Deze bekende winkelketens legden in 2024 het loodje en dit is waarom

Blokker, Bristol, Scotch & Soda, The Body Shop, Esprit en Game Mania: al deze ketens gingen ten onder. Bij elkaar hadden zij meer dan 700 winkels. Sommige maken een doorstart, maar veel zijn gesloten of dreigen te verdwijnen.

Er zijn verschillende redenen dat winkels het niet redden, zegt ING-retailexpert Dirk Mulder.

Corona en inflatie

Zo mochten tijdens corona ketens die geen levensmiddelen verkochten een tijdje hun fysieke winkels niet opendoen. Dat kostte uiteraard omzet.

Ze kregen wel overheidssteun, maar het terugbetalen van uitgestelde belastingen is soms lastig, aldus Mulder. Dat komt weer door de hoge inflatie na corona, waardoor consumenten voorzichtig waren met geld uitgeven. Het gevolg daarvan was dat de winkelomzetten niet zo snel herstelden als verwacht.

Verder hebben winkels te maken met 'enorme' kostenstijgingen, aldus Mulder. Niet alleen voor de producten die ze inkopen, maar ook voor de eigen kosten zoals lonen, huur en stroom.

"Maar dat waren slechts de druppels die de emmer deden overlopen." De oorzaken van faillissementen liggen vaak verder terug, zegt Mulder.

Blokker

Zo heeft Blokker, de bekendste naam die we straks mogelijk zullen missen in de winkelstraat, te lang geteerd op het oude succes, zegt hij. Er was te weinig geïnvesteerd in de fysieke winkels en het bedrijf zag lang geen brood in een webshop.

Op een gegeven moment is daar wel veel geld in gestoken, maar Blokker kwam er laat mee en onderscheidde zich te weinig, aldus Kitty Koelemeijer, hoogleraar Marketing & Retailing aan Nyenrode Business Universiteit. Action snoepte veel omzet af, doordat het veel goedkoper is, zegt zij. "En webshops als Bol.com, Coolblue en Amazon groeiden uit tot grote concurrenten."

En een keten als HEMA heeft weliswaar deels dezelfde producten, maar met met een eigen design. Daardoor kunnen ze een wat hogere prijs vragen, voegt Mulder daar aan toe.

Uitverkoop al begonnen

Medio november werd bekendgemaakt dat de keten waar Nederlanders decennialang hun pannen, servies en koffiezetapparaten kochten failliet was verklaard.

De winkels zijn voorlopig tot het eind van het jaar open. De curator heeft dus nog de tijd om een bedrijf te vinden dat mogelijk een deel van de activiteiten wil overnemen. In de winkels is de faillissementsverkoop al wel begonnen en honderd winkels sluiten zelfs al eerder. 

Bristol

Eén keten die je sowieso niet meer terugziet in de winkelstraat is Bristol. In augustus vroeg de schoenen- en kledingketen faillissement aan voor de Nederlandse tak.

Het liep er al een tijdje niet lekker. Bristol hield vorig jaar al winkels gesloten vanwege personeelsgebrek en tegenvallende resultaten doordat klanten minder kochten. Een doorstart is niet gelukt.

De Bristolwinkels waren een beetje vervallen en volgepropt en dat hebben ze te laat hersteld, aldus Mulder. De winkels van Van Haren en Scapino, die ook in het goedkopere segment zitten, zijn volgens hem ruimer, overzichtelijker en qua assortiment meer bij de tijd. "Consumenten hebben de laatste jaren koopkracht moeten inleveren en zijn daarom kritisch waar ze hun geld besteden", zegt hij.

Scotch & Soda

Ook modehuis Scotch & Soda ging ten onder. Vorig jaar al ging het failliet, maar het maakte toen een doorstart. Dit jaar sneuvelde het wederom, een doorstart voor de Nederlandse winkels lukte niet meer.

Volgens de curatoren waren er wel gegadigden, maar zij haakten af omdat ze niet ook het merk konden kopen. De webwinkel wordt door een ander bedrijf in de lucht gehouden.

Scotch & Soda had te veel hooi op de vork genomen, zegt Koelemeijer. De winkelketen opende ook winkels in andere landen, maar 'het zat overal slechts een beetje, en je hebt een sterk merk nodig om een klein internationaal winkelnetwerk winstgevend te kunnen exploiteren'.

En de goede naam van Scotch & Soda, vanwege de prijs-kwaliteitverhouding en eigen stijl, was wat verwaterd, zegt Mulder.

The Body Shop

Nóg een bekende naam die op veel plekken verdwijnt is The Body Shop. De winkelketen ging in Nederland failliet, maar onder een Duitse ondernemer maken vijf winkels een doorstart.

Nog eens vijf vestigingen die in handen zijn van zelfstandige ondernemers gaan ook door. En mogelijk kunnen nog meer winkels openblijven.

The Body Shop liep vroeger voorop met duurzame cosmetica, maar het is achterhaald door andere hippe merken, zoals Rituals, die meer waar voor hun geld bieden, zegt Mulder.

Esprit

Dit jaar was er ook slecht nieuws van verschillende kledingketens. Onder meer de Nederlandse tak van Esprit en de kleinere ketens Paprika, Duetz en Adam Brandstore gingen op de fles. 

Ook het bedrijf dat vijf franchisewinkels van Esprit exploiteert ging bankroet. Esprit was vroeger heel hip, maar jongeren hadden niets meer met Esprit, verklaart Mulder.

Grote kostenstijging

Kleding heeft, net als andere winkelketens, te maken gehad met een gigantische stijging van de kosten, vult Koelemeijer aan. Maar in tegenstelling tot supermarkten is het voor kledingwinkels moeilijker om de prijzen ongestraft te verhogen. Supermarkten verkopen een eerste levensbehoefte, voor kleding geldt dat minder. Vooral kleinere ketens hebben daar last van, omdat ze minder schaalvoordelen hebben, legt Koelemeijer uit. 

Ondanks het feit dat winkelketen Paprika failliet ging, blijven bijna alle winkels wel open. Dat geldt niet voor de Nederlandse vestigingen van modemerk Ted Baker, een doorstart is daar niet gelukt.

In deze video zie je hoe het ruim honderd jaar oude familiebedrijf Blokker ten onder ging: