Prinsjesdag, roert het kabinet zich ook over het onderwerp. Na het hoofdlijnenakkoord, komt het kabinet volgende week met een uitgebreider regeerprogramma en daarin is de grote personeelskrapte in Nederland een belangrijk aandachtspunt, zegt minister Eddy van Hijum van Sociale Zaken tegen RTL Nieuws. "Het is een grote uitdaging voor de economie", zegt hij.

Volgende week maakt kabinet plannen duidelijk

"Volgende week zullen we duidelijk maken hoe we als kabinet tegen dit vraagstuk aankijken en hoe we het met werkgevers en bonden aanpakken."

"Het speelt in alle sectoren", vult premier Schoof aan. Hij doet een beroep op deeltijdwerkers die meer kunnen gaan werken om dat ook te doen. Dat moet volgens hem dan ook wel lonen. Ook technologie en voor specifieke sectoren arbeidsmigranten, moeten helpen om de druk te verlichten. "Ik ga ervan uit dat de krapte over vier jaar minder is", zegt hij. Al is het probleem niet zomaar opgelost.

Agema: 'Tekorten zijn allergrootste zorg'

Fleur Agema, minister van Volksgezondheid, noemt de oplopende personeelstekorten haar 'allergrootste zorg'. "Als we dat niet afwenden, dan houdt het op, dan zijn er straks te weinig ambulancemensen of operatieassistenten." De minister ziet een belangrijke oplossing in technologie: "Als je de administratietijd hypothetisch kunt halveren, dan ben je ruimschoots van de personeelstekorten af."

Agema is naar eigen zeggen ook beducht op diplomafraude in de zorg - mensen die onvoldoende gekwalificeerd aan de slag gaan. "Dat gaan we aanpakken", belooft ze. Mensen mogen zonder de juiste papieren geen handelingen verrichten waarvoor ze niet zijn opgeleid.

Verantwoording

Het onderzoek is uitgevoerd van 29 augustus t/m 2 september onder ruim 17.000 leden van het RTL Nieuwspanel. Het onderzoek is na weging representatief voor vijf variabelen, namelijk: leeftijd, geslacht, opleiding, werkzaamheid en politieke voorkeur. Het RTL Nieuwspanel telt zo'n 43.000 leden.

Wil jij voortaan ook meedoen aan onderzoeken van het RTL Nieuwspanel? Meld je dan hier aan!