Klassen straks weer vol: zo moet een corona-uitbraak worden voorkomen

1. Wat gaat er open, en wat niet?

De kinderopvang, waar kinderen van 0 tot 4 jaar zitten, gaat op 8 februari open. En ook de basisscholen openen dan de deuren. De buitenschoolse opvang (bso), waar basisschoolkinderen na schooltijd kunnen worden opgevangen, blijft dicht. "Naschoolse opvang is vaak een combinatie van scholen, scholen worden gemengd", zei minister Koolmees daar over. Extra contacten, extra besmettingen. "Het virus kan sneller rondgaan in de gemeente of buurt. Dat willen we voorkomen." De noodopvang blijft wel open, voor kinderen van ouders met cruciale beroepen.

Tot slot: de middelbare scholen blijven gesloten. Wanneer die weer open kunnen, is nog niet besloten.

2. We hebben te maken met besmettelijke coronamutaties: waarom kan dit dan toch?

Minister Arie Slob zei daarover: "Het is goed om te benadrukken dat het Outbreak Management Team (OMT) het verantwoord acht dat we deze stap zetten. Uit de onderzoeken die zijn gedaan, blijkt dat kinderen toch veel minder bijdragen aan de verspreiding van het virus. Dat is ook bij de Britse variant het geval. Kinderen kunnen wel klachten krijgen, maar die zijn vaak mild en dragen weinig bij aan de verspreiding."

Toch is er volgens het OMT wel sprake van een reëel risico dat het aantal ziekenhuisopnames gaat stijgen. Daarom was niet iedereen binnen het OMT het eens met het besluit.

Uit een onderzoek naar een uitbraak van de Britse mutatie op een basisschool in Lansingerland, blijkt dat besmette kinderen het virus kunnen doorgeven binnen een huishouden en ook op school. "En waarschijnlijk mede doordat zij vaker klachten ontwikkelen, gaat die doorgifte wat sneller en uitgebreider dan bij het klassieke virus", zo staat in een Kamerbrief van minister De Jonge.

Kinderen kunnen dus iets besmettelijker zijn, maar niet zo erg als bij het griepvirus. "Er zijn geen aanwijzingen dat kinderen wat eenzelfde rol spelen als bij het influenzavirus – waar kinderen de motor van de uitbraak zijn."

Minister Slob benadrukt dat het besluit om de scholen te openen is genomen voor de kinderen, die 'grote schade oplopen als ze zo lang niet naar school kunnen'. Ook worden hun ouders, die moeten thuiswerken terwijl hun kinderen thuisonderwijs volgen, ontlast.

Bekijk de toelichting van Slob hieronder.

3. De klassen zitten straks weer vol, hoe voorkom je een uitbraak?

Het ministerie noemt het belangrijk dat de risico's voor leerkrachten en leerlingen zo beperkt mogelijk moeten worden. "Dat betekent dat we aanvullende maatregelen nemen in de school", zei Slob. Dit kondigde hij aan:

• Als een kind besmet raakt met het coronavirus, moeten alle klasgenoten thuis in quarantaine gaan. Na vijf dagen moeten ze zich laten testen bij de GGD. Wie negatief test, kan weer fysiek naar school. 
• Op korte termijn moeten basisschooldocenten gebruik kunnen maken van sneltesten. Hoe dit precies in z'n werk gaat, wordt op dit moment nog uitgewerkt.
• Kinderen met klachten moeten thuis blijven.

Volgens Slob gaat het in het onderwijs zo slecht nog niet. "Het aantal positief geteste leraren zit onder het gemiddelde, in vergelijking met andere contactberoepen."

Op de kinderopvang, die ook weer open mag, verandert niet veel. Wel krijgen medewerkers van opvanglocaties net zoals leraren voorrang bij de coronatesten.

Verder doen de ministers een oproep aan ouders om verantwoordelijkheid te nemen: "Werk als dat ook maar even kan thuis, beperk reisbewegingen en vermijd contactmomenten. Ook op het schoolplein en bij inloop van kinderopvanglocaties. Alleen op die manier is het verantwoord om weer open te gaan."

4. En qua maatregelen: wat verandert er in de klas?

Het Outbreak Management Team (OMT) heeft daarover een advies gegeven. De focus ligt op de oudste kinderen, omdat uit onderzoeken is gebleken dat hoe ouder kinderen zijn, hoe vaker zij het virus kunnen overdragen. Het OMT wil dat kinderen in groep 7 en 8 in koppels gaan samenwerken. 'Waar mogelijk' moeten zij 1,5 meter afstand van anderen houden. Verder kan worden overwogen om kinderen uit deze groepen in de gang een mondkapje te laten dragen, als afstand houden daar niet goed mogelijk is.

Ook leerkrachten van de hoogste twee groepen kunnen een mondkapje overwegen. Voor de lagere groepen doet het OMT ook een suggestie: werken met vaste groepjes van een maximale grootte, bijvoorbeeld vijf kinderen. Op die manier wordt het aantal contacten tussen kinderen beperkt.

Het kabinet gaat in overleg met de sector protocollen opstellen, zegt minister Hugo de Jonge. Met welke extra maatregelen en adviezen de heropening verder invulling krijgt, moet deze week precies duidelijk worden. De PO-Raad roept scholen en schoolbesturen op nog even te wachten met het treffen van voorbereidingen, tot er meer duidelijk is.

5. Moeten leerkrachten niet met voorrang worden gevaccineerd?

CNV Onderwijsbond pleit hiervoor: leerkrachten zijn beschermd als ze het coronavaccin hebben gekregen. Maar minister Arie Slob zei dat daar op dit moment geen sprake van kan zijn. "Kwetsbare groepen worden nu eerst gevaccineerd. Als je nu andere keuzes maakt, moet je kwetsbare groepen weer uitsluiten. Dat gaan we niet doen. We gaan op dit moment niet strategie wijzigen." 

Wel wijst hij erop dat als er een leerkracht zelf kwetsbaar is, of een kwetsbare partner heeft, daarover moet worden overlegd met de werkgever. "Dat kunnen we niet vanuit Den Haag."