Toch mondkapjes of afstandsregels op middelbare scholen? 'Sluiten willen we niet'

Deze week is de regio Noord met het nieuwe schooljaar gestart. Basisscholen en middelbare scholen zijn weer open, mét volle klassen. Vanwege corona gaat het allemaal net wat anders dan normaal, toch hoeven leerlingen onderling géén anderhalve meter afstand te houden tot elkaar.

Dat scholieren geen afstand van elkaar hoeven te houden, besloot het kabinet omdat wetenschappers ervan uitgaan dat kinderen een relatief kleine rol spelen in de verspreiding van het coronavirus, zo staat op de site van het RIVM te lezen.

'Kind besmet minder vaak een volwassene'

"De meeste verspreiding vindt plaats onder volwassenen en van volwassen familieleden naar kinderen. Verspreiding van COVID-19 onder kinderen of van kinderen naar volwassenen komt minder vaak voor. Daarom gelden voor kinderen andere adviezen dan voor volwassen."

Wie moet er nu afstand houden?

Dit zijn de regels per leeftijdscategorie:

• Kinderen tot en met 12 jaar hoeven onderling én tot volwassenen geen 1,5 meter afstand te houden. Dit geldt ook op de kinderopvang en het basisonderwijs.
• Jongeren van 13 tot 18 jaar hoeven onderling ook geen 1,5 meter afstand te houden maar wel tot anderen (volwassenen). Dit geldt voor alle leerlingen (ongeacht leeftijd) op de middelbare scholen.
• In het MBO middelbaar beroepsonderwijs  en hoger onderwijs houden alle leerlingen 1,5 meter afstand tot elkaar, ongeacht hun leeftijd.
• Volwassenen spelen een grotere rol in de verspreiding van het nieuwe coronavirus. Daarom moeten zij wel steeds 1,5 meter afstand tot elkaar houden.

Bron: Rijksoverheid.nl

Nederlands onderzoek

Dat kinderen een kleine rol spelen bij de verspreiding van het coronavirus, blijkt ook uit onderzoek van het RIVM onder 54 Nederlandse huishoudens met een besmet gezinslid.

Onderzoekers wilden weten hoe het virus zich binnen een gezin verspreidt. Uit het onderzoek bleek dat kinderen vooral besmet raken door volwassenen, in plaats van andersom. Van de 54 gezinnen was er geen enkel gezin waarbij een kind onder de 12 jaar als eerste besmet was geraakt. Als een kind al besmet was, waren de klachten vaak mild. 

Toch betekent dat niet dat kinderen hun grootouders weer moeten gaan knuffelen: de kans op overdracht van kind naar volwassene is volgens het RIVM klein, maar wel aanwezig. 

"Bij het griepvirus (influenza) zie je vaak dat kinderen het virus gemakkelijk aan elkaar of aan volwassenen doorgeven. Dat lijkt bij het nieuwe coronavirus dus niet het geval. De bevindingen uit het onderzoek passen bij de resultaten van buitenlandse studies in onder meer China en Australië", staat op de site van het RIVM te lezen.

'Oudere tieners zijn wél een gevaar'

Maar vandaag meldde Károly Illy, voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Kindergeneeskunde en lid van het Outbreak Management Team (OMT), dat hij zich toch zorgen maakt. Hij denkt dat met name oudere tieners wel degelijk een gevaar kunnen vormen

"Inmiddels weten we dat zeker oudere tieners het coronavirus wel degelijk verspreiden. Het allerlaatste wat we willen is dat scholen weer moeten sluiten", zegt hij in het AD. "Kinderen op de basisschool en kinderopvang spelen nauwelijks een rol, maar voor kinderen in de middelbare schoolleeftijd ligt dat echt anders."

Jongeren hebben volgens Illy zelf nauwelijks last van het virus, maar kunnen wel ouders, grootouders en leerkrachten besmetten. In het AD zegt hij dat hij tóch vindt dat leerlingen van middelbare scholen afstand zouden moeten bewaren. Hij adviseert leerlingen één meter afstand van elkaar te laten houden.

Nuance

In een gesprek met RTL Nieuws nuanceert Illy zijn uitspraken enigszins. "Ik zeg niet dat dit nu de oplossing is, dat alle middelbare scholieren per direct een meter afstand moeten houden", zegt hij. "Wat ik bedoel, is dat als er echt een tweede piek komt, we moeten kijken naar de verschillende opties. En wat mij betreft is het houden van een meter afstand in de klas dan één van de mogelijkheden. We moeten er alles aan doen om te voorkomen dat de scholen opnieuw hun deuren moeten sluiten."

Hoe hij dat voor zich ziet, een meter afstand tussen de leerlingen? "Die afstand is praktisch werkbaar in klassen. Zeker als leerlingen een vaste buddy krijgen voor wie die afstand niet geldt, zoals je ook in de horeca samen met een bekende aan een tafeltje mag zitten."

Ook kunnen mondkapjes volgens hem een oplossing zijn voor plekken waar de afstand niet bewaard kan worden.

'Verwarrend'

De Algemene Vereniging van Schoolleiders (AVS) is niet blij met de uitspraken van Illy. "Het is voor schoolleiders, leraren, kinderen en ouders verwarrend als de politiek of nu een OMT-lid steeds met andere adviezen komen en de status daarvan niet altijd duidelijk is. Zo wordt het voor schoolleiders lastig om te sturen", zegt voorzitter Petra van Haren.

Zij pleit dan ook voor autonomie voor de schoolleiders, dat die zelf mogen bepalen welke maatregelen ze invoeren op school. "Die hebben veel kennis van hun school en de populatie en kunnen met heldere kaders vanuit het kabinet en het ministerie prima bepalen wat hun leerkrachten en leerlingen nodig hebben of welke aanvullende maatregelen nodig zijn."

Mondkapjes

Vanmiddag werd bekend dat een aantal middelbare scholen in Noord-Holland heeft besloten om mondkapjes te verplichten. De AVS vindt die regionale aanpak positief. "We kunnen ons vinden in een regionale aanpak waarbij de schoolleiding samen met de GGD en gemeenten een plan maakt dat past bij zijn of haar school. Daarbij kan het goed mogelijk zijn dat een schoolleider in Rotterdam kiest om wel mondkapjes te verplichten, maar een schoolleider in Friesland weer andere afwegingen kan maken."

Ook de AVS ziet dat er zorgen zijn onder leraren, ouders en lerlingen. "Natuurlijk zijn er zorgen, dat is normaal. De schoolleiders zijn de komende tijd alert op alle ontwikkelingen rond het virus. De laatste weken van het afgelopen schooljaar ging het goed, laten we hopen dat dit ook nu zo blijft."