Omikron minder gevaarlijk, waarom moeten we dan toch nog in isolatie?

De zonnige voorspelling eerst, uit de mond van Ben van der Zeijst, emeritus hoogleraar vaccins en vaccinaties aan de Universiteit Leiden: "Ik verwacht dat Nederland over een week of twee de laatste beperkingen kan opheffen. Allemaal. Dus dan eindigt de verplichte isolatie voor besmette mensen. Ook zal het hele testen stoppen."

Van der Zeijst wijst daarbij naar Engeland, waar de verplichte quarantaine al deze week wordt opgeheven. "Ik vind dat niet roekeloos, nee. Het is geloof ik verantwoord. Engeland loopt qua vaccinaties en besmettingen zo'n twee weken voor op Nederland. Van omikron hebben de meeste mensen zeer milde verschijnselen. De meeste mensen zijn gevaccineerd of besmet geweest. Daarom denk ik dat wij snel zullen volgen."

Voorzichtige koers

Toch is de koers die onze regering momenteel volgt te begrijpen, vindt Van der Zeijst. "Eerder waren ze een beetje onvoorzichtig. Tijdens 'dansen met Janssen' zijn de maatregelen te snel versoepeld. Daarvoor heeft de regering leergeld betaald. Nu is de koers aan de voorzichtige kant, maar dat vind ik goed te verdedigen. Je weet hoe we zijn als volk: we rekken de regels meteen tot het uiterste op. Terwijl het goed is om te beseffen dat er nog steeds kwetsbare mensen zijn. Die moeten ook naar de winkel. Laat dat maar even tot het land doordringen. Daarom is het niet zo slecht om in stappen te versoepelen."

Ook Bert Niesters, epidemioloog bij het Universitair Medisch Centrum Groningen, begrijpt dat de isolatieplicht blijft gelden. "De uitval van personeel in de zorgketen blijft hoog. In ziekenhuizen, onder huisartsen, bij de thuiszorg en in verpleegtehuizen, overal. Bij een besmetting in een gezin valt het hele gezin uit. Dat moet je zo veel mogelijk voorkomen."

Zelftest blijft nog een tijdje

Het testen voor toegang bij de GGD is wat Niesters betreft niet langer nodig. "Ik vind dat niet zo zinvol. Je kunt in de ochtend negatief testen en 's avonds positief zijn. Een zelftest kort voordat je naar een evenement gaat is volgens mij zinvoller. De overheid zou die testen wat mij betreft beschikbaar moeten stellen."

De zelftest blijft nog wel even bij het 'normale' leven horen, verwacht hij. "Van alle mensen die zich bij de GGD laten testen, is meer dan de helft positief. Dat betekent dat het virus nog altijd circuleert en veel mensen besmet. Daarom vind ik dat iedereen voorzichtig moet blijven. Als het virus dan na de zomer weer opleeft, zijn we er nog aan gewend."

Emeritus hoogleraar Van der Zeijst benadrukt dat verlichting van de beperkingen valt of staat bij een nieuwe variant. "Mocht een nieuwe variant gevaarlijker zijn, dan kan er een streep door de verlichtingen. Maar dat is niet meteen de verwachting."

Gezond verstand

Hij doet een beroep op het gezond verstand van Nederland. "Ga bijvoorbeeld niet naar een nachtclub en twee dagen later naar je kwetsbare oma. Als iedereen zich gewoon verstandig gedraagt, is er volgens mij niks op tegen de maatregelen snel op te heffen. Dat werd ook weleens tijd, trouwens."

Welke maatregelen vervallen vrijdag?

• Alle beperkingen voor horeca, nachtleven, cultuur, sportevenementen en bioscopen. Normale openingstijden en bezoekersaantallen keren terug.
• Het coronatoegangsbewijs verdwijnt grotendeels.
• Anderhalve meter afstand houden is niet meer verplicht (nog wel een advies).
• Een mondkapje dragen hoeft op de meeste plekken niet meer.

Welke maatregelen blijven over?

• Wie in contact is geweest met een besmet persoon, gaat in isolatie en doet een test. Positief, dan ga je vijf dagen in isolatie. Je mag er na die vijf dagen weer uit, mits je 24 uur geen klachten meer hebt.
• Op binnenlocaties met meer dan 500 bezoekers moet je boven 13 jaar een negatieve test tonen. Dit geldt voor nachthoreca, concerten en festivals. Voor beurzen en congressen, waar het publiek 'stroomt', is het weer niet verplicht.
• In het openbaar vervoer en op luchthavens blijft een mondkapje verplicht. Dit is om kwetsbare mensen te beschermen.
• Het thuiswerkadvies blijft van kracht.

Het kabinet beoordeelt op 15 maart opnieuw de mondkapjesplicht in het ov, het verplichte testen voor toegang (1G) en het thuiswerkadvies.

Wanneer de regering zich over de overgebleven maatregelen buigt, is nog niet bekend. Het ministerie van VWS moet daarvoor eerst het RIVM vragen een advies uit te brengen. Volgens een RIVM-woordvoerder is zo'n verzoek nog niet ingediend.