Zo reëel is een avondklok en dit kunnen we verwachten
Al een paar keer werd erover gesproken en nu ligt het weer op tafel: de invoering van een avondklok. Met de onzekerheid rond de Britse coronavariant is dit voor het kabinet een serieuze optie. Politie en boa's zien de maatregel absoluut niet zitten. "We lopen al op ons tandvlees en kunnen dit er absoluut niet bij hebben", zeggen de bonden.
Het Outbreak Management Team (OMT) is door het kabinet gevraagd om een spoedadvies uit te brengen over de invoering van een landelijke avondklok. Dat advies moet over een paar dagen klaar zijn.
'De avondklok is een zeer ingrijpende maatregel, maar wel een manier om het aantal contactmomenten, met name onder jongeren, te beperken', schrijft het team van deskundigen in het advies van deze week. Daarnaast zou de avondklok een effectief middel kunnen zijn om thuisbezoek te beperken.
Eerder advies OMT
Het is niet de eerste keer dat het team een advies over de avondklok uitbrengt. Afgelopen september en november adviseerde het OMT het instellen van een avondklok ook al.
'Deze maatregel kan effectief zijn om regionaal in te stellen, bijvoorbeeld in de grote steden die het meest aangedaan zijn in deze uitbraak', schreven de deskundigen in september.
Beladen
Het verzet over een mogelijke invoering van de avondklok was groot. Kamerleden maar ook ministers vonden een avondklok beladen, gezien de Tweede Wereldoorlog. De laatste keer dat we in ons land een avondklok hadden was tijdens die oorlog. Daarnaast werd ook economische en sociale schade gevreesd.
En ook nu klinkt er felle kritiek. In de Tweede Kamer zijn D66 en de PVV nog altijd tegen. En ook de burgemeesters en politie- en boabonden zien niets in de ingrijpende maatregel.
Zo zou de avondklok eruit kunnen gaan zien
In het Catshuisberaad, waar een deel van het kabinet en het RIVM samenkomen, heeft vorige maand een 'discussiestuk' op tafel gelegen van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) over de avondklok. Het gaat om een mogelijke uitwerking van de avondkok. "Alleen noodzakelijke reizen zijn toegestaan", staat in het document.
In dat advies staat dat de avondklok tussen 20.00 uur en 04.00 uur geldt. Je mag alleen de straat op met een geldige reden, zoals je werk, medische hulp of als je een aangelijnd dier uitlaat. Ook voor noodzakelijke reizen en calamiteiten geldt een uitzondering.
Hoe ga je het handhaven?
Er zijn vooral grote zorgen over de handhaving. "We zijn hier absoluut niet enthousiast over", zegt Jan Struijs, voorzitter van de Nederlandse Politiebond, tegen RTL Nieuws. "Dit wordt zo'n enorme kluif om te handhaven. Er komt ontzettend veel bij een avondklok kijken."
Struijs vervolgt: "Waar beginnen de uitzonderingen? Hoe check je die? En hoe controleer je het aan de grens? Er zijn nu al veel incidenten. Daar heeft de politie zijn handen al vol aan."
Als het echt nodig , dan snap ik dat we aan de avondklok moeten, zegt Struijs. "Maar vertel dan wél het eerlijke verhaal. De politie kan dan gewoon maar minimaal controleren."
We lopen op ons tandvlees
Ook de vakbond van de Nederlandse boa's is tegen een avondklok. "De boa's lopen nu al op hun tandvlees. Dit is echt een heel slecht idee. We komen nu al handen tekort. Het is niet te handhaven", zegt een woordvoerder namens de duizenden boa's die belast zijn met de handhaving van de coronaregels.
De handhavers stellen wel dat het vooral de groepjes jongeren zijn die de meeste meeste onrust veroorzaken waar ze hun handen vol aan hebben.
Rutte doet klemmend beroep
Premier Rutte deed tijdens het debat een dringende oproep aan de Tweede Kamer om niet meteen de optie van het invoeren van avondklok weg te gooien. "Ik baal ook als een stekker dat we moeten nadenken over een avondklok. Maar gooi alsjeblieft niet zomaar instrumenten weg."
De zorgen om het Britse virus zijn groot. De premier vervolgde: "Laten we nu geen taboes opleggen, die luxe hebben we niet."
'Invoering is makkelijk'
Overigens is de invoering van de avondklok niet ingewikkeld, zegt hoogleraar staats- en bestuursrecht Wim Voermans van de Universiteit Leiden. "Er is geen grondrecht tot bewegingsvrijheid in onze grondwet. Er is wel een internationaal recht maar dat mag je schenden in verband met een gezondheidsrisico", licht Voermans toe.
Als het kabinet een avondklok wil invoeren, is dat dus redelijk eenvoudig te regelen. "Er is namelijk geen grondrecht uit onze grondwet dat geschonden wordt. Bij de mondkapjesplicht was dat wel zo. Dat was juridisch gezien een veel ingrijpendere maatregel."
