Géén pauze in handelsoorlog tussen VS en China: 'Grote verstoringen op wereldmarkt'
Waar de Amerikaanse president Trump de extra importheffingen voor tientallen landen alweer heeft uitgesteld, geldt er één grote uitzondering: China. En dus zet de wereldeconomie zich schrap voor een handelsconflict tussen de twee grootste economieën ter wereld. Ook Nederland gaat dat spoedig merken, verwachten economen.
De door Trump begonnen handelsoorlog tegen China is in alle hevigheid losgebarsten. Wat begon met een algehele heffing van 10 procent op alle Chinese goederen naar de VS, is onder Trump in een tijdsbestek van enkele maanden gegroeid naar 20 procent (februari), 54 procent (vorige week), 104 procent (woensdag) en intussen zelfs 145 procent. Met onmiddellijke ingang.
Trump verwijt China een 'gebrek aan respect' voor de wereldeconomie. Volgens hem moet het land beseffen dat 'de tijd van afzetterij' voorbij is.
Dit in tegenstelling tot de plotselinge 'pauze van 90 dagen' met een volgens Trump 'aanzienlijk verlaagd' tarief van 10 procent voor ruim 75 andere landen, waaronder Nederland. Een besluit dat de stevig gekelderde beurskoersen terug doet opveren.
Maar voorlopig geen genade voor China dus. Al reageerde dat land snel en stevig, met extra heffingen van 84 procent op alle Amerikaanse importgoederen. Daarmee is het handelsconflict tussen de twee grootmachten in korte tijd zonder overdrijven volledig geëscaleerd.
'Geen winnaars'
Een conflict dat uiteindelijk niemand wint, verwacht Louis Kuijs, hoofdeconoom Azië bij financieel dienstverlener S&P Global in Hong Kong. "Er zijn geen winnaars in een handelsoorlog. Maar, zoals we weten dankzij de economische theorie: landen kunnen in interactie met andere landen dingen doen die leiden tot resultaten die ongunstig zijn voor beide partijen."
Hij verwacht dat als de torenhoge tarieven op de export naar de VS voor lange tijd in stand blijven, de economische schade groot zal worden. En niet alleen in Amerika en China zelf.
Kuijs voorziet meerdere indirecte gevolgen. "Beide landen zullen minder snel groeien. Dat is niet goed voor de Europese en dus ook de Nederlandse export. Als Chinese exporteurs hun producten niet meer zonder verlies naar de VS kunnen sturen, dan zullen ze proberen ze ergens anders kwijt te raken. Dus zal in de rest van de wereld de concurrentie en neerwaartse druk op de prijzen toenemen."
Volgens hoogleraar internationale economie Steven Brakman hebben Trumps heffingen direct invloed: (tekst loopt door onder de video)
De handel tussen Amerika en China kwam afgelopen jaar opgeteld neer op een bedrag van zo'n 585 miljard dollar. Waarbij de Amerikanen veel meer goederen importeren vanuit China (440 miljard) dan andersom (145 miljard). Volgens Trump komt dit neer op een Amerikaans handelstekort van 'minstens een biljoen dollar per jaar', wat misschien lekker bekt, maar dus bij lange na niet klopt.
Zeker niet wanneer ook de dienstensector wordt meegerekend. Denk aan de Amerikaanse financiële dienstverlening en advies aan Chinese bedrijven, of het geld dat Chinese toeristen en zakenreizigers in de VS uitgeven. In dat geval komt het Amerikaanse handelstekort met China neer op ongeveer 295 miljard dollar.
Het is nu de vraag wie de langste adem heeft in dit handelsconflict: Trump of Xi Jinping. "Hier in China denkt men dat ze meer en langer pijn kunnen lijden dan de VS", zegt China-correspondent Roland Smid. "Als een Amerikaan twee weken lang meer moet betalen voor zijn benzine, gaat ie de straat op. Maar als er honderdduizend Chinezen hun baan kwijtraken, gaat niemand protesteren."
Sluiproutes en satellietfabrieken
Verwacht wordt dat op korte termijn nieuwe handelsstromen zullen ontstaan. Een voorbeeld hiervan zijn de zogenoemde 'satellietfabrieken' die China al heeft geopend in buurlanden Vietnam en Cambodja. Daar worden Chinese onderdelen verder verwerkt tot producten, die vervolgens weer worden geëxporteerd naar de VS en andere westerse landen.
"Omdat de VS de rest van de wereld een veel lager universeel tarief oplegt dan China, worden zulke sluiproutes aantrekkelijker", zegt hoofdeconoom Bert Colijn van ING. "Zo komen Chinese producten misschien via andere routes toch in de VS. Dat is van alle tijden en de mogelijkheden op dat vlak zie je nu heel duidelijk aandienen."
Tot die tijd verwacht Colijn door Trumps beleid vooral grote verstoringen in de wereldmarkt. "Voor importheffingen geldt: hoe minder, hoe beter voor de wereldeconomie. Want het is nu zeker niet alleen China dat geraakt wordt. Ook wij kunnen dat gaan merken. Hoe snel is moeilijk te zeggen: dit Amerikaanse beleid is heel wispelturig en op zo'n enorm grote schaal, dat je gewoon niet weet hoe dit uitpakt."
