Zorgen om gif in bollenvelden: 'Durf niets uit de moestuin te eten'

"Je woont hier prachtig, maar je weet niet wat je ervan krijgt", zegt Rob Crispijn. Hij woont in een Drents dorp tussen de bloembollen en maakt zich enorme zorgen over het gebruik van landbouwgif in zijn omgeving. Hij durft geen groenten uit zijn moestuin meer te eten en vraagt zich regelmatig af of gezondheidsklachten samenhangen met het landbouwgif in zijn omgeving.

Vorig jaar bleek dat bestrijdingsmiddelen tot 250 meter van landbouwgrond kon worden gevonden in tuinen en huizen, maar ook in de urine van bewoners en zelfs in de luiers van baby's. Zorgelijk, want bewoners lopen daardoor misschien een hoger risico op ziektes zoals Parkinson. Ook ontwikkelingsstoornissen bij kinderen zijn een mogelijk risico.

Vandaag is de Gezondheidsraad met een nieuw rapport gekomen, waarin ze adviseert om het gebruik van gif zo veel mogelijk terug te dringen in bollenvelden. Het advies is vooral uit voorzorg, want er is nog veel onderzoek nodig om vast te stellen hoe groot de risico's echt zijn.

Het verband tussen gezondheidsschade en het gif is nog niet hard aangetoond, maar in buitenlands onderzoek zijn hier wel aanwijzingen voor gevonden. Onderzoek in Nederland is iets minder stellig over de risico's, maar kan ook de ongerustheid niet wegnemen, schrijft de Gezondheidsraad.

Veiligheid geen prioriteit

De overheid wil al dat de landbouw minder afhankelijk wordt van chemische middelen, maar de Gezondheidsraad vraagt om hier meer aan te doen. "Ook voorlichting en handhaving zijn van belang, want telers blijken veilig werken niet altijd genoeg prioriteit te geven", voegt de raad er aan toe.

Rob Crispijn is blij met het advies. Hij is de voorzitter van Meten=Weten, een werkgroep van twintig bezorgde burgers die onderzoek doet naar gif in landbouwgrond. Hij voelt het rapport als een steun in de rug. "We zijn geen mensen die zomaar wat roepen of op onderbuikgevoelens afgaan."

Hij wil graag dat er maatregelen worden getroffen zolang nog niet zeker is of de middelen veilig zijn. "Onze basisopstelling is gewoon: 'Ik wil geen gif in mijn tuin'", zegt Crispijn. "Tot een paar jaar geleden stonden er lelies naast ons huis, nu gladiolen. Met gladiolen heeft mijn vrouw geen last, maar met de lelies had ze steeds hoofdpijn. Maar is gif daarvan de oorzaak? Het lastige is dat we het niet weten", zegt hij.

Lijnrecht tegenover elkaar

Crispijn wil graag dat er minder chemische middelen gebruikt worden, en niet dichter dan 100 meter bij huizen. "Ik ben 75 jaar, mijn tijd zal het wel duren. Ik maak me vooral zorgen om mensen met jonge kinderen en zwangere vrouwen."

Vroeger was Crispijn goed bevriend met sommige boeren, maar door zijn protesten tegen het landbouwgif is dat nu niet meer zo. Toch hoopt hij dat ze er met zijn allen uitkomen met het rapport van de Gezondheidsraad. "We staan nu lijnrecht tegenover elkaar. Maar als we met zijn alleen kunnen erkennen dat er een probleem is, dan zou er al veel gewonnen zijn."